การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีแบบจำลอง 3 มิติ เพื่อการวิเคราะห์แสง ในอาคารจัดแสดงสัตว์เลื้อยคลาน สวนสัตว์นครราชสีมา

Main Article Content

ธรรมนูญ นามคำ
ธีรวัฒน์ สินศิริ
ศิริ สาระเขตต์
ฐิติพัฒน์ ประทานทรัพย์

บทคัดย่อ

การประยุกต์ใช้แบบจำลองสามมิติ (3D modeling) เพื่อวิเคราะห์แสงในอาคารจัดแสดงสัตว์เลื้อยคลาน มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิธีการใช้ซอฟแวร์แบบจำลองสามมิติ (3D modeling software) ในการวิเคราะห์ปริมาณและทิศทางของแสงธรรมชาติที่เหมาะสมภายในอาคารจัดแสดงสัตว์เลื้อยคลานสวนสัตว์นครราชสีมาและเพื่อเป็นแนวทางในการออกแบบอาคารจัดแสดงสัตว์เลื้อยคลานขององค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย ด้วยการใช้เครื่องมือจากแบบจำลองสามมิติ โดยกำหนดขอบเขตของการศึกษา คือ 1) ศึกษาการออกแบบแสงสว่างจากแสงธรรมชาติและทิศทางของอาคารให้เหมาะสมตามลักษณะของถิ่นอาศัย ตามข้อมูลสภาพภูมิอากาศของจังหวัดนครราชสีมา 2) ศึกษาและประยุกต์ใช้โปรแกรม Google Sketchup 2025 ควบคู่กับเครื่องมือเสริมโปรแกรม Sefaira ในการคำนวณหาค่าแสงที่ส่งผลต่อสัตว์เลื้อยคลานภายในสวนสัตว์นครราชสีมา ผลการศึกษาพบว่า ปริมาณและทิศทางของแสงธรรมชาติ ที่เหมาะสมต่อสัตว์เลื้อยคลานภายในส่วนจัดแสดง คือสัดส่วนความส่องสว่างที่ 1.8%–7.88% อุณหภูมิ 20–30°C ความชื้น 50–70% และความร้อนสะสมจากพื้นผิว 250–350 W/m2 สำหรับมาตรฐานอื่น ๆ ที่เหมาะสมประกอบด้วย 1) รูปทรงของอาคาร 2) ทิศทางของอาคาร 3) สัดส่วนของช่องเปิด 4) ตำแหน่งของผนังกระจก 5) ระบบระบายอากาศ โดยสามารถนำมาประยุกต์ใช้กับการออกแบบส่วนจัดแสดงโดยใช้เครื่องมือในโปรแกรม Sefaira ที่สามารถจำลองและแสดงผลข้อมูลที่ต้องการอย่างรวดเร็ว สามารถนำไปใช้เป็นแนวทางในการออกแบบพื้นที่จัดแสดงสัตว์ได้อย่างเหมาะสม และมีประสิทธิภาพ แต่มีข้อจำกัดและข้อควรระวัง คือรูปแบบของอาคารที่โปรแกรมมีให้เลือกนั้นยังไม่ครอบคลุมถึงอาคารประเภทนิทรรศการและเนื่องจากการใช้รูปแบบอาคารที่เรียบง่ายในการวิเคราะห์ข้อมูล โปรแกรมจะจำลองเงาจากรูปทรงหลักเท่านั้น ทำให้ไม่สามารถวิเคราะห์เงาจากองค์ประกอบอื่น ๆ ที่เปลือกอาคาร เช่น กันสาด ครีบกันแดด และแผงบังตา ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการลดความร้อนภายในอาคารจัดแสดง

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

ชวนนท์ โฆษกิจจาเลิส และวีรภัทร ไตรทิพเทวินทร์. (2558). การศึกษาเปรียบเทียบมาตรฐาน BIM ของต่างประเทศ. สมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์. https://asa.or.th/handbook/handbook20150427/

ปรีชญา มหัทธนทวี, ทยากร จารุชัยมนตรี, และนนท์ คุณค้ำชู. (2555). การพัฒนาโปรแกรมเสริมใน Google SketchUp เพื่อใช้ในการคำนวณค่า OTTV/RTTV สำหรับประเทศไทย. วารสารหน้าจั่ว ว่าด้วยสถาปัตยกรรม การออกแบบ และสภาพแวดล้อม, 26, 385–407.

ยิ่งสวัสดิ์ ไชยะกุล. (2564). แสงธรรมชาติทางด้านบนสำหรับอาคารในประเทศไทย. คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

วีรยุทธ์ เลาหะจินดา. (2552). วิทยาสัตว์เลื้อยคลานและสัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

สมาคมสถาปนิกสยามในพระราชูปถัมภ์. (2558). แนวทางการใช้งานแบบจำลองสารสนเทศอาคารสำหรับประเทศไทย (Thailand BIM Guildeline). สมาคม.

Brophy, V., & Lewis, J. O. (2011). A green vitruvius: Principles and practice of sustainable architectural design (2nd ed). Earthscan.

Hanissaa, A. N., & Paramita, B. (2021, April). Sefaira simulation in residential houses to determine the energy use of wall materials. IOP Conference Series Earth and Environmental Science, 738(1), 012017.Doi:10.1088/1755-1315/738/1/012017

Lechner, N. (2015). Heating, cooling, lighting sustainable design methods for architects (2nd ed.). John Wiley & Sons.

Mortenson, M. (2006). Geometric modeling. Industrial Press.