รัฐ ทุนนิยม และโครงสร้างสังคม: อุปสรรคของการปรับขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำในประเทศไทย

บทคัดย่อ

งานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการปรับขึ้นค่าแรงขั้นต่ำที่ผ่านมาส่วนมากมักจะนำเสนอจากมุมมองของนักเศรษฐศาสตร์ทั้งฝ่ายที่เห็นด้วยกับการปรับขึ้นค่าแรงขั้นต่ำ และฝ่ายที่คัดค้านการปรับขึ้นค่าแรงขั้นต่ำ ซึ่งให้ความสนใจเฉพาะผลกระทบต่อการปรับขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำ แต่ละเลยการศึกษารัฐ ทุนนิยม และรูป แบบหรือโครงสร้างของสังคมที่เป็นได้ทั้งอุปสรรคและโอกาสสำหรับการปรับขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำ งานวิจัยนี้นำเสนอผ่านแนวคิดเศรษฐศาสตร์การเมือง ที่่ให้ความสนใจศึกษารัฐ ระบบทุนนิยม (capitalism) และโครงสร้างสังคม โดยมีระบบทุนนิยมเป็นพลังกำหนดโครงสร้างเศรษฐกิจของสังคม ข้อเสนอหลักของบทความวิจัยนี้เสนอว่ารูป แบบของแรงงานไม่ใช่สาระสำคัญของระบบทุนนิยม หากแต่เป็นรูป แบบของสังคม (social form) และรูปแบบของสังคมที่่ระบบทุนนิยมต้องการคือ สังคมแรงงานแลกค่าจ้าง (wage labour) สังคมรูปแบบนี้ แรงงานจะถูกครอบงำ กดขี่ ขูดรีดเอารัดเอาเปรียบ (labour exploitation) ทั้งค่าจ้างและสวัสดิการเพื่อรีดผลกำไรแก่นายทุนมากที่สุด สังคมแรงงานแลกค่าจ้างจึงเป็นรูป แบบสังคมที่นายทุนต้องการให้เกิดขึ้นและคงอยู่นานที่สุด ด้วยการทำหน้าที่ผลิต “มูลค่าส่วนเกิน” (surplus value) ให้กับนายทุน ผลการศึกษาวิจัยพบว่า หนึ่ง รัฐกับทุนเป็นตัวแปรสำคัญต่อการปรับอัตราค่าจ้างขั้นต่ำ และสอง รัฐกับทุนมีบทบาทสำคัญต่อการกำหนดโครงสร้างสังคม