การเมืองเรื่องแต่งงาน : จาก“แรงงานอพยพชาวพม่า”มาสู่ “คนสองน้ำ” ในพื้นที่ชายแดนจังหวัดระนอง

บทคัดย่อ

การดำรงอยู่เป็น “คนสองน้ำ” หรือ “คนสองสัญชาติ” ในจังหวัดระนองเป็นเงื่อนไขสำคัญที่ทำให้มีโอกาสขยับเลื่อนสถานะทางเศรษฐกิจของแรงงานชาวพม่า ทำให้เกิดการแสวงหาแนวทางที่จะได้รับสถานะทางกฎหมายสองสัญชาติ  แรงานอพยพชาวพม่าในช่วงทศวรรษ 2550 ได้เริ่มต้นสร้างแนวทางใหม่ที่จะทำให้ได้รับสถานะทางกฎหมาย คือ การแต่งงาน ทำให้ขอบวงของความเป็น “คนสองน้ำ”ขยายตัวมากขึ้น จากเดิมที่ “คนสองน้ำ” จะจำกัดตัวอยู่ในสองลักษณะ คือ การใช้ความเป็นเครือญาติ ซึ่งต้องเป็นคนดั้งเดิมอันจะเป็นอย่างไม่เป็นทางการ และการสวมบัตรคนตาย ซึ่งในช่วงทศวรรษ 2550 ทำได้ยากมากขึ้น การแต่งงานจึงกลายเป็นแนวทางที่ได้รับความนิยมเพราะทำได้ง่าย และรวดเร็วกว่าวิธีอื่น การได้สามีหรือภรรยาเป็นคนไทยมีส่วนช่วยขยับสถานะทางกฎหมายในการทำงานของแรงงานอพยพ ส่งผลให้มีสถานะทางเศรษฐกิจและความเป็นอยู่ของครอบครัวดีขึ้นอย่างมีนัยยะสำคัญ  การศึกษาเมืองชายแดน เช่น จังหวัดระนอง จำเป็นที่จะต้องพิจารณา “ความเป็นชายแดน” ในมุมมองของ “เมืองเชื่อมต่อ” ( Connected City ) ซึ่งจะทำให้เข้าใจถึงความซับซ้อนการแสวงหาแนวทางในการเปลี่ยนแปลงตนเองเพื่อดำรงอยู่อย่างมีสถานภาพ