จากรัฐเวชกรรม ถึงประชาสังคมเวชกรรม: ข้อพินิจว่าด้วยอำนาจ ความทุกข์ และการขับเคลื่อนสังคม ภายใต้สภาวะวิกฤตโรคระบาดโควิด-19 ระลอกแรกในประเทศไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้พิจารณาสภาพสังคมไทยในสภาวะวิกฤตโรคระบาดโควิด-19 ระลอกแรก ในมิติของอำนาจ ความทนทุกข์ทางสังคม และการขับเคลื่อนสังคมในสภาวะวิกฤตโรคระบาด โดยมุ่งทำความเข้าใจว่า เหตุใดประเทศไทยซึ่งมีรัฐบาลที่ปรากฏข้อบ่งชี้ว่าขาดสมรรถภาพในการบริหารจัดการ จนตามมาด้วยปัญหาความทนทุกข์ และอัตราการฆ่าตัวตายที่เพิ่มสูงขึ้น กลับสามารถรักษาอัตราการติดเชื้อและจำนวนผู้เสียชีวิตในระดับที่ต่ำอย่างยิ่งในการระบาดของโควิด-19 ระลอกแรก โดยบทความเสนอว่า ภายใต้รัฐเวชกรรมไทยปัจจุบันซึ่งการบริหารจัดการไม่ได้จัดวางประชาชนไว้ในฐานะเป้าหมายสำคัญสูงสุด และมีการยกระดับชีวอำนาจสู่การเป็นอำนาจข้อปฏิบัติควบคุมเบ็ดเสร็จทางกฎหมาย ที่แม้จะมีความเบ็ดเสร็จในการรับมือโรคระบาด แต่ขณะเดียวกันก็ก่อให้เกิดผลกระทบและผลข้างเคียงในรูปของความทนทุกข์ทางสังคมที่เพิ่มสูงขึ้น ทั้งนี้การมีโครงสร้างทางสาธารณสุขเดิมที่เข้มแข็งจากการปฏิรูประบบสาธารณะสุขในอดีต ร่วมกับการเกิดขึ้นของภาคประชาสังคมเวชกรรมซึ่งขยายตัวขึ้นอย่างรวดเร็วเป็นปัจจัยสำคัญในการขับเคลื่อนสังคมในสภาวะโรคระบาด ภาคประชาสังคมเวชกรรมมีส่วนสำคัญอย่างยิ่งในการเยียวยาผลกระทบและผลข้างเคียงในภาคส่วนที่ภาครัฐให้ความสนใจต่ำ การถ่วงดุลเชิงข้อมูล และอุดช่องโหว่ในการบริหารจัดการของรัฐภายใต้วิกฤตโรคระบาด
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กรกนก จิรสถิตพรพงศ์. (2564). ทัศนคติของประชาชนที่มีต่อหลักการบริหารกิจการบ้านเมือง และสังคมที่ดีของรัฐบาล กรณีศึกษาสถานการณ์ COVID-19. วารสารธรรมศาสตร์. 40(3), 93-113.
กรรณิการ์ ธรรมพานิชวงค์, กัมพล ปั้นตะกั่ว, กิรติพงศ์ แนวมาลี, ณิชา พิทยาพงศกร, เดือนเด่น นิคมบริรักษ์, ธิปไตร แสละวงศ์, นิพนธ์ พัวพงศกร, ยงยุทธ แฉล้มวงษ์, วิโรจน์ ณ ระนอง, สมเกียรติ ตั้งกิจวานิชย์, สมชัย จิตสุชน, สุเมธ องกิตติกุล, เสาวรัจ รัตนคำฟู และอดิศร์ อิศรางกูร ณ อยุธยา. (2562). ประเมินผลงาน 5 ปี รัฐบาลประยุทธ์ (1): ติดตามความคืบหน้าแก้ปัญหาประเทศ. สืบค้น 11 กรกฎาคม 2563, จาก https://tdri.or.th/2019/ 07/report-5years-prayut-cabinet/
ดนัย อังควัฒนวิทย์. (2563). บทบาทโรงพยาบาลรามาธิบดี ในสถานการณ์ COVID-19. @Rama, 9(2), 6-7.
ทวีศักดิ์ เผือกสม. (2561). เชื้อโรค ร่างกาย และรัฐเวชกรรม ประวัติศาสตร์การแพทย์สมัยใหม่ในสังคมไทย. กรุงเทพฯ : Illuminations Editions.
ประจักษ์ ก้องกีรติ และ วีระยุทธ กาญจน์ชูฉัตร. (2561). ระบอบประยุทธ์ : การสร้างรัฐทหารและทุนนิยมแบบช่วงชั้น. ฟ้าเดียวกัน, 16(2), 6-41.
พันชนะ วัฒนเสถียร. (2563). “Food For Fighters” สังเวียนโควิด-19 สร้างนักสู้: จากโครงการ “ข้าวเพื่อหมอ Food For Fighters”. วารสารธรรมศาสตร์, 39(2), 1-10.
