การวิจัยละครสร้างสรรค์ในประเทศไทย สู่แนวทางการพัฒนาโมเดล ละครสร้างสรรค์เพื่อส่งเสริมทักษะการจัดการความขัดแย้งของเยาวชน ในสถานพินิจคุ้มครองเด็กและเยาวชน

บทคัดย่อ

บทความวิชาการฉบับนี้เป็นการนำเสนอองค์ความรู้เกี่ยวกับละครสร้างสรรค์ที่เกิดขึ้นตั้งแต่ทศวรรษที่ 1920 ถือเป็นยุคแรกที่นักการศึกษาในสหรัฐอเมริกาได้ริเริ่มนำแนวคิดการศึกษามาใช้ร่วมกับกระบวนการละครภายในห้องเรียนเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ โดยแก่นแท้ของละครสร้างสรรค์มิได้มุ่งเน้นความบันเทิงแก่ผู้ชม แต่เป็นละครในรูปแบบของกิจกรรมที่มุ่งเน้นกระบวนการเรียนรู้ผ่านการเข้าร่วมกิจกรรมละครเป็นสำคัญ ที่ผ่านมามีงานวิจัยละครสร้างสรรค์ในประเทศไทยจำนวน 32 เรื่อง สะท้อนให้เห็นว่านักการละครสร้างสรรค์ในประเทศไทยได้ใช้ละครสร้างสรรค์เป็นเครื่องมือในการพัฒนาเด็กและเยาวชนได้หลากหลายมิติทั้งทางด้านพุทธิพิสัย ทักษะพิสัยและจิตพิสัย ซึ่งถือว่าเป็นองค์ความรู้ที่แสดงให้เห็นถึงคุณค่าและความสำคัญของการใช้ละครสร้างสรรค์เป็นเครื่องมือในการพัฒนาการเรียนรู้ของเด็กและเยาวชนในบริบทสังคมไทย นำไปสู่แนวทางการพัฒนา 9CM-CDL Model เพื่อส่งเสริมทักษะการจัดการความขัดแย้งของเยาวชนในสถานพินิจคุ้มครองเด็กและเยาวชน ที่ผสมผสานองค์ความรู้ด้านทักษะการจัดการความขัดแย้งอย่างสันติวิธี จำนวน 9 เทคนิค ได้แก่ ทักษะการเจรจาไกล่เกลี่ยโดยคนกลาง ทักษะการเจราจาต่อรอง ทักษะการใช้อนุญาโตตุลาการ ทักษะการนิติบัญญัติ ทักษะการเจรจาไกล่เกลี่ยข้ามวัฒนธรรม ทักษะการสานเสวนา ทักษะการไต่สวน ทักษะไม่ใช้ความร่วมมือ และทักษะการอารยะขัดขืน ประกอบเข้ากับองค์ความรู้ด้านละครสร้างสรรค์ผ่านกระบวนการวิจัยละครสร้างสรรค์แบบ 6-SCD โมเดลนี้เป็นองค์ความรู้ที่พัฒนาขึ้นผ่านการวิจัยละครสร้างสรรค์เพื่อพัฒนาทักษะการจัดการความขัดแย้งของเยาวชนในสถานพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน