แนวทางการดูแลรักษาพื้นที่สีเขียวบนอาคารในโครงการอาคารชุดพักอาศัย : กรณีศึกษา โครงการ คิว ชิดลม-เพชรบุรี และโครงการ ไอดีโอ พหลโยธิน-จตุจักร
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
พื้นที่สีเขียวมีความสำคัญอย่างมากต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตของคนในเมือง โดยกฎหมายในประเทศไทย กำหนดให้โครงการอาคารชุดต้องมีพื้นที่สีเขียว 1 ตารางเมตรต่อจำนวนผู้พักอาศัย 1 คน แต่ด้วยโครงการอาคารชุดส่วนใหญ่มีพื้นที่จำกัด ผู้พัฒนาโครงการจึงจำเป็นต้องสร้างพื้นที่สีเขียวทั้งบนดินและบนอาคารเรียกว่า สวนหลังคา (roof garden) ที่มีพื้นที่สีเขียวบนอาคาร (green roof) เพื่อให้ปริมาณพื้นที่สีเขียวตรงตามกฎหมาย ซึ่งพื้นที่สีเขียวบนอาคารมีลักษณะพิเศษจึงต้องการการดูแลต่างจากพื้นที่สีเขียวบนชั้นล่าง งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและหาแนวทางการดูแลรักษาพื้นที่สีเขียวบนอาคาร โดยมีโครงการกรณีศึกษาทั้งหมด 2 โครงการ คือ โครงการคิว ชิดลม–เพชรบุรี (QCP) และ โครงการไอดีโอ พหลโยธิน–จตุจักร (IPJ) เนื่องจากทั้ง 2 โครงการมีพื้นที่สีเขียวบนอาคารคิดเป็นประมาณร้อยละ 50 ของพื้นที่สีเขียวทั้งหมด โดยใช้วิธีเก็บข้อมูลด้วยการสำรวจจากสถานที่จริงรวมถึงสัมภาษณ์ผู้ออกแบบ ผู้ดูแล และผู้เชี่ยวชาญ เพื่อวิเคราะห์หาข้อดี ข้อสังเกต และแนวทางแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น
ผลการศึกษาพบว่า 1) ลักษณะทางกายภาพของพื้นที่สีเขียวบนอาคารประกอบด้วย ไม้ยืนต้น ไม้พุ่ม ไม้คลุมดิน หญ้า และองค์ประกอบอื่นที่สำคัญ คือชั้นดินปลูก ระบบระบายน้ำ และกันซึม 2) วิธีการดูแลรักษาของทั้ง 2 โครงการเหมือนกัน คือ มีเจ้าหน้าที่ดูแลประจำ 2 คนเข้างานวันละ 8 ชั่วโมงและมีรอบการตัดแต่งเดือนละ 1–2 ครั้ง 3) ข้อดีของทั้ง 2 โครงการ คือ พืชพันธุ์ส่วนใหญ่เจริญเติบโตได้ดี มีรูปทรงที่สมบูรณ์และมีคุณภาพการดูแลรักษาที่ดี ข้อสังเกตพบว่า ไม้ยืนต้นบางชนิดไม่เหมาะกับสภาพแวดล้อมบนอาคารและไม่สามารถหาไม้ยืนต้นขนาดเดียวกันมาปลูกทดแทนได้ ไม้พุ่มและไม้คลุมดินบางบริเวณไม่สามารถเจริญเติบโตได้ หญ้าบางส่วนไม่สามารถเจริญเติบโตได้ องค์ประกอบอื่นมีปัญหาเกี่ยวกับระบบระบายน้ำเกิดการรั่วซึมทำให้ต้องมีการซ่อมแซม 4) แนวทางการดูแลรักษาพื้นที่สีเขียวบนอาคารควรคำนึงถึง ปริมาณแสง การให้น้ำ การระบายน้ำ ดินปลูก คุณภาพของการดูแล การใช้งานตรงจุดประสงค์ และตำแหน่งที่เหมาะสม องค์ประกอบต่าง ๆ ควรมีแนวทางดูแล ดังนี้ ไม้ยืนต้นมีการตัดแต่งให้ปุ๋ยอย่างน้อย 3-6 เดือนต่อครั้ง และสูงไม่เกิน 3 เมตร ไม้พุ่มและไม้คลุมดิน มีรอบการตัดแต่งให้ปุ๋ยเดือนละ 1–2 ครั้ง ไม่จำเป็นต้องมีชนิดพันธุ์ที่หลากหลาย และควรเป็นชนิดที่สามารถขยายพันธุ์ได้ด้วยการปักชำ หญ้าควรมีรอบการตัดแต่งให้ปุ๋ยทุก 2 สัปดาห์ปลูกในที่ที่ปริมาณแสงอย่างน้อย 6 ชั่วโมงต่อวัน และไม่ควรอยู่ในบริเวณที่ถูกเหยียบย่ำมากเกินไป องค์ประกอบอื่นที่สำคัญ คือ ระบบระบายน้ำเป็นส่วนที่ควรตรวจสอบอย่างสม่ำเสมออย่างน้อย 3 เดือนต่อครั้ง
Article Details
เอกสารอ้างอิง
นีลปัทม์ โพธิ์สุวัฒนากุล. (2560). การประเมินสวนสาธารณะเพื่อลดค่าใช้จ่ายงานบำรุงรักษาภูมิทัศน์ กรณีศึกษา สวนสันติภาพ [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิตไม่ได้ตีพิมพ์]. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พชร เลิศปิติวัฒนา. (2547). การออกแบบสวนหลังคาในกรุงเทพมหานคร [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์]. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พนิตนันท์ งามลิขิตเลิศ. (2563). พื้นที่สีเขียวและต้นทุนการพัฒนาโครงการคอนโดมิเนียมระดับราคาประหยัดและระดับปานกลางในช่วงปี พ.ศ. 2557 – 2562 ในเขตกรุงเทพมหานคร [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์]. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Som. (2557). พื้นที่ส่วนกลางนั้น สำคัญไฉน?? ข้อมูลพื้นที่ส่วนกลางที่ควรรู้ สำหรับบ้านและคอนโด พ.ศ. 2558. https://thinkofliving.com/พื้นที่ส่วนกลางนั้น-สำคัญไฉน-ข้อมูลพื้นที่ส่วนกลางที่ควรรู้-สำหรับบ้านและคอนโด
สมจิต โยธะคง. (2541). การจัดการงานดูแลรักษาภูมิทัศน์. บริษัท รวมสาส์น (1977) จำกัด.
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. (2560). แนวทางการจัดทำรายผลกระทบสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2560. https://www.onep.go.th/book/
สำนักงานประชาสัมพันธ์ กรุงเทพมหานคร. (2564). รายงานประจำปี พ.ศ. 2564. https://pr-bangkok.com/insite/AnnualReport2564
เสริชย์ โชติพานิช. (2559). การจัดการนิติบุคคลอาคารชุดพักอาศัย. โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Alibaba, H. Z. (2019, December). Green roof benefits, opportunities, and challenges. https://www.researchgate.net/publication/338231117
Centre for Urban Greenery & Ecology. (2012). Guidelines on general maintenance for rooftop greenery. National Parks Board Headquarters.
Harris, C. W., & Dines, N. T. (1995). Time-saver standards for landscape architecture. McGraw-Hill.
Mithraratne, N. (2013). Green roof in Singapore: How green are they? Proceedings of the SB 13 Singapore — Realising Sustainability in the Tropics (pp. 122-127). Singapore, Singapore. https://www.academia.edu/4457518/Mithraratne
Nation Parks Board Singapore. (n.d.). Skyrise greenery initiatives in Singapore. https://www.nparks.gov.sg/gardens-parks-and-nature/skyrise-greenery
Osmundson, T. (1999). Roof garden history: Design and construction. W. W. Norton.
Patnaik, B. (2018, December). Impact of green roofs on urban living. https://www.researchgate.net/publication/330185352
WHO. (2021, July 16). Green and blue spaces and mental health: New evidence and perspectives for action. https://www.who.int/europe/publications/