วราภรณ์ ศรีบุญ, ปิยพร แตงสุวรรณ, พรรชชา ภิรมย์ลา, วราภรณ์ พรมบาล, สมหฤทัย อุดมโชค ชัย และอมรรัตน์ ไชยชาญยุทธ์. (2560). การมีส่วนร่วมของเครือข่ายประชาชนในการ จัดการภัยพิบัติ ตำบลกรุงชิง อำเภอนบพิตำ จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสาร มหาวิทยาลัยราชภีฏยะลา, 12(1), 45-60.
ศรุตา เขียวผิว และ ธนัชญา จั่นเล็ก. (2564). การฆ่าตัวตายในภาวะทุนนิยมของสังคมไทยปัจจุบัน. วารสารธรรมศาสตร์, 40(3), 140-160.
สุรชาติ บำรุงสุข. (2561). เมื่อข้าราชการเป็นนักยุทธศาสตร์ เมื่อยุทธศาสตร์เป็นของรัฐราชการ. มติชนสุดสัปดาห์.
อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์ล บุญเลิศ วิเศษปรีชา, ประภาส ปิ่นตบแต่ง, สมชาย ปรีชาศิลปกุล, ณฐพงศ์ จิตรนิรัตน์, ธนิต โตอดิเทพย์ และธนพฤกษ์ ชามะรัตน์. (เมษายน 2563). สรุปผลการสำรวจ “คนจนเมืองในภาวะวิกฤติโควิด-19”และข้อเสนอแนะต่อรัฐบาล. สืบค้น 10 มิถุนายน 2563, จาก https://www.isranews.org/article/thaireform/thaireform-documentary/download/18017/87576/18.html
Chachavalpongpun, P. (2020). Coup, King, Crisis: A Critical Interregnum in Thailand. Yale University Southeast Asia Studies.
Reeves, A, McKee M, & Stuckler D. (2014). Economic suicides in the Great Recession in Europe and North America. The British journal of psychiatry: the journal of mental science, 205(3), 246-247.
Das, V. (1999). Critical Events: An Anthropological Perspective on Contemporary India. New York: Oxford University.
Farmer, P. (1997). On Suffering and Structural Violence: A View from Below. Social Suffering, London: University of California Press.
Foucault, M. (1980). Power/Knowledge: Selected Interviews and Other Writings 1972-1977. New York: Pantheon Books.
Foucault, M. (1991). Discipline and Punish: The Birth of the Prison. Tran slated by Alan Sheridan, London: Penguin Books.
Ganjanakhundee, S. (2020). Social Media and Thailand’s Struggle over Public Space. © ISEAS Yusof Ishak Institute. http://hdl.handle.net/11540/12159
Goffman, E. (1963). Stigma: Notes on the Management of Spoiled Identity. Englewood Cliffs NJ: Prentice Hall.
Gunnell, D., Appleby, L., Arensman, E., Hawton, K., John, A., Kapur, N., Khan, M., O'Connor C R., Pirkis, J. (2020 April). Suicide risk and prevention during the COVID-19 pandemic. Retrieved August 10, 2020, from https://www.thelancet.com/journals/lanpsy/article/PIIS2215-0366(20)30171-1/fulltext
International Crisis Group. (2020). Political Implications. In COVID-19 and a Possible Political Reckoning in Thailand. International Crisis Group. Retrieved from http://www.jstor.org/stable/resrep31376.8
kleinman, a., Das, V., & Lock, M (Eds.). (1997). Introduction. Social Suffering. London: University of California Press.
Laochankham, S., Kamnuansilpa,P., & Lowatcharin, G. (2021). Locally Driven Action in Pandemic Control: The Case of Khon Kaen Province, Thailand. Contemporary Southeast Asia, 43(1), 8–14.
Miller, D., Elisabetta, C., Nell, H., Tom, M., Razvan, N., Jolynna, S., Juliano, S., Shriram, V., & Xinyuan, W. (2016). How the World Changed Social Media. London: UCL Press.
Szasz, T. (2001). The Therapeutic State: The Tyranny of Pharmacracy. Retrieved August 12, 2020, from https://www.independent.org/pdf/tir/tir_05_4_ szasz.pdf.
Taub, A. (2020 April). A New Covid-19 Crisis: Domestic Abuse Rises Worldwide. Retrieved August 10, 2020, from https://www.nytimes.com/2020/04/06/ world/coronavirus-domestic-violence.html
WHO. (2020). Ensuring sufficient physical infrastructure and workforce capacity. In COVID-19Health System Response Monitor: THAILAND. World Health Organization. Retrieved from http://www.jstor.org/stable/resrep27943.7
WHO. (2020). THAILAND: How a Strong Health System Fights a Pandemic. World Health Organization. Retrieved from http://www.jstor.org/stable/resrep28100
