กระบวนการเรียนรู้เพื่ออนุรักษ์วัฒนธรรมของชาวภูไทโดยใช้แหล่งท่องเที่ยวในชุมชนบ้านนาวี ตำบลสงเปลือย อำเภอเขาวง จังหวัดกาฬสินธุ์ เป็นฐาน

Main Article Content

ภรภัทร กำเนิดพรม
วศิน ปัญญาวุธตระกูล
อัจฉรา ศรีพันธ์

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ


บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาบริบททางวัฒนธรรม สภาพปัจจุบันและปัญหาในการอนุรักษ์วัฒนธรรมของชาวภูไทบ้านนาวี ตำบลสงเปลือย อำเภอเขาวง จังหวัดกาฬสินธุ์ 2) เพื่อพัฒนากระบวนการเรียนรู้การอนุรักษ์วัฒนธรรมชาวภูไทโดยใช้แหล่งท่องเที่ยวในชุมชนบ้านนาวีเป็นฐาน เป็นการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ ได้แก่ กลุ่มผู้ให้ความรู้ จำนวน 32 คน กลุ่มหน่วยงานภาครัฐ จำนวน 5 คน และการสนทนากลุ่มกับกลุ่มอาสาสมัครในการทำกิจกรรมอนุรักษ์วัฒนธรรม จำนวน 20 คน ใช้วิธีการคัดเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย 1) แบบบันทึกภาคสนามระหว่างการสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมกับชาวบ้าน 2) การสังเกตแบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วม 3) แบบสัมภาษณ์โดยใช้แนวคำถามเชิงลึก 4) แบบสัมภาษณ์ในการสนทนากลุ่ม 5) การทำกิจกรรมโดยใช้ชุดคู่มือกิจกรรมท่องเที่ยววัฒนธรรมภูไท


ผลการวิจัยพบว่า 1) ชาวภูไทบ้านนาวีมีบริบททางวัฒนธรรมที่มีความหลากหลายและมีความสำคัญในการอนุรักษ์ ปัจจุบันประเพณีและวัฒนธรรมท้องถิ่นยังคงมีอยู่ แต่ยังคงมีปัญหาหลายด้านที่ส่งผลกระทบต่อการอนุรักษ์ 2) การพัฒนากระบวนการเรียนรู้เพื่ออนุรักษ์วัฒนธรรมชาวภูไทโดยใช้แหล่งท่องเที่ยวในชุมชนบ้านนาวีเป็นฐาน ได้ผลในหลากหลายด้าน ทั้งการส่งเสริมทักษะการอนุรักษ์ การสร้างการมีส่วนร่วมจากชุมชน และการพัฒนาแนวทางในการนำเสนอกิจกรรมที่เชื่อมโยงกับการท่องเที่ยวเพื่อสืบสานและอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่น นอกจากนี้ยังช่วยให้เยาวชนและคนในชุมชนมีทัศนคติที่ดีและเข้าใจถึงความสำคัญของการอนุรักษ์วัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ของตน และยังสามารถขยายระดับความรู้สู่ภายนอกชุมชนได้

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

เอกสารอ้างอิง

กรมส่งเสริมวัฒนธรรม. (2562). แนวทางการถ่ายทอดวัฒนธรรมในชุมชน : การศึกษากระบวนการเรียนรู้และการสืบทอดประเพณีพื้นบ้าน. กรุงเทพมหานคร : กระทรวงวัฒนธรรม.

กรมส่งเสริมวัฒนธรรม. (2563). แนวทางการใช้แหล่งท่องเที่ยวเป็นฐานของการเรียนรู้เพื่ออนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่น. กรุงเทพมหานคร : กระทรวงวัฒนธรรม.

คมสันต์ ศรีไพรวรรณ. (2560). การเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. ใน รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

นิภาพรรณ เจนสันติกุล. (2564). กระบวนการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน : บทสะท้อนจากประสบการณ์และการเรียนรู้. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มมร วิทยาเขตอีสาน, 2(3), 78-85.

พงศ์วิชญ์ สพสันติ์ ชนินทร์ และศุภชัย. (2561). บ้านภู : อัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ผู้ไทกับการบริหารการพัฒนาในบริบทการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่ยั่งยืน. วารสารมหาวิทยาลัยนครพนม, 8(2), 17-25.

พิชิต ฤทธิ์จรูญ. (2562). การอนุรักษ์ประเพณีและวัฒนธรรมในชุมชน : กรณีศึกษาชุมชนภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. ใน รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (2538). กระบวนการถ่ายทอดวัฒนธรรม. เรียกใช้เมื่อ 26 พฤษภาคม 2567 จาก https://archive.lib.cmu.ac.th.

ศูนย์วิจัยและพัฒนาการศึกษาเพื่อสังคม. (2564). การบูรณาการวัฒนธรรมท้องถิ่นกับการพัฒนากระบวนการเรียนรู้ในยุคดิจิทัล. ใน รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

สุพรรณี ศรีวรรณ์. (2563). ศิลปะและประเพณีของชาวภูไท : การศึกษาเชิงชาติพันธุ์วรรณ. ใน รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

สุวภัทร และเขมจิรา. (2562). การพัฒนาทรัพยากรการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม อย่างสร้างสรรค์ของชุมชนในพื้นที่กลุ่มจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง 2. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 10(ฉบับพิเศษ), 72-101.

สุวิธิดา จรุงเกียรติกุล. (2561). แนวทางการจัดศึกษาตลอดชีวิตเพื่อขับเคลื่อนชุมชนการเรียนรู้ในบริบทสังคมและวัฒนธรรมของประเทศไทย. วารสารครุศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 46(2), 218-239.

Smith, M. K. (1996). Issues in cultural tourism studies. United States: Routledge.