นวัตกรรมการการพัฒนาเส้นใยหญ้าลิเภาจังหวัดนราธิวาส สู่การสร้างสรรค์สิ่งทอเพื่อการออกแบบผลิตภัณฑ์แฟชั่นไลฟ์สไตล์ สำหรับกลุ่มเป้าหมายเจเนอเรชั่นเอ็กซ์

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเป็นไปได้ในการนำเส้นใยหญ้าลิเภา ซึ่งเป็นพืชท้องถิ่นของจังหวัดนราธิวาส มาพัฒนาเป็นวัสดุสิ่งทอทางเลือก โดยมุ่งเน้นการปรับปรุงคุณสมบัติและคุณภาพของเส้นใยให้เหมาะสมกับการใช้งานในอุตสาหกรรมสิ่งทอและการออกแบบผลิตภัณฑ์แฟชั่นไลฟ์สไตล์ ทั้งนี้ เพื่อตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคในวงกว้าง และเพิ่มมูลค่าให้แก่ทรัพยากรพื้นถิ่น ตลอดจนส่งเสริมเศรษฐกิจภายในชุมชน กระบวนการวิจัยอาศัยแนวทางการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้แบบสอบถามและการสัมภาษณ์เชิงลึกเป็นเครื่องมือหลักในการเก็บรวบรวมข้อมูล งานวิจัยดำเนินการประเมิน ความเหมาะสมของเส้นใยหญ้าลิเภาผ่านความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญด้านสิ่งทอ นักออกแบบ และผู้ประกอบการในอุตสาหกรรมสิ่งทอ มีขั้นตอนการดำเนินงาน 2 ขั้นตอนได้แก่ (1) การศึกษาคุณลักษณะ คุณสมบัติของหญ้าลิเภา และการทดลองพัฒนาเส้นใยหญ้าลิเภาให้มีขนาดและความเหนียวแน่นในระดับที่สามารถทอได้เพื่อเข้าสู่กระบวนการผลิตสิ่งทอต่อไป ศึกษาด้วยกระบวนการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการศึกษาวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องและลงพื้นที่เก็บข้อมูล (2) การทดลองผลิตรูปแบบสิ่งทอใหม่ จากเส้นใยลิเภาของจังหวัดนราธิวาสด้วยการทอผสมกับเส้นใยประเภทอื่น ผลการวิจัย ได้แก่ (1) หญ้าลิเภาเป็นพืชล้มลุกในตระกูลเฟิร์น ซึ่งที่พบในจังหวัดนราธิวาสนั้นสามารถแบ่งได้เป็น 3 ชนิด ได้แก่ หญ้าลิเภาเขา หญ้าลิเภาหยอง และหญ้าลิเภาที่ขึ้นอยู่ตามป่าละเมาะหรือชายป่า จากผลการทดลองสรุปได้ว่าหญ้าลิเภาที่ขึ้นอยู่ตามป่าละเมาะหรือชายป่านั้นสามารถนำมาเป็นเส้นใยเพื่อใช้ทอได้ โดยต้องผ่านกระบวนการทดลองพัฒนาเส้นใยในเรื่องของขนาดก่อนจากการทดลองพบว่าขนาดที่ดีที่สามารถนำไปทอร่วมกับเส้นใยอื่นได้จะต้องผ่านการขูดหลายรอบเพื่อให้ได้เส้นเล็กที่สุดถึง 10 รอบแล้ว จึงนำไปหมักกับโคลนและน้ำด่างเป็นเวลาอย่างละ 1 ชั่วโมงถึง 1 คืนเพื่อให้เส้นใยมีสีที่สม่ำเสมอและทำให้เส้นมีความเหนียวขึ้นเพื่อเข้าสู่กระบวนการผลิตสิ่งทอต่อไป (2) ผลจากการทดลองทอร่วมกันกับเส้นใยอื่น (2.1) โดยการทอผสมย่านลิเภาต่อไหม พบว่าความแน่นในการยึดตัวของหญ้าลิเภากับเส้นไหม สามารถยึดได้ปานกลาง ผ้าที่ได้มีความเรียบเงางาม บางพลิ้วไหวได้ดี สามารถโค้งงอได้อิสระ (2.2) ย่านลิเภาต่อฝ้าย พบว่าความแน่นในการยึดตัวของหญ้าลิเภากับเส้นฝ้ายสามารถยึดได้ดี ผ้าที่ได้ไม่มีความเงา บางพลิ้วไหวได้เล็กน้อย สามารถโค้งได้ปานกลาง (2.3) หญ้าลิเภาต่อลินิน พบว่า ความหนาแน่นในการยึดตัวของหญ้าลิเภากันเส้นใยลินินสามารถยึดได้ปานกลาง ผ้าที่ได้มีความเรียบเงา ระดับปานกลาง พลิ้วไหวได้ปานกลาง สามารถโค้งได้ดี โดยคุณสมบัติของผ้าแต่ละชนิดสามารถนำมาประยุกต์ใช้เป็นวัสดุทางเลือกใหม่ในอุตสาหกรรมแฟชั่น และสินค้าไลฟ์สไตล์ โดยชนิดที่ได้รับความพึงพอใจจากกลุ่มผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบมากที่สุดในการที่จะไปต่อยอดเป็นเสื้อผ้าคือ การนำเส้นใยลิเภาทอร่วมกันกับไหมเนื่องจากไหมมีความเงางามตรงกับความต้องการของแฟชั่นไลฟ์สไตล์สำหรับกลุ่มเป้าหมายเจเนอเรชั่นเอ็กซ์มากที่สุด