บทบาทของภาครัฐไทยต่อการเปลี่ยนแปลงจำนวนประชากรไทย พ.ศ. 2514-2564

บทคัดย่อ

บทความนี้ศึกษาสถิติประชากรศาสตร์ของประเทศไทยในช่วงระยะเวลา 50 ปีที่ผ่านมา เพื่อให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงทางขนาดและโครงสร้างของประชากร โดยเฉพาะในปัจจัยด้านอายุที่ทำให้ประเทศไทยมีอายุเฉลี่ยทางประชากรเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องจากปี พ.ศ. 2513 ที่อายุเฉลี่ยของคนไทยคือ 19 ปี แต่ในทางตรงกันข้าม ปัจจุบันเรากลับกลายเป็นสังคมผู้สูงอายุอย่างเห็นได้ชัดมากขึ้นทุกที ขณะเดียวกันปรากฏการณ์นี้ก็ชี้ให้เห็นว่าประเทศไทยมีอัตราการเกิดของประชากรลดน้อยลง ซึ่งอาจนำมาสู่ปัญหาทางด้านเศรษฐกิจและสังคมต่าง ๆ ที่สามารถเกิดขึ้นได้ในอนาคต ทั้งยังเป็นสัญญาณที่บ่งบอกแนวโน้มการลดลงของจำนวนประชากรไทยได้อีกด้วย โดยบทความนี้จะมุ่งให้ความสำคัญกับเรื่องการเมืองการปกครอง ในแง่นโยบายและการทำงานของภาครัฐที่เป็นตัวกำหนดให้เกิดการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว พร้อมทั้งแสดงให้เห็นถึงผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงนี้เพื่อพิสูจน์ว่านอกเหนือจากปัจจัยทางค่านิยมหรือรูปแบบพฤติกรรมของประชากรที่เปลี่ยนไปแล้ว บทบาทของภาครัฐก็ยังเป็นอีกปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อแบบแผนการมีลูกของประชากรที่เปลี่ยนแปลงในแต่ละช่วงเวลาอีกด้วย