การวิจัยเชิงปฏิบัติการเพื่อจัดทำแผนแม่บทเพื่อการพัฒนาพื้นที่ม่อนแจ่มอย่างยั่งยืน ต.แม่แรม อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ศักยภาพ ข้อจำกัด และความต้องการของชุมชนด้านการพัฒนาและเพื่อจัดทำกรอบคิดและทิศทางแผนแม่บทอย่างมีส่วนร่วมเพื่อการพัฒนาพื้นที่ม่อนแจ่มอย่างยั่งยืน พื้นที่ศึกษาวิจัยอยู่ในชุมชนม่อนแจ่มซึ่งครอบคลุมบ้านปางไฮ-แม่ชิ บ้านหนองหอยเก่า และบ้านหนองหอยใหม่ กลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ แกนนำชุมชน สมาชิกชุมชน องค์กรชุมชน หน่วยงานท้องถิ่น หน่วยงานภาครัฐ สถาบันการศึกษา องค์กรเอกชน องค์กรอิสระ และองค์กรรัฐวิสาหกิจ ขั้นตอนดำเนินงานวิจัย 3 ขั้นตอน ประกอบด้วย 1) การเตรียมขุมขน 2) การค้นหาศักยภาพ ข้อจำกัด และความต้องการพัฒนาโดยการสำรวจ สัมภาษณ์ และประชุมกลุ่มย่อย และ 3) จัดประชุมหมู่บ้าน ผู้เชี่ยวชาญ และหน่วยงานเพื่อกำหนดกรอบคิด และทิศทางแผนแม่บท ผลการวิจัยพบว่า ม่อนแจ่มแจ่มศักยภาพด้านทรัพยากรธรรมชาติ วัฒนธรรม การเกษตรการท่องเที่ยว โครงสร้างพื้นฐาน และสังคมคนรุ่นใหม่ ขณะที่มีข้อจำกัดด้านสิทธิทำกิน การขาดแคลนน้ำ วัฒนธรรมที่กำลังเลือนหาย การขยายโครงสร้างพื้นฐานยังไม่ทั่วถึง และปัญหาสังคม สำหรับความต้องการพัฒนา ได้แก่ การสร้างความมั่นคงในที่ดิน การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน การสืบสานวัฒนธรรม และการพัฒนาคนและสังคม ในส่วนของกรอบคิดและทิศทางแผนแม่บทอยู่ภายใต้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและการพัฒนาที่ยั่งยืน โดยกำหนดวิสัยทัศน์เกี่ยวกับความมั่นคงทางเศรษฐกิจและคุณภาพชีวิตที่ดีของชุมชนม่อนแจ่ม และทิศทางเชิงยุทธศาสตร์ ได้แก่ การเปิดพื้นที่เจรจาภาคีสาธารณะเพื่อลดข้อขัดแย้งเกี่ยวกับที่ดิน การเรียนรู้และปรับตัว การสร้างเศรษฐกิจใหม่ที่ยังยืน การออกแบบเมืองม่อนแจ่มใหม่ และการพัฒนาคน สังคม การวิจัย และโครงสร้างพื้นฐาน ข้อเสนอแนะ ได้แก่ การจัดทำแผนปฏิบัติการอย่างมีส่วนร่วมเพื่อให้เกิดรูปธรรมการพัฒนาต่อไป และการทำวิจัยเชิงปฏิบัติการเพื่อเพิ่มศักยภาพชุมชนด้านการจัดการ