ผลของโปรแกรมการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมต่อความรู้และพฤติกรรมการใช้ สารเคมีป้องกันและกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกรตำบลบางขวัญ อำเภอเมือง จังหวัดฉะเชิงเทรา

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลองโดยใช้โปรแกรมการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม มีวัตถุประสงค์การวิจัยเพื่อ 1) ศึกษาระดับความรู้และพฤติกรรมการใช้สารเคมีป้องกันและกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกร ก่อนและหลังการใช้โปรแกรมการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม 2) เพื่อเปรียบเทียบความรู้และพฤติกรรมการใช้สารเคมีป้องกันและกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกร ก่อนและหลังการใช้โปรแกรมการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม กลุ่มตัวอย่าง คือ เกษตรกรผู้ทำนาพื้นที่หมู่ 5 ตำบลบางขวัญ อำเภอเมือง จังหวัดฉะเชิงเทรา จำนวน 30 ราย ได้มาโดยการสุ่มแบบอย่างง่าย เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ประกอบด้วยแบบทดสอบความรู้ และแบบสอบถามพฤติกรรมการใช้สารเคมีป้องกันและกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกร สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลส่วนบุคคล ความรู้และพฤติกรรมการใช้สารเคมีป้องกันและกำจัดศัตรูพืช ได้แก่ การแจกแจงความถี่ ค่าเฉลี่ย ร้อยละ และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การเปรียบเทียบความรู้และพฤติกรรมการใช้สารเคมีป้องกันและกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกร ก่อนและหลังการใช้โปรแกรมการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม ใช้สถิติ Paired t-test ผลการศึกษาพบว่า ด้านความรู้ในการใช้สารเคมีป้องกันและกำจัดศัตรูพืช ก่อนการเข้าร่วมโปรแกรมเกษตรกรมีความรู้เรื่องสารเคมีป้องกันและกำจัดศัตรูพืชในภาพรวมอยู่ในระดับน้อย (=12.41, S.D. = 1.33) หลังการเข้าร่วมโปรแกรมเกษตรกรมีความรู้เรื่องสารเคมีป้องกันและกำจัดศัตรูพืชในภาพรวมอยู่ในระดับมาก (= 24.05, S.D. = 0.76) ด้านพฤติกรรมการปฏิบัติในการใช้สารเคมีป้องกันและกำจัดศัตรูพืช ก่อนการเข้าร่วมโปรแกรมเกษตรกรมีพฤติกรรมการปฏิบัติในการใช้สารเคมีป้องกันและกำจัดศัตรูพืช ในภาพรวมอยู่ในระดับน้อย (= 22.37, S.D. = 1.13) หลังการเข้าร่วมโปรแกรมเกษตรกรมีพฤติกรรมการปฏิบัติในการใช้สารเคมีป้องกันและกำจัดศัตรูพืชในภาพรวมอยู่ในระดับมาก ( = 54.16,S.D. = 0.69) โดยเกษตรกรมีค่าเฉลี่ยคะแนนความรู้เรื่องสารเคมีป้องกันและกำจัดศัตรูพืช และพฤติกรรมการปฏิบัติในการใช้สารเคมีป้องกันและกำจัดศัตรูพืชก่อนและหลังการทดลองแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

The purposes of this research were 1) to study the level of knowledge and behavior towards using chemicals and pesticides of farmers, before and after learning the participatory learning program, 2) to compare the level of knowledge and behavior towards using chemicals and pesticides of farmers, before and after learning the participatory learning program. The samples used in this study were 30 farmers who lived in the fifth village of Bangkhwan sub-district in Mueang district under Chachoengsao province. The farmers were selected by a simple random sampling. The research instruments for collecting data were Knowledge Tests Form and Questionnaires on behavior towards using chemicals and pesticides of farmers. The statistics used in the research for analyzing the personal demographics, knowledge, and behavior towards using chemicals and pesticides of farmers were frequency, mean, percentage, and standard deviation, while paired t-test was used for comparing knowledge, and behavior towards using chemicals and pesticides of farmers, before and after engaging in the participatory learning program. The results showed that: farmers’ knowledge before joining the program overall was at low level (  = 12.41, S.D. = 1.33), but after joining the program the farmers’ knowledge on using chemicals and pesticides overall was at high level ( = 24.05, S.D. = 0.76). While the behavior of farmers towards using chemicals and pesticides overall was at low level ( = 22.37, S.D. = 1.13), but after joining the program the farmers’ behavior was at high level (  = 54.16, S.D. = 0.69). In addition, before and after joining the participatory learning program, the farmers’ knowledge and behavior towards using chemicals and pesticides had a statistically significant difference at the level of .05.