การสร้างเรื่องเล่าเครือข่ายวัฒนธรรมอาหารมุสลิมชวา 100 ปี เพื่อเพิ่มมูลค่าการท่องเที่ยวเชิงอาหาร: ชุมชนจักรพงษ์ ฮารูู ณ สวนหลวง และยะวา กรุงเทพมหานคร การสร้างเรื่องเล่าเครือข่ายวัฒนธรรมอาหารมุสลิมชวา 100 ปีเพื่อเพิ่มมูลค่าการท่องเที่ยวเชิงอาหาร: ชุมชนจักรพงษ์ ฮารูณ สวนหลวง และยะวา กรุงเทพมหานคร
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุุประสงค์เพื่อวิเคราะห์เรื่องเล่าเครือข่ายวัฒนธรรมอาหารมุสลิมชวา 100 ปีเพื่อเพิ่มมูลค่าการท่องเที่ยวเชิงอาหารกรณีศึกษาชุมชนจักรพงษ์ ฮารููณ สวนหลวง และยะวา กรุงเทพมหานคร วัฒนธรรม “ชวา” (Java) เป็นวัฒนธรรมสูงที่่ผสานเข้ากับสังคมไทยทั้งระดับสามัญชนและราชสำนักอย่างเป็นน้ำเนื้อเดียวกัน แม้ “ชวา” จะเป็นชนกลุ่มน้อยของชาวมุสลิมในประเทศไทย แต่ชาวชวาคือชนกลุ่มใหญ่และวัฒนธรรมชวาเป็นวัฒนธรรมหลักของอินโดนีเซีย ประเทศที่มีประชากรนับถือศาสนาอิสลามมากที่สุดในโลก ข้อค้นพบจากการศึกษา แม้อาหารฮาลาลเป็นข้อกำหนดทางศาสนา แต่ไม่ครอบคลุมความหมายทางวัฒนธรรม อาหารที่ประกอบไปด้วยเรื่องเล่าทางประวัติศาสตร์ การธำรงชาติพันธุ์ ประเพณี พิธีกรรม และการแลกรับปรับเปลี่ยนทางวัฒนธรรม พบว่าเครือข่ายวัฒนธรรมใช้ต้นทุนวัฒนธรรมอาหารเพื่อเพิ่มมูลค่าการท่องเที่ยวเชิงอาหารที่มี อัตลักษณ์ท้องถิ่นผ่านเรื่องเล่า (storytelling) เพื่อสร้างอำนาจต่อรอง นำมาซึ่งรายได้ สร้างชุมชนให้เข้มแข็ง การผลิตซ้ำประวัติศาสตร์อาหารผ่านเรื่องเล่า และเพิ่มมูลค่าการตลาดของผลิตภัณฑ์อาหาร อันเป็นเป้าหมายสำคัญของรัฐบาลในการเป็นผู้นำการผลิตและส่งออกสินค้าอาหารและผลผลิตเกษตรมาตรฐานฮาลาลสู่ตลาดเป้าหมายใหม่กลุ่มประเทศมุสลิม 2,000 ล้านคนทั่วโลกสอดรับกับนโยบาย “12 เทศกาล 12 เดือน” ที่่ระบุุให้เดือนเมษายนเป็นเดือนแห่ง “เทศกาลอาหารฮาลาลหลังอาทิตย์ลับขอบฟ้า” ของกรุงเทพมหานคร สะท้อนเป้าหมายการเปิดรับตลาดใหม่่ขนาดใหญ่ทั้งในฐานะแหล่งผลิตอาหารฮาลาลและแหล่งท่องเที่ยวเชิงอาหารฮาลาล การสร้างองค์ความรู้ผ่านงานวิจัยในรูป แบบวัฒนธรรมอาหารมุสลิมในกรุงเทพมหานครจึงมีความสำคัญในฐานะเครือข่ายวัฒนธรรมอาหารในระดับชาติและนานาชาติ
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กรรณิการ์ จุฑามาศ สุมาลี. (2541). ยะวา-ชวาในบางกอก (The Javanese in Bangkok). มูลนิธิโครงการตำราฯ.
กรุงเทพธุรกิจ. (2567, 14 เมษายน). ‘ไทย’ แกร่งท่องเที่ยวด้านอาหาร แต่่รังเบอร์ 2 อิมเมจยังเป็นรองประเทศนี้.
https://www.bangkokbiznews. com/business/business/1122218
กาญจนา แก้วเทพ. (2538). เครื่องมือการทำงานแนววัฒนธรรมชุมชน. มายด์ พับลิสซิ่ง.
เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์. (2543). การจัดการเครือข่าย: กลยุทธ์สำคัญสู่ความสำเร็จของการปฏิรูปการศึกษา. ส.เอเชียเพรส.
ขนิษฐา กาญจนรังสีนนท์. (2542). การสร้างเครือข่ายเพื่อการพัฒนา. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ชาย โพธิสิตา. (2549). ศาสตร์และศิลป์แห่งการวิจัยเชิงคุณภาพ. อมรินทร์.
นภาภรณ์ หะวานนท์. (2552). วิธีการศึกษาเรื่องเล่า: จุดเปลี่ยนของการวิจัยทางสังคมศาสตร์. วารสารลุ่มน้ำโขง ศูนย์วิจัยพหุลักษณ์สังคมลุ่มน้ำโขง คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 5(2): 1-22.
บุษกร วัฒนบุตร. (2564). การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research). https://shorturl.asia/0j7OL
พรรณี สวนเพลง และพรเทพ ลี่ทองอิน (2559). การท่องเที่ยวเชิงอาหาร. รายงานภาวะเศรษฐกิจท่องเที่ยว, 4(2), 38-45.
ภัทรพร พันธุรี. (2558). การจัดกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงอาหารโดยผ่านประสบการณ์ของนักท่องเที่ยวในประเทศไทย. Journal of Southern Technology, 8(2), 27-38.
มรีด ทมะเสน. (2547). ย้อนรอยสุเหร่าเก่า. มัสญิดอัลอะติก.
รัฐบาลไทย. (2567, 10 กรกฎาคม). นายกฯ นั่งหัวโต๊ะประชุมคณะกรรมการอุตสาหกรรมการอุตสาหกรรมฮาลาลฯ เดินหน้าดันศูนย์อุตสาหกรรมฮาลาลไทย ยกระดับไทยสู่ศูนย์กลางฮาลาลอาเซียนภายในปี 2570. https://www.thaigov.go.th/news/contents/details/85735
สำนักงานค์ณะกรรมการกลางอิสลามแห่งประเทศไทย. (2561). ทำเนียบมัสยิด_กรุงเทพมหานคร. https://www.cicot.or.th/th/mosque/ lists/1/2?keyword=&province=1&district=
องค์ บรรจุุน. (2553). สยามหลากเผ่าหลายพันธุ์. มติิชน.
_______. (2561). ข้างสำรับจามมุสลิมบ้านครัว. ศิลปวัฒนธรรม. 40(2), 28-41.
________. (2566). รอยะฮ์: ยำผลไม้้เสี่่ยงทายเพศทารกกับเรือเดินสมุทรของกัปตันอูยบจากเกาะชวาสู่่เอเชียทีคสมัยรัชกาลที่่ 5. ศิลปวัฒนธรรม. 44(4), 24-31.
อาดิศร์ อิดรีส รักษมณีี. (2557). มัสยิดในกรุงเทพฯ. มติชน.
THE STANDARD. (2565). เปิดโพย 5 กิจกรรม เดือน ส.ค.-ธ.ค. ตามนโยบาย 12 เทศกาลตลอดปีทั่วกรุุงเทพฯ ของผู้ว่าฯ ‘ชัชชาติ’. https://thestandard.co/bkk-aug-dec-2565-activity/
Alter, C., & Hage, J. (1993). Organizations Working Together. California: Sage.
Giddens, A. (1991). Modernity and Self-Identity: Self and Society in the Late Modern Age. Stanford: Stanford University Press.
Nosh Nosh Project. (2023). The Haroon Cook Book: The Treasure Trove of Islamic Food Culture Recipes that has been Inherited for Decade. Bangkoks: Nosh Nosh Project.
Strakey, P. (1997). Network for Development. IFRTD (The International Forum for Rural Transport and Development) London, UK: International.
