บายศรี: ภูมิปัญญาและความเชื่อของชาวอีสานลุ่มน้ำโขง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้ศึกษาความเชื่อและความหมายที่สะท้อนผ่านการใช้บายศรีของชาวอีสานลุ่มน้ำโขง โดยใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก การสังเกตอย่างมีส่วนร่วม และการทบทวนวรรณกรรม วิเคราะห์เนื้อหาและการตีความตามกรอบแนวคิดทฤษฎีโครงