ความเหลื่อมล้ำของระบบประกันสุขภาพในประเทศไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความเรื่อง ความเหลื่อมล้ําของระบบประกันสุขภาพในประเทศไทย มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาความเป็นมาและวิเคราะห์ปัญหาความเหลื่อมล้ําภายในระบบประกันสุขภาพประเทศไทย และ 2) วิเคราะห์เปรียบเทียบระบบประกันสุขภาพของต่างประเทศกับประเทศไทย ผลการศึกษาสามารถสรุปได้ว่า ความเป็นมาของระบบประกันสุขภาพไทยในช่วงแรกก่อนปีพ.ศ. 2545 ประชาชนไทยที่ได้รับความคุ้มครองมีเพียงกลุ่มข้าราชการ/เจ้าหน้าที่ในหน่วยงานของรัฐ และครอบครัว ผู้ประกันตนในระบบประกันสังคม และผู้ได้รับการสงเคราะห์อีกจํานวนหนึ่ง เมื่อเกิดการปฏิรูประบบประกันสุขภาพในปีพ.ศ. 2545 ได้กําหนดระบบประกันสุขภาพเป็น 3 ระบบย่อย ได้แก่ 1) ระบบสิทธิสวัสดิการรักษาพยาบาล ข้าราชการ 2) ระบบประกันสังคม 3) ระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า ซึ่งทั้ง 3 ระบบนี้อยู่ภายใต้การกํากับดูแลของหน่วยงานและองค์กรที่ต่างกัน จึงทําให้เกิดปัญหาความเหลื่อมล้ําระหว่างระบบดังต่อไปนี้ 1) ความเหลื่อมล้ําด้านการร่วมจ่าย 2) ความเหลื่อมล้ำด้านอัตราค่ารักษาพยาบาลต่อหัว 3) ความเหลื่อมล้ําด้านสิทธิประโยชน์ 4) ความเหลื่อมล้ําด้านคุณภาพ และเมื่อเปรียบเทียบระหว่างระบบประกันสุขภาพของต่างประเทศกับประเทศไทยพบว่ามีความแตกต่างดังนี้ 1) กลไกการอภิบาล 2) การจัดการด้านการคลังและการร่วมจ่าย 3) การมีส่วนร่วมของภาคเอกชนข้อเสนอแนะจากการศึกษามีดังนี้ 1) แก้ไขกฎหมายที่เกี่ยวกับระบบประกันสุขภาพให้มีรูปแบบที่เป็นไปในทิศทางเดียวกัน 2) ให้ทั้ง 3 ระบบอยู่ภายใต้การกํากับดูแลขององคกรเดียวกัน และ 3) ให้ทั้ง 3ระบบมีการร่วมจ่ายค่ารักษาพยาบาลเหมือนกัน
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กฤษฎา บุญชัย และคณะ. (2556). แนวคิดและทัศนะต่อความเป็นธรรมของกลไกสําคัญในการอภิบาลระบบสุขภาพ. สืบค้นเมื่อ 30 เมษายน 2563, จาก https://kb.hsri.or.th/dspace/bitstream/handle/11228/3896/hs2074.pdf?sequence=3&isAllowed=y
คมชัดลึก. (2561). ระบบบริการสาธารณสุข คนไทยเข้าถึงแต่ยังเหลื่อมล้ํา. สืบค้นเมื่อ 10 เมษายน 2563, จาก https://www.komchadluek.net/news/edu-health/338987
จิรุตม์ ศรีรัตนบัลล์ และวิชช์ เกษมทรัพย์. (2542). การประกันสุขภาพภาคเอกชน : ประสบการณ์ของต่างประเทศ. สืบค้นเมื่อ 20 เมษายน 2563, จาก https://kb.hsri.or.th/dspace/bitstream/handle/11228/2002/hs0496.pdf?sequence=2&isAllowed=
จุฬาภรณ์ ลิมวัฒนานนท์, นพคุณ ธรรมธัชอารี, อรอนงค์ วลีขจรเลิศ, พัชนี ธรรมวันนา, สุพล ลิ้มวัฒนานนท์ และ สัมฤทธิ์ ศรีธํารงสวัสดิ์. (2554). ค่าใช้จ่ายของสวัสดิการรักษาพยาบาลข้าราชการกับการใช้ยานอกบัญชีหลักแห่งชาติ. วารสารสถาบันวิจัยสาธารณสุข, 5(2). สืบค้นเมื่อ 24 เมษายน 2563, จาก https://kb.hsri.or.th
ณวัฒน์ แก้วนพรัตน์. (2557). ความเหลื่อมล้ําระหว่างระบบประกันสุขภาพของภาครัฐในประเทศไทย (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). คณะพัฒนาการเศรษฐกิจ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์
ดารุณีย์ แก้วสว่าง. (2551). การคุ้มครองสิทธิผู้ป่วยตามนโยบายหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า กรณีศึกษาโรงพยาบาลราชบุรี(วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). คณะสังคมสังเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
เดือนเด่น นิคมบริรักษ์, วีรวัลย์ ไพบูลย์จิตต์อารี, ธารทิพย์ ศรีสุวรรณเกศ, พรชัย ฬิลหาเวศ. (2556). โครงการการพัฒนาแนวทางอภิบาลระบบหลักประกันสุขภาพ. สืบค้นเมื่อ 5 เมษายน 2563 จากhttps://tdri.or.th/wp-content/uploads/2014/08/finalreport-thailand-health-insurance.pdf
ธนาชัย สุนทรอนันตชัย. (2560). ความเท่าเทียม ความเสมอภาค และความยุติธรรมทางสังคม. วารสารวิชาการคณะนิติศาสตร์มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ, 7(3). สืบค้นเมื่อ 5 พฤษภาคม 2563, จาก https://www.tci-thaijo.org/
พงศธร พอกเพิ่มดี. (2555). สู่ระบบประกันสุขภาพมาตรฐานเดียว : สํานักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)
มติชนออนไลนน์. (2561). ความเหลื่อมล้ําข้าราชการ-ประชาชน. สืบค้นเมื่อ 10 เมษายน 2563, จาก https://www.matichon.co.th/newsroom-analysis/news_1128952
โรจน์ ตั้งเจริญเสถียร, วรณัน วิทยาพิภพสกุล, วริศา พานิชเกรียงไกร, วลัยพร พัชรนฤมล และ แอนนมิลส์. (2561). การพัฒนาระบบสุขภาพในประเทศไทย : รากฐานสําคัญของการบรรลุหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า. สืบค้นเมื่อ 9 มีนาคม 2563, จาก https://www.thelancet.com/pbassets/Lancet/pdfs/S0140673618301983_Th
ai.pdf
วัจนา ลีละพัฒนะ. (ม.ป.ป.). ประสบการณ์การดูงานที่ Kameda Medical Center ประเทศญี่ปุ่น. สืบค้นเมื่อ 10 เมษายน 2563, จาก https://med.mahidol.ac.th/fammed/th/postgrad/article4th
ศิโรฒ น้อยวัน. (2556). การศึกษาคุณภาพบริการสุขภาพภายใต้ระบบประกันสุขภาพถ้วนหน้า (ปริญญามหาบัณฑิต). คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
ศูนย์ข่าว สปสปช. (2561). รู้จักระบบหลักประกันสุขภาพอังกฤษ ‘NHS’ ใน 8 กราฟ. สืบค้นเมื่อ 15 เมษายน 2563, จาก http://nhsonews.com/index.php/world/content/ 353
ศูนย์สารสนเทศและวิจัยยา. (2550). การศึกษาส่วนร่วมจ่ายค่ายาในระบบประกันสุขภาพของ 10 ประเทศ.สืบค้นเมื่อ 16 เมษายน 2563 จาก http://www.hisro.or.th/main/modules/research/attachfinancing/148/Full-text.pdf
สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข. (2555). ลดความเหลื่อมล้ํา เพิ่มความเป็นธรรม “3 กองทุนสุขภาพรับความท้าทายในอนาคต”. วารสารสถาบันวิจัยสาธารณสุข, 1(6). สืบค้นเมื่อ 25 เมษายน 2563, จาก https://kb.hsri.or.th
สัมฤทธิ์ ศรีธํารงสวัสดิ์, บุณยวีร์ เอื้อศิริวรรณ และพินทุสร เหมพิสุทธิ์. (2556). ความเหลื่อมล้ําระหว่างระบบหลักประกันสุขภาพประเทศไทย : สํานักงานวิจัยเพื่อการพัฒนา
หลักประกันสุขภาพไทย (สวปก.)
สัมฤทธิ์ ศรีธํารงสวัสดิ์. (2543). การปฏิรูประบบสุขภาพ : กรณีศึกษาประเทศญี่ปุ่น. สืบค้นเมื่อ 15 เมษายน 2563, จาก https://kb.hsri.or.th/dspace/bitstream/handle/11228/1381/hs0739.pdf?sequence=2&isAllowed=y
สํานักงานงบประมาณของรัฐสภา สํานักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร. (2560). รายงานฉบับสมบูรณ์ ภาระงบประมาณรายจ่ายสําหรับระบบประกันสุขภาพ.
สํานักงานวิจัยเพื่อการพัฒนาหลักประกันสุขภาพไทย. (2556). สรุปการประชุมเรื่องกลไกและมาตรการในการลดความเหลื่อมล้ําระหว่างระบประกันสุขภาพไทย. 25 เมษายน 2556.
สํานักงานวิจัยเพื่อการพัฒนาหลักประกันสุขภาพไทย. (2556). สรุปการประชุมเรื่องบทสรุปและข้อเสนอนโยบายสร้างความเป็นธรรมลดความเหลื่อมล้ําด้านระบบสุขภาพ. 26 เมษายน 2556.
สํานักงานวิจัยเพื่อการพัฒนาหลักประกันสุขภาพไทย. (2556). สรุปการประชุมเรื่องมุมมองและทิศทางของรัฐบาลในการลดความเหลื่อมล้ําด้านสุขภาพ. 26 เมษายน 2556.
สุจารี ตั้งเสงี่ยมวิสัย, ลาวัณย์ ถนัดศิลปะกุล และ ประกาย วิบูลย์วิภา. (2553). การศึกษาเปรียบเทียบบริการสุขภาพ ตามพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545 กับบริการสุขภาพตามกฎหมายอื่น ๆ . วารสารพยาบาล. 62(3), 52-58.
สุพล ลิมวัฒนานนท์, กัญจนา ติษยาธิคม, วุฒิพันธุ์ วงษ์มงคล, ชาฮีดา วิริยาทร, เยาวลักษณ์ แหวนวงษ์ และ วราภรณ์ ปวงกันทา. (ม.ป.ป.). โครงการประเมินความเป็นธรรมการเข้าถึงบริการด้านสุขภาพ และความเป็นธรรมทางด้านการคลังสุขภาพ. สืบค้นเมื่อ 6 เมษายน 2563, จาก http://ihppthaigov.net/DB/publication/attachresearch/424/chapter1.pdf
สุรจิต สุนทรธรรม. (2555). ระบบประกันสุขภาพไทย. สืบค้นเมื่อ 5 มีนาคม 2563, จาก https://www.hsri.or.th/researcher/media/printed-matter/detail/4531
เสาวคนธ์ รัตนวิจิตราศิลป์. (2544). ระบบประกันสุขภาพ: ประสบการณ์จาก 10 ประเทศ. กรุงเทพฯ : สถาบันวิจัยสาธารณสุข.
เสาวคนธ์ รัตนวิจิตราศิลป์. (2545). ระบบประกันสุขภาพ: องค์ประกอบและทางเลือก. สืบค้นเมื่อ 5 เมษายน 2563, จาก https://kb.hsri.or.th/dspace/bitstream/handle/11228/1500/hs0934.pdf?sequence=2&isAllowed=y .
อานนท์ ศักดิ์วรวิชญ์. (2560). สิบกราฟที่สะท้อนว่า NHS ของอังกฤษซึ่งเป็นต้นแบบ สปสช. กําลังวิกฤตหนักแล้ว “บัตรทอง” ของไทยจะไปรอดหรือ?. สืบค้นเมื่อ 4 มีนาคม2563, จาก https://mgronline.com/daily/detail/9600000035951
The common wealth fund. (2020). International Health Care System Profiles. สืบค้นเมื่อ 5 พฤษภาคม 2563 , จาก https://international.commonwealthfund.org/stats/spending_per_capita/
