ผลการจัดการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการสืบเสาะทางภูมิศาสตร์ที่มีต่อความฉลาดรู้เชิงพื้นที่ และเจตคติต่อการศึกษาภูมิศาสตร์ของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย
คำสำคัญ:
กระบวนการสืบเสาะทางภูมิศาสตร์, ความฉลาดรู้เชิงพื้นที่, เจตคติต่อการศึกษาภูมิศาสตร์บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เปรียบเทียบความฉลาดรู้เชิงพื้นที่ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายก่อนและหลังได้รับการจัดการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการสืบเสาะทางภูมิศาสตร์ และ 2) เปรียบเทียบเจตคติต่อการศึกษาภูมิศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายก่อนและหลังได้รับการจัดการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการดังกล่าว กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยคือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนสตรีสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ จำนวน 38 คน ซึ่งได้จากการสุ่มแบบกลุ่มจากทั้งหมด 13 ห้องเรียน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แผนหน่วยการจัดการเรียนรู้ภูมิศาสตร์โดยใช้กระบวนการสืบเสาะทางภูมิศาสตร์ แบบวัดความฉลาดรู้เชิงพื้นที่ และแบบวัดเจตคติต่อการศึกษาภูมิศาสตร์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบค่าทีแบบไม่เป็นอิสระต่อกัน ผลการวิจัยพบว่า 1) ความฉลาดรู้เชิงพื้นที่ของนักเรียนหลังได้รับการจัดการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการสืบเสาะทางภูมิศาสตร์สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และ 2) เจตคติต่อการศึกษาภูมิศาสตร์ของนักเรียนหลังได้รับการจัดการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการดังกล่าวสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 แสดงให้เห็นว่ากระบวนการสืบเสาะทางภูมิศาสตร์เป็นแนวทางที่ช่วยพัฒนาทักษะการเรียนรู้และเสริมสร้างมุมมองเชิงพื้นที่ของนักเรียนได้อย่างเป็นรูปธรรม
เอกสารอ้างอิง
Bednarz, S. W. (2019). The Importance of Inquiry in Geography Education. Journal of Geography, 118(5), 203–210.
Bednarz, S. W., Acheson, G., and Bednarz, R. (2006). GIS and Classroom Inquiry. Journal of Geography, 105(1), 6–14.
De Miguel, R. (2016). Developing Spatial thinking using GIS-based Inquiry Learning. Journal of Geography in Higher Education, 40(2), 144–157.
Favier, T., and Van der Schee, J. (2014). Exploring the Characteristics of an Optimal Design for Inquiry-based Geography Education. Journal of Geography, 113(3), 98–109.
Gall, M. D., Gall, J. P., and Borg, W. R. (2007). Educational Research: An Introduction. (8th ed.). Pearson.
Goldstein, D., and Alibrandi, M. (2013). Integrating GIS in Inquiry-based Geography Education. The Geography Teacher, 10(2), 89–98.
Golledge, R. G. (2002). The Nature of Geographic knowledge. Annals of the Association of American Geographers, 92(1), 1–14.
Golledge, R. G., Marsh, M., and Battersby, S. (2008). A Conceptual Framework for Facilitating Geospatial thinking. Annals of the Association of American Geographers, 98(2), 285–308.
Goodchild, M. F. (2010). Twenty Years of Progress: GIScience in 2010. Journal of Spatial Information Science, (1), 3–20.
Hattie, J. (2009). Visible Learning: A Synthesis of Over 800 Meta - Analyses Relating to Achievement. Routledge.
Jo, I., and Bednarz, S. W. (2009). Evaluating Geography Textbook Questions from a Spatial Perspective: Using Concepts of Space Tools of Representation and Cognitive Processes. Journal of Geography, 108(1), 4–13.
Kirschner, P. A., Sweller, J., and Clark, R. E. (2006). Why Minimal Guidance During Instruction does Not Work: An Analysis of the failure of Constructivist Discovery Problem-based Experiential, and Inquiry-based Teaching. Educational Psychologist, 41(2), 75-86.
Lee, J., and Catling, S. (2017). What do Geography Textbook Authors in England Consider When they Design Content and Select Case Studies?. International Research in Geographical and Environmental Education, 26(1), 42–56.
MacEachren, A. M., Gahegan, M., and Pike, W. (2004). Visualization for Constructing and Sharing Geo - Scientific Concepts. Proceedings of the National Academy of Sciences, 101(1), 5279–5286.
Maddox, L. E., Howell, J. B., and Saye, J. W. (2018). Designing Geographic Inquiry: Preparing Secondary Students for Citizenship. Journal of Geography, 117(6), 254 – 268. https://doi.org/ 10.1080/00221341.2018.1485401
Montello, D. R., Grossner, K., and Janelle, D. G. (2014). Space in Mind: Concepts for Spatial Learning and Education. MIT Press.
National Geographic Society. (2018,March 8). Geo-Inquiry Process: A Framework for Geographic Learning. National Geographic Society. https://media.nationalgeographic.org/assets/file/Nat Geo_GeoInquiry_Handbook_2018.pdf
National Research Council. (2006). Learning to think Spatially. National Academies Press. (in Thai)
Piaget, J. (1972). The Psychology of the Child. Basic Books.
Rungruang, K. (2013). Guidelines for Geography Learning Management to Develop Students' thinking Skills. Journal of Educational Studies Srinakharinwirot University, 124. (in Thai)
Schell, E., Roth, K., and Mohan, A. (2020). Geographic Inquiry in the Digital Age: Enhancing Spatial thinking and Analysis. Journal of Geography Education, 122(1), 30–45.
Slocum, T. A., McMaster, R. B., Kessler, F. C., and Howard, H. H. (2009). Thematic Cartography and Geovisualization. (3rd ed.). Pearson.
Solem, M., Cheung, I., and Schlemper, M. B. (2008). Skills in Professional Geography: an Assessment of Workforce Needs and Expectations. The Professional Geographer, 60(3), 356–373.
Suphawarangkul, C. (2023). The Development of Geographic Inquiry Process in Secondary Education. Journal of Geographic Education, 19(1), 35–45. (in Thai)
Thanyaphon, P., Tianwong, K., and Tosila, C. (2022). The Effect of Teaching the Southeast Asian World Geography Course using the Geographic Inquiry Process on the Future thinking Ability of Grade 10 Students. Journal of Education Khon Kaen University, 45(2), 1–16. (in Thai)
Uttal, D. H., and Cohen, C. A. (2012). Spatial thinking and STEM Education: When, Why, and How? Psychological Science in the Public Interest, 13(1), 89–134.
Wakabayashi, Y. (2011). Spatial Graphicacy and Geography Education: Exploring the Relationship between Spatial thinking and Map-based Communication. Journal of Geography, 110(6), 305–306.
