การวิจัยและพัฒนานวัตกรรมการเลี้ยงไก่พื้นเมืองโดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในจังหวัดหนองบัวลำภู

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบัน และการเลี้ยงไก่พื้นเมืองโดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในจังหวัดหนองบัวลำภู 2) พัฒนานวัตกรรมการเลี้ยงไก่พื้นเมืองในจังหวัดหนองบัวลำภู โดยกระบวนการมีส่วนร่วมของภาคีที่เกี่ยวข้อง 3) นำนวัตกรรมสู่การปฏิบัติและประเมินผล ด้วยระเบียบวิธีวิจัยเชิงปริมาณกับกลุ่มตัวอย่างผู้เลี้ยงไก่พื้นเมือง จำนวน 377 ครัวเรือน และระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพกับกลุ่มกำหนดนวัตกรรม จำนวน 60 ครัวเรือน และกลุ่มนำนวัตกรรมไปปฏิบัติ จำนวน 30 ครัวเรือน เก็บข้อมูลโดยสัมภาษณ์เชิงลึกและสนทนากลุ่ม ผลการวิจัยพบว่า นวัตกรรมการเลี้ยงไก่พื้นเมืองในจังหวัดหนองบัวลำภู โดยกระบวนการมีส่วนร่วมของภาคีที่เกี่ยวข้อง ได้นวัตกรรม 5 ด้าน นำสู่การปฏิบัติ พบว่า 1) การคัดเลือกพันธุ์ โดยดูจากลักษณะภายนอก ความสมบูรณ์แข็งแรง ไม่จิกตีลูกไก่ 2) การผสมพันธุ์ ใช้ตัวผู้ 1 ตัว ต่อตัวเมีย 5 ตัว 3) โรงเรือนไก่พื้นเมือง ใช้แบบโรงเรือนที่ทำได้ง่าย วัสดุในท้องถิ่น 4) การให้อาหาร ไก่พื้นเมืองแรกเกิดถึง 2 เดือน ใช้ปลายข้าวผสมกับใบผักตำลึงสับละเอียด และอายุ 2 เดือนขึ้นไป ใช้รำรวม ข้าวเปลือกผสมกับต้นกล้วยสับละเอียดและใบผักตำลึงสับ ให้กินวันละ 2 ครั้ง ภาชนะสำหรับใส่น้ำและอาหารใช้สีแดง และ 5)การรักษาโรค ใช้สมุนไพรที่มีในท้องถิ่น