กาล แห่งความระลึก ในผลงานศิลปะ

บทคัดย่อ

บทความวิชาการเรื่อง “กาล แห่งความระลึก ในผลงานศิลปะ” มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาช่วงเวลาและพื้นที่ที่สลายจางหายไปภายใต้ความทรงจำของมนุษย์ ผ่านผลงานสร้างสรรค์ศิลปะแบบอินสตอลเลชั่น (Installation) ของ “คริสเตียน โบลแทนสกี้” (Christian Boltanski) “จิฮารุ ชิโอตะ” (Chiharu Shiota) “มายุมิ คุริ” (Kuri Mayumi) ประเด็นที่ผู้เขียนให้ความสนใจคือการมองย้อนอดีต สิ่งที่เคยปรากฏทั้งอดีตและปัจจุบันบนพื้นที่ที่อยู่ภายใต้จิตใจและสภาวะที่เกิดขึ้นใหม่เพื่อเล่าภาพความทรงจำผ่านผลงานอินสตอลเลชั่นที่มีวัตถุทางศิลปะและมีความสัมพันธ์เฉพาะกับพื้นที่ของศิลปินทั้งสามท่านนั้นจึงไม่ได้อยู่ที่ศิลปวัตถุชิ้นใดชิ้นหนึ่ง แต่ความสำคัญอยู่ที่การประกอบส่วนต่าง ๆ ให้เข้ากับสภาวะแวดล้อมทั้งหมด เพื่อสื่อสะท้อนตัวตนจากอดีตและความทรงจำ

ศิลปิน 3 ท่านนี้เปิดมุมมองจากภาพสะท้อนให้ผู้ชมได้รับรู้เรื่องราวความเป็นมนุษย์ที่มีจิตสำนึกต่อเรื่องราวภายในพื้นที่ของตนเองจากความทรงจำนั้น ถึงแม้จะเกิดจากความประทับใจเพียงชั่วขณะ หรือมีผลกระทบอันเลวร้ายต่อจิตใจของศิลปินมากเพียงไรก็ตามแต่ก็แอบแฝงไปด้วยนัยยะสำคัญของการแสดงออก ผ่านกระบวนการจัดการผลงานที่สอดรับพื้นที่ตามเจตจำนงของแนวคิดในการนำเสนอรวมไปถึงการจัดการองค์ประกอบของผลงานในหลากหลายรูปแบบ และเลือกใช้วัสดุมาสื่อเป็นสัญลักษณ์แทนค่าให้ความหมายกับวัตถุต่าง ๆ เพื่อแสดงภาพลักษณ์ในแบบฉบับของตนเอง การสร้างสรรค์งานศิลปะจึงเป็นหนทางเดียวที่จะสะท้อนตัวตนได้ โดยมีเงื่อนไขว่าการสร้างสรรค์นั้นจักต้องเป็นการเข้าไปจับยึดความเป็นจริงด้วยอัตวิสัย