การศึกษารูปแบบการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานของ วัดเนินพระเนาวนาราม ตำบลโพธิ์ชัย อำเภอเมือง จังหวัดหนองคาย

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์คือ เพื่อศึกษารูปแบบการสอนกรรมฐานของพระพุทธเจ้าในสมัยพุทธกาล เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของวัดเนินพระเนาวนารามและรูปแบบการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานของวัดเนินพระเนาวนาราม อำเภอเมือง จังหวัดหนองคาย และเพื่อศึกษาการเผยแผ่แนวปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานของวัดเนินพระเนาวนาราม อำเภอเมือง จังหวัดหนองคาย

รูปแบบการสอนกรรมฐานของพระพุทธเจ้าที่ปรากฏในพระไตรปิฎก พบว่า พระพุทธเจ้ามีรูปแบบในการสอนกรรมฐาน 11 รูปแบบ 

รูปแบบการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานของวัดเนินพระเนาวนาราม อำเภอเมือง จังหวัดหนองคาย พบว่า สำนักปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานวัดเนินพระเนาวนาราม มีแนวทางในการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานตามแนวสติปัฏฐานสี่ รูปแบบการปฏิบัติเน้นการกำหนดการเคลื่อนไหวอิริยาบถทั้งสี่ มีขั้นตอนในการเจริญสติเรียกว่า การเจริญสติด้วยการ “สร้างจังหวะ” มีคำบริกรรมว่า “ไหว-นิ่ง”  

             การเผยแผ่แนวปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานของวัดเนินพระเนาวนาราม พบว่า วัดเนินพระเนาวนาราม มีสำนักปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานที่เป็นสาขา จำนวน 14 สาขา

             สาเหตุของความสนใจแนวปฏิบัติวัดเนินพระเนาวนาราม พบว่า แนวคำสอนมีความสอดคล้องกับพระไตรปิฎก เป็นสำนักปฏิบัติที่อยู่ใกล้บ้านและมีความสัปปายะ และมีความศรัทธาในปฏิปทาของเจ้าสำนัก 

             แนวการสอนที่ทำให้เกิดความสนใจ พบว่า เป็นแนวการสอนที่สามารถพิจารณาสภาวธรรมได้โดยตรง โดยเน้นการเจริญสติและการพิจารณารูปนาม  

          การเปลี่ยนแปลงและผลที่ได้รับหลังจากการปฏิบัติ พบว่า ด้านจิตใจ ทำให้มีสติมากขึ้น ไม่วู่วามโกรธง่าย สามารถควบคุมใจตนเองได้เมื่อพบกับการสูญเสีย หรือได้รับสิ่งที่ไม่พึงพอใจ ด้านร่างกาย ตัวเบาสบาย ไม่อึดอัด บุคลิกภาพดีขึ้น ไม่ลุกรี้ลุกรน มีสติในการดำเนินชีวิตประจำวันมากขึ้น