ลวดลายและคำสอนในประเกือมเงินของจังหวัดสุรินทร์ Design and Teaching Words in Phaguamngoen Silver Beads of Surin Province

Abstract

การวิจัยเรื่องลวดลายและคำสอนในประเกือมเงินของจังหวัดสุรินทร์มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลวดลายบนประเกือมเงินโบราณของจังหวัดสุรินทร์และศึกษาความเชื่อและคำสอนบนประเกือมเงินโบราณของจังหวัดสุรินทร์ พื้นที่ศึกษาคือชุมชนเขวาสินรินทร์ อำเภอเขวาสินรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้เทคนิคการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพ ได้แก่ การสัมภาษณ์เชิงลึกและการสังเกต กลุ่มผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ปราชญ์หัตถกรรมเครื่องเงินและผู้รู้ด้านความเชื่อและคำสอน

              ผลการวิจัยด้านลวดลายบนประเกือมเงินโบราณของจังหวัดสุรินทร์ปรากฏว่า ลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์ของชาวเขมรพื้นเมืองสุรินทร์มาจากวัฒนธรรมความเชื่อโบราณในสิ่งเร้นลับเหนือธรรมชาติได้ถ่ายทอดเป็นมรดกทางวัฒนธรรมหรือสัญลักษณ์บนลวดลายประเกือมเงิน โดยลวดลายประเกือมเงินดั้งเดิมของจังหวัดสุรินทร์ แบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ 1) ลวดลายพืชในวัฒนธรรมท้องถิ่น ได้แก่ ลายกลีบบัว ลายเม็ดมะยม ลายดอกพิกุล 2) ลวดลายจากเครื่องใช้ในการทำมาหากินคือ ลายร่างแห และ 3) ลวดลายแทนภาษาศักดิ์สิทธิ์ คือ ลายจารล

              ผลการวิจัยด้านความเชื่อเกี่ยวกับประเกือมเงินโบราณจังหวัดสุรินทร์ปรากฏว่า 1) ลายกลีบบัวมาจากความเชื่อเครื่องหมายการบูชาหรือสัญลักษณ์ศักดิ์สิทธิ์ 2) ลายเม็ดมะยมมาจากความเชื่อสัญลักษณ์นิยมหรือเมตตามหานิยม 3) ลายดอกพิกุลมาจากความเชื่อเครื่องหมายของการบูชาในพิธีกรรม 4) ลายร่างแห มาจากความเชื่อเรื่องสัญลักษณ์การป้องกันภูตผีปิศาจ และ 5) ลายจารลมาจากความเชื่อสัญลักษณ์จากการป้องกันโดยใช้คาถาอาคม ส่วนคำสอนในประเกือมเงินโบราณจังหวัดสุรินทร์ชี้ให้เห็นว่า 1) ลายกลีบบัวแทนนัยยะคำสอนเกี่ยวกับความเคารพ การมีสัมมาคารวะ และความอ่อนน้อมถ่อมตน 2) ลายเม็ดมะยมแทนนัยยะคำสอนเกี่ยวกับความละเอียดรอบคอบ การพิจารณาสิ่งต่าง ๆ การมองให้ครอบคลุมทุกมิติ 3) ลายดอกพิกุลแทนนัยยะคำสอนเกี่ยวกับความเสมอภาค ความเท่าเทียมกันและความยุติธรรม 4) ลายร่างแหแทนนัยยะคำสอนเกี่ยวกับการใช้สติปัญญาในการแก้ปัญหา   การคิดให้รอบคอบ มองถึงสาเหตุของปัญหาและแก้ไขอย่างเหมาะสม 5) ลายจารลแทนนัยยะคำสอนเกี่ยวกับ   ความไม่แน่นอนของชีวิต ตั้งมั่นในคุณงามความดี คนดีจริงจึงได้รับการสรรเสริญ