การพัฒนากิจกรรมเสริมสร้างภูมิคุ้มกันตามหลักสติของประชาชนในจังหวัดแพร่
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. วิเคราะห์สภาพบริบท ปัญหา ศักยภาพ ปัจจัยเสี่ยง และความต้องการการเสริมสร้างภูมิคุ้มกันตามหลักสติของประชาชนในจังหวัดแพร่ 2. พัฒนากิจกรรมเสริมสร้างภูมิคุ้มกันตามหลักสติของประชาชนในจังหวัดแพร่ 3. ถอดองค์ความรู้จากพัฒนากิจกรรมเสริมสร้างภูมิคุ้มกันตามหลักสติของประชาชนในจังหวัดแพร่ เป็นการวิจัยเชิงพัฒนาแบบปฏิบัติการ
โดยเก็บข้อมูลจากเยาวชนและประชาชนในจังหวัดแพร่ รวม 100 คน ด้วยการคัดเลือกแบบเจาะจง ใช้เครื่องมือ ได้แก่ แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ ชุดกิจกรรม และแบบประเมินผล
ผลการวิจัยพบว่า 1. ประชาชนในจังหวัดแพร่มีบริบท ปัญหา ศักยภาพ ปัจจัยเสี่ยงและความต้องการด้านภูมิคุ้มกันตามหลักสติอยู่ในระดับต่ำกว่าเกณฑ์มาตรฐาน โดยเยาวชนมีคะแนนเฉลี่ยด้านสติทางจิตใจสูงกว่าด้านสังคม ในขณะที่ประชาชนกลับมีคะแนนเฉลี่ยสติทางสังคมสูงกว่าด้านจิตใจ สะท้อนถึงความจำเป็นในการพัฒนากิจกรรมที่ตอบสนองทั้งสองมิติ 2. การพัฒนากิจกรรมเสริมสร้างภูมิคุ้มกันตามหลักสติ ใช้การบูรณาการระหว่างพระพุทธศาสนากับการเจริญสติแบบตะวันตก ภายใต้กรอบ 4 ขั้นตอน 1) การรับรู้ 2) การรู้จัก(3) การไม่ตัดสินถูก-ผิด 4) การอยู่กับปัจจุบัน ช่วยให้ผู้เข้าร่วมเกิดความตระหนักรู้และสามารถฝึกสติในชีวิตประจำวันได้อย่างมีประสิทธิภาพ 3. การถอดองค์ความรู้ กิจกรรมที่พัฒนาขึ้นช่วยลดความเครียด เพิ่มสมาธิ และพัฒนาสุขภาวะทางจิตใจของประชาชนได้อย่างชัดเจน พร้อมทั้งได้เผยแพร่แนวทางการฝึกสติผ่านคู่มือและบทความวิจัย เพื่อขยายผลในระดับประเทศ ทั้งนี้ ยังมีข้อเสนอแนะว่าควรพัฒนาเครื่องมือวัดผลและนำเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้เพิ่มเติม เพื่อให้ตอบโจทย์การดำเนินงานในสังคมยุคใหม่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
เอกสารอ้างอิง
คณะจิตวิทยา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2561). Mindfulness – สติ. เรียกใช้เมื่อ 20 กุมภาพันธ์ 2568 จาก https://www.psy.chula.ac.th/th/feature-articles/mindfulness/.
จงลักษณ์ เผือกผิววงศ์ และคณะ. (2561). การประยุกต์ใช้สติในการดำเนินชีวิตประจำวัน: ศึกษากรณีผู้ปฏิบัติธรรมวัดคู้บอน. Journal of MCU Peace Studies, 6(ฉบับพิเศษ), 146-159.
จิราภรณ์ เรืองดิษฐ์ กาลนิล และคณะ. (2559). ยุทธศาสตร์การเสริมสร้างภูมิคุ้มกันทางสังคมของเด็กและเยาวชนระดับประถมศึกษาในเขตเทศบาลนครอุดรธานี. วารสารบัณฑิตศึกษา มนุษยศาสตร์สังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 5(2) 208-236.
ธนัชชา รอดกันภัย และ เสน่ห์ บุญกำเนิด. (2560). การสร้างภูมิคุ้มกันทางสังคมของเยาวชนกลุ่มเสี่ยง : กรณีศึกษา นักศึกษา กศน. ตำบลควนทอง อำเภอขนอม จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารนาคบุตรปริทรรศน์, 9(2) 132-140.
พระเทพวิสุทธิกวี (พิจิตร ฐิตวณฺโณ). (2543). การพัฒนาจิต. (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพมหานคร : มหามกุฏราชวิทยาลัย.
พระพิเชฐ ปญฺญาธโร (โพธิ์ศิริ). (2565). การประยุกต์หลักพุทธธรรมในการสร้างความเข้มแข็งทางจิตใจต่อโลกธรรม 8. ใน รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พัชรี ถุงแก้ว และคณะ. (2563). การศึกษาและพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างภูมิคุ้มกันทางใจและฟื้นฟูสุขภาพกายใจแบบบูรณาการของครูและบุคลากรทางการศึกษาบนฐานวิถีชีวิตใหม่. ใน รายงานการวิจัย. สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมสวัสดิการและสวัสดิภาพครูและบุคลากรทางการศึกษา : กระทรวงศึกษาธิการ.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2561). อรรถกถาภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาอรรถกถา. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2546). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. กรุงเทพมหานคร : นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่นส์ จำกัด.
วรรณทิพา สังขสูตร และ มนตรี สิระโรจนานันท์. (2562). หลักธรรมที่นำไปสู่การปฏิบัติตนเพื่อการหลุดพ้น. มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์, 3(2) 82-92.
สุวิมล ติรกานันท์. (2555). ระเบียบวิธีการวิจัยทางสังคมศาสตร์. (พิมพ์ครั้งที่ 10). กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
องค์การบริหารส่วนจังหวัดแพร่. (2564). ข้อมูลพื้นฐานองค์การบริหารส่วนจังหวัดแพร่. กองยุทธศาสตร์และงบประมาณ : องค์การบริหารส่วนจังหวัดแพร่. (เอกสารอัดสำเนา).
อำนาจ ไพนุชิต. (2561). การพัฒนาโปรแกรมการฝึกเจริญสติเพื่อพัฒนาสติบุคคลากรของโรงเรียนและสติของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาประจวบคีรีขันธ์. ใน ปริญญานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาการวิจัยและพัฒนาศักยภาพมนุษย์. คณะศึกษาศาสตร์ : มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
