มาตรการทางกฎหมายเพื่อคุ้มครองและป้องกันการสูญเสียพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญของประเทศไทย

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับการคุ้มครองและการป้องกันการสูญเสียพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญของประเทศไทย 2) วิเคราะห์เปรียบเทียบมาตรการทางกฎหมายเกี่ยวกับการคุ้มครองและการป้องกันการสูญเสียพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญของประเทศของไทยและของต่างประเทศ 3) เสนอแนะมาตรการทางกฎหมายเกี่ยวกับการคุ้มครองและการป้องกันการสูญเสียพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญของประเทศไทย เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลเอกสาร

ผลการศึกษาพบว่า  1) การศึกษาปัญหาทางกฎหมายของไทยพบว่า คำนิยามของพื้นที่ชุ่มน้ำตามอนุสัญญาระหว่างประเทศมีขอบเขตกว้าง แต่ข้อกำหนดกลับกำหนดเงื่อนไขที่เข้มงวด ส่งผลให้เกิดข้อจำกัดในการบริหารจัดการ โดยเฉพาะกรณีพื้นที่ที่ไม่ได้ขึ้นทะเบียน และพบความซ้ำซ้อนของกฎหมายและบทบาทของหน่วยงานรัฐหลายแห่ง ทำให้ขาดเอกภาพและบูรณาการในการอนุรักษ์พื้นที่ชุ่มน้ำ อีกทั้งยังพบความไม่สอดคล้องของนโยบาย 2) ผลการเปรียบเทียบกับต่างประเทศ พบว่า สาธารณรัฐเกาหลีใต้มี Wetland Conservation Act 2008 ซึ่งเป็นกฎหมายเฉพาะที่ครอบคลุมทั้งการกำหนดพื้นที่คุ้มครอง การใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน การบังคับใช้กฎหมาย และการมีส่วนร่วมของประชาชน ขณะที่อินเดียใช้ The Environment (Protection) Act, 1986 ซึ่งให้ความคุ้มครองพื้นที่ชุ่มน้ำในฐานะส่วนหนึ่งของสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ พร้อมมีกลไกกำกับดูแลเฉพาะเพื่อรักษาระบบนิเวศ 3) ประเทศไทยยังขาดบทบัญญัติกฎหมายที่เปิดโอกาสให้ประชาชนมีส่วนร่วมในระดับนโยบายหรือแผนจัดการโดยตรง จึงควรปรับปรุงกฎหมายให้ชัดเจน บูรณาการบทบาทหน่วยงานรัฐ และส่งเสริมสิทธิในการมีส่วนร่วมของประชาชน เพื่อการอนุรักษ์พื้นที่ชุ่มน้ำอย่างยั่งยืน