การพัฒนาวิศวกรสังคมด้านการวิจัยเพื่อพัฒนาพื้นที่โดยใช้ภูมิสารสนเทศ ตำบลนาบ่อคำ อำเภอเมืองกำแพงเพชร จังหวัดกำแพงเพชร

Main Article Content

สุภาสพงษ์ รู้ทำนอง

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

            การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) สร้างกระบวนการคัดเลือกและพัฒนาวิศวกรสังคม ให้มีความสามารถด้านการวิจัยเพื่อพัฒนาพื้นที่โดยใช้
ภูมิสารสนเทศ และ (2) สร้างกระบวนการพัฒนาโจทย์และดำเนินงานวิจัยเพื่อพัฒนาพื้นที่โดยกลุ่มวิศวกรสังคม พื้นที่ตำบลนาบ่อคำ อำเภอเมืองกำแพงเพชร จังหวัดกำแพงเพชร มีระเบียบวิธีวิจัยโดยการคัดเลือกและพัฒนาวิศวกรสังคมให้มีความรู้ด้านการสำรวจและเรียนรู้ชุมชน วิศวกรสังคม ภูมิสารสนเทศ และการวิจัยเพื่อพัฒนาพื้นที่ จากนั้น พัฒนาโจทย์และดำเนินการวิจัยเพื่อพัฒนาพื้นที่โดยกลุ่มวิศวกรสังคม บนพื้นฐานของปัญหาที่พบและความต้องการของชุมชน จำนวน 5 เรื่อง ผลการศึกษา พบว่า สามารถคัดเลือกและพัฒนาวิศวกรสังคม ได้ 74 ราย แบ่งเป็น 4 กลุ่ม ได้แก่ เด็กและเยาวชน (ร้อยละ 32.43) ชุมชนและผู้นำชุมชน (ร้อยละ 25.68) องค์การปกครองส่วนท้องถิ่น (ร้อยละ 6.76) และมหาวิทยาลัยเชิงพื้นที่ (ร้อยละ 35.13) โดยกลุ่มวิศวกรดังกล่าวได้รับการพัฒนาทักษะที่เกี่ยวข้องแตกต่างกันไปในแต่ละกลุ่ม ซึ่งมีขอบเขตของการพัฒนาทักษะ 4 ด้าน 12 ประเด็น การประเมินผลความพึงพอใจในการพัฒนาวิศวกรสังคมจากผู้เข้าร่วมกิจกรรม พบว่า มีภาพรวมความพึงพอใจในระดับมาก ( =4.36, =0.73) และมีผลการประเมินการเรียนรู้ด้านความรู้และทักษะที่เกี่ยวข้องเพิ่มขึ้นในทุกด้าน ทั้งนี้ การพัฒนาดังกล่าวทำให้วิศวกรสังคมสามารถดำเนินงานวิจัยเพื่อพัฒนาพื้นที่ บนพื้นฐานการประยุกต์ใช้ภูมิสารสนเทศได้ 5 เรื่อง ได้แก่ แผนที่ปัญหาชุมชน แผนที่ความภาคภูมิใจ พื้นที่เสี่ยงภัยแล้ง พื้นที่เสี่ยงน้ำท่วม และพื้นที่เหมาะสมในการปลูกพืช

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

กรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. (2562). ชั้นข้อมูลระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์กรมพัฒนาที่ดิน. สำนักสำรวจดินและวางแผนการใช้ที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.

คณะทำงานโครงการการบริหารจัดการน้ำแบบบูรณาการในพื้นที่แนวตะวันตกของจังหวัดกำแพงเพชร. (2556). รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการการบริหารจัดการน้ำแบบบูรณาการในพื้นที่แนวตะวันตกของจังหวัดกำแพงเพชร. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).

โครงการชลประทานจังหวัดกำแพงเพชร. (2560). ชั้นข้อมูลระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์โครงการชลประทานจังหวัดกำแพงเพชร. โครงการชลประทานจังหวัดกำแพงเพชร.

บริษัท สร้างสรรค์ปัญญา จำกัด. (2565). วิศวกรสังคมคืออะไร. สืบค้นเมื่อ 10 มกราคม 2565, จาก https://www.sangsanpanya.com/วิศวกรสังคม-คืออะไร/.

พลกฤต แสงอาวุธ และ บุษยมาศ เหมณี. (2565). การนำนโยบายการพัฒนาทักษะวิศวกรสังคมไปปฏิบัติศึกษาเฉพาะกรณีโครงการยุวชน มรส. สร้างชาติ. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์, 22(2). 71-82.

ศูนย์สารสนเทศการวิจัย. (2558). งานวิจัยเพื่อพัฒนาพื้นที่. ศูนย์สารสนเทศ การวิจัย สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.).

สุภาสพงษ์ รู้ทำนอง. (2558). ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์เพื่อสนับสนุนการตัดสินในการบริหารจัดการน้ำของท้องถิ่นแบบบูรณาการในพื้นที่แนวตะวันตกของจังหวัดกำแพงเพชร. วารสารพิกุล, 13(2). 1-24.

สุภาสพงษ์ รู้ทำนอง. (2564). การประยุกต์ใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์. กำแพงเพชร: มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร.

สุภาสพงษ์ รู้ทำนอง และ ภูริณัฐร์ โชติวรรณ. (2565). การพัฒนาเยาวชนเพื่อส่งเสริมการจัดการน้ำระดับท้องถิ่นด้วยเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศในพื้นที่ต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ ลุ่มน้ำคลองสวนหมาก จังหวัดกำแพงเพชร. สักทอง : วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 28(3). 52-65.

สุภาสพงษ์ รู้ทำนอง และ วัลลภ ทองอ่อน. (2557). รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์เพื่อสนับสนุนการตัดสินใจในการบริหารจัดการน้ำของท้องถิ่นแบบบูรณาการในพื้นที่แนวตะวันตกของจังหวัดกำแพงเพชร. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).

สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ. (2552). ตำราเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศศาสตร์. กรุงเทพฯ: สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (สทอภ.).

สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ. (2564). Thailand Flood Monitoring System. สืบค้นเมื่อ 31 ธันวาคม 2564, จาก https://flood. gistda.or.th/.องค์การบริหารส่วนตำบลนาบ่อคำ. (2565). จำนวนประชากรตำบลนาบ่อคำ. สืบค้นเมื่อ 11 มีนาคม 2565, จาก ttps://www.nabokham. go.th/content/information/.

USGS. (2021). USGS EarthExplorer. [Online]. Available: https:// earthexplorer.usgs. gov/. [2021, December 31].