State of Knowledge in Modern Theatre in Thailand: Knowledge Synthesis from Related Research
Keywords:
Knowledge, Knowledge Synthesis, Theatre, Modern TheatreAbstract
The objectives of this study are, firstly, to draw the state of knowledge in modern theatre in Thailand through the research synthesis process and, secondly, to provide recommendations on the future research direction. The study has applied meta-ethnography for
synthesizing 45 theatre research reports. The result reveals that in terms of research methodology there are two ways of conducting research: practice-based research (e.g., creative research, performance research, and experimental research) and non-practice-based research on theatrical phenomena or practices of performers (mainly applying Humanities methods including interpretation and signification as well as qualitative social research methods). In terms of knowledge, it is found that knowledge in applied theatre and theatre/performance making is most produced. The second most produced is knowledge regarding the deconstruction and
adaptation of classical literature into a form of contemporary theatre. Another group of knowledge is a study of historical, political, and cultural aspects of theatre/performance, while the least produced group of knowledge is theatre/performance management.
In terms of recommendation, based on social phenomena, applied theatre research could potentially play a more vital role in society. Besides, based on the aspect of the national economic development policy, creative economy and cultural economy
become new tendencies to the national development in which modern theatre can play a part. Therefore, research on theatre/performance management as cultural management could likely become more important in the future.
References
กนกพันธ์ จินตนาดิลก. (2546). การสื่อสารระหว่างผู้กำกับการแสดงและนักแสดงในการแสดง ละครเวที (พ.ศ. 2486-2496) และละครโทรทัศน์ (พ.ศ. 2498-2519). กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
กมลวรรณ บุญโพธิ์แก้ว. (2554). การปรับตัวของสื่อละครเวทีนอกกระแสจากยุคเคลื่อนไหวทางการเมือง (พ.ศ. 2514 - 6 ตุลาคม พ.ศ. 2519) ถึงยุคการเคลื่อนไหวทางสังคมแบบใหม่ (หลัง 6 ตุลาคม พ.ศ.2519 - พ.ศ.2553). กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
เกรียงไกร ฟูเกษม. (2556). กระบวนการสร้างสรรค์ละครเวทีเพื่อการเรียนรู้เพื่อการเปลี่ยนแปลงมโนทัศน์ของนักแสดง. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
คอลิด มิดา. (2553). กระบวนการสร้างสรรค์ละครซีฮัตในชุมชนมุสลิม. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. จริยา ศรีธนพล. (2557). ศึกษาปัจจัยส่วนประสมทางการตลาดของธุรกิจละครเวที บริษัท ซีเนริโอ จำกัด ที่มีผลต่อการตัดสินใจซื้อของกลุ่มผู้บริโภค. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
เจตนา นาควัชระ. (2538). ทางไปสู่วัฒนธรรมแห่งการวิจารณ์. กรุงเทพฯ: ดวงกมล.
ชนัตถ์ พงศ์พานิช. (2560). การศึกษาวิธีการแสดงในละครเวทีประสาทสัมผัสสำหรับผู้ชมวัยเด็กที่มี ภาวะออทิซึม. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ชโลธร จันทะวงศ์. (2554). การสร้างสรรค์ละครเพลงของ บริษัท ดรีมบอกซ์เอนเตอร์เทนเมนท์ จำกัด และ บริษัท ซีเอริโอ จำกัด พ.ศ. 2533-2553. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ชูศักดิ์ เอื้องโชคชัย. (2552). การสร้างสรรค์ละครแบบมีส่วนร่วมเพื่อสุขภาวะของผู้สูงอายุในสถานสงเคราะห์คนชรา. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ณัฐคม แช่มเย็น. (2556). การวิจัยและสร้างสรรค์ผลงานออกแบบฉากละครเวทีเรื่องคำพิพากษา ของชาติ กอบจิตติ. ศิลปกรรมสาร, 11(2), 37-52.
ดวงแข บัวประโคน และคณะ. (2547). การใช้สื่อละครเพื่อการพัฒนาชุมชน ของกลุ่มละครมะขามป้อม : กรณี ศึกษาจากพื้นที่ทำงานที่มีบริบท แตกต่างกัน 4 พื้นที่. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
ดังกมล ณ ป้อมเพชร. (2549). เรื่องเก่าเล่าใหม่ 2: มหัศจรรย์ผจญภัยเจ้าชายหอย. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
ดังกมล ณ ป้อมเพชร และคณะ. (2554). รามเกียรติ์: ก้าวหน้าจากรากแก้ว. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. ตรีดาว อภัยวงศ์. (2547). เรื่องเก่าเล่าใหม่ 1: เกศาราพุนเซล. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุน สนับสนุนการวิจัย. ทิพย์สุดา ตันเติมเกียรติ. (2559). การสร้างฟอรัมเธียร์เตอร์เพื่อสร้างจริยธรรมทางการพยาบาล. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ธนกร พฤกษชาติถาวร. (2554). พัฒนาการขององค์กรและผลงานคณะฟิสิคัลเธียร์เตอร์ในประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ธัญวรัตน์ บุญฤทธิ์. (2558). การศึกษาพัฒนาการและกระบวนการใช้ละครบำบัดกับเด็กที่ถูกทารุณกรรม.กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ธีรเนตร วิโรจน์สกุล. (2557). กระบวนการสร้างสรรค์ละครเวที 6 มิติ สำหรับเด็กพิการทางสายตา. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ธีรพล กลิ่นมงคล. (2561). การสงวนรักษาศิลปะการแสดงละครพูดพระราชนิพนธ์ ใน พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว: กรณีศึกษาคณะละครสมัครเล่น “ทับแก้ว”. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
นันทศิริ ญาณจันทร์. (2551). รูปแบบและกระบวนการสื่อสารของสื่อเว็บไซต์ ของคณะละครเวที ร่วมสมัย. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นิโลบน วงศ์ภัทรนนท์. (2555). การสร้างสรรค์ละครเพลงเพื่อเยาวชนจากวรรณกรรมเรื่อง “ลูก เป็ดขี้เหร่” ของฮันส์ คริสเตียน แอน-เดอร์เซน กับหลักพุทธศาสนา. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ประอรรัตน์ บูรณมาตร์. (2528). หลวงวิจิตรวาทการกับบทละครประวัติศาสตร์. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ปวลักขิ์ สุรัสวดี. (2560). การใช้ละครประยุกต์เพื่อพัฒนามโนทัศน์ความเข้าใจในตนเองของ เยาวชนไร้สัญชาติ: กรณีศึกษากลุ่มเยาวชนไร้สัญชาติ ตำบลมหาชัย จังหวัดสมุทรสาคร ประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
__________. (2563). การสร้างสรรค์ละครประยุกต์เพื่อสร้างการตระหนักรู้เรื่องสิทธิเด็กของเยาวชนไร้สัญชาติที่มีพ่อแม่เป็นแรงงานที่มาจากประเทศพม่าในตำบลมหาชัย จังหวัดสมุทรสาคร. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
ปาริชาติ จึงวิวัฒนาภรณ์. (2546). การใช้ละครสร้างสรรค์ในการพัฒนาผู้เรียน. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานมาตรฐานการศึกษาและพัฒนาการเรียนรู้ สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ.
พรนภิส สุดโต, สิริวัฒน์ ศรีเครือดง และวิชชุดา ฐิติโชติรัตนา. 2563. “การวิจัยชาติพันธุ์วรรณนา อภิมานเกี่ยวกับการปรึกษาแนวพุทธจิตวิทยา”. วารสาร มจร. มนุษยศาสตร์ปริทรรศน์ 6(1): 19-45.
พรพิชชา บุญบรรจง. (2554). แม่นาก: มายาคติ “ความเป็นเมีย” ที่ถูกประกอบสร้างในละคร โทรทัศน์ ภาพยนตร์และละครเวที. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พรรัตน์ ดำรุง. (2546). ผู้หญิงกับการสร้างสรรค์ละครร่วมสมัยในเอเชีย. วารสารอักษรศาสตร์, 32(1), 201-206. _________. (2549). เรื่องเก่าเล่าใหม่ 4: สีดา-ศรีราม?. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
พรรัตน์ ดำรุง และคณะ. (2562). ข้ามศาสตร์ ข้ามเวลา: วิจัยการแสดงในวิถีนิเวศวัฒนธรรม. นนทบุรี: บริษัท ภาพพิมพ์ จำกัด.
พันธุ์ชนะ สุนทรพิพิธ. (2557). การพัฒนาแนวความคิดและกระบวนวิธีการออกแบบเครื่องแต่งกาย สำหรับการแสดง. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พันพัสสา ธูปเทียน. (2561). การกำกับละครเพลงเรื่อง “หลายชีวิต” เพื่อสร้างชุดคู่มือการกำกับ ละครเพลงในประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานวิจัยแห่งชาติ.
เพียงไพฑูรย์ สาตราวาหะ. (2555). ไทยจ๋า: การสร้างบทละครใบ้ที่ผนวกความตลกขบขันกับเนื้อหา วิพากษ์วิจารณ์สังคมไทย. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ไพบูลย์ โสภณสุวภาพ. (2550). การศึกษาแนวทางการบริหารจัดการคณะละครเพื่อความยั่งยืน: กรณีศึกษาเครือข่ายละครกรุงเทพ. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ภัทราวดี ภูชฎาภิรมย์. (2550). วัฒนธรรมบันเทิงในชาติไทย: การเปลี่ยนแปลงของวัฒนธรรมความบันเทิงในสังคมกรุงเทพฯ พ.ศ. 2491-2500. กรุงเทพฯ: มติชน.
ภัธทรา โต๊ะบุรินทร์. (2560). อิสรเสรีภาพของสื่อศิลปะการแสดงในการนำเสนอประเด็นทางการ เมืองหลัง รัฐประหาร 2557: กรณีศึกษาพระจันทร์เสี้ยวการละคร และกลุ่มละคร BFloor. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ภาสกร อินทุมาร. (2553). ละครกับการเรียนรู้: กรณีประเด็นเพศสภาวะ. ดำรงวิชาการ, 10(1), 148-173.
ยุทธชัย อุทยานินทร์. (2544). ภัทราวดีเธียเตอร์: ชุมชนละครสมัยใหม่. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
รชฏ นุเสน . (2560). บทละครแปลในฐานะพลังเสริมสร้างความยุติ ธรรมทางสังคม . กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
รชยา บุญภิบาล. (2552). การสื่อสารความหลากหลายทางเพศวิถี: วาทกรรมชายรักชายในละคร เวทีไทยร่วมสมัย. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
รรรรยา บุญกลั่น. (2555). การคัดเลือกนักแสดงละครเวทีประเภทมิวสิคัล. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ฤทธิรงค์ จิวากานนท์. (2550). เรื่องเก่าเล่าใหม่ 3: การกำกับศิลป์สำหรับละครร่วมสมัย. กรุงเทพมหานคร: ภาควิชาศิลปการละคร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ศรุต รัตนวิจิตร. (2555). การดัดแปลงข้ามสื่อ ละครเรื่อง “แม็คเบธ” ของ วิลเลียม เชกสเปียร์. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ศิรินทร์พร ศรีใส. (2545). จินตทัศน์ในกระบวนการสื่อสารการแสดงของคณะละครเวทีสมัยใหม่. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สดใส พันธุมโกมล. (2537). การวิเคราะห์ปัญหาและวิธีแก้ปัญหาของนักแสดงในการกำกับการ แสดงละครสมัยใหม่แนวต่าง ๆ ในประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย.
สุจิตรา แก้วสีนวล. (2545). ประสิทธิผลของสื่อละครสร้างสรรค์ที่มีต่อการสร้างการมองเห็นคุณค่า ในตนเองของเด็กที่ถูกทารุณกรรม. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สุเมธ ป้อมป้องภัย. (2561). แนวทางสำหรับการเปลี่ยนแปลงการแสดงละครของสถาบันการศึกษา ไปสู่กิจการเพื่อสังคมที่ยั่งยืน. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยกรุงเทพ.
อัฐพนธ์ บรรจงวุฒิ. (2554). การจัดการเครือข่ายศิลปวัฒนธรรม: กรณีศึกษาเครือข่ายละคร กรุงเทพ. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
อาทรี วณิชตระกูล. (2555). จากวรรณกรรมสู่ละครเพลงไทยร่วมสมัย: ความรักกับการประกอบ สร้างตัวละครเอกหญิง. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.