การประเมินผังบริเวณตามมาตรฐานกระทรวงสาธารณสุข : กรณีศึกษาโรงพยาบาลชุมชนในภาคกลาง ประเทศไทย

บทคัดย่อ

กระทรวงสาธารณสุขมีนโยบายพัฒนาระบบบริการสุขภาพและสถานบริการสุขภาพให้ได้มาตรฐานและมีคุณภาพ โดยกำหนดมาตรฐานและแนวทางการพัฒนาสำหรับสถานบริการสุขภาพของกระทรวงฯ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผังบริเวณและระบบสาธารณูปโภคโรงพยาบาลชุมชนตามมาตรฐานของกระทรวงสาธารณสุข ปัญหาและข้อจำกัดที่ทำให้การวางผังโรงพยาบาลชุมชนไม่เป็นไปตามมาตรฐาน วิธีการศึกษาโดยการสำรวจโรงพยาบาลชุมชนในภาคกลาง 3 กรณีศึกษา ด้วยการประเมินผังบริเวณโดยมีตัวชี้วัด 5 หมวด ได้แก่ การจัดเขตการใช้ที่ดิน ระบบการสัญจร มวลอาคารและที่ว่าง พื้นที่เปิดโล่งและงานภูมิทัศน์ และงานระบบสาธารณูปโภค ทำการสอบถามผู้ใช้งาน และสัมภาษณ์ผู้บริหารโรงพยาบาล

ผลการประเมินพบว่า ทั้ง 3 โรงพยาบาลมีผังบริเวณที่ไม่เป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐาน มีโรงพยาบาล 2 แห่ง ได้คะแนนระดับปานกลาง และมี 1 แห่งได้คะแนนรวมระดับต่ำ หมวดที่มีค่าคะแนนเฉลี่ยต่ำ ได้แก่ ระบบทางสัญจร และมวลอาคารและที่ว่าง สอดคล้องกับความเห็นผู้ใช้งานกล่าวถึงความต้องการทางเดินเท้า พื้นที่จอดรถ และพื้นที่พักผ่อนภายนอกอาคาร ด้านปัญหาและข้อจำกัดพบว่า การประกาศใช้มาตรฐานเกิดขึ้นภายหลังการก่อตั้งโรงพยาบาลมายาวนานและขาดการเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ทั่วถึง รวมทั้งการบริหารจัดการกายภาพและผังบริเวณขาดองค์ความรู้และงบประมาณสนับสนุนส่งผลให้การวางผังโรงพยาบาลชุมชนไม่เป็นไปตามมาตรฐาน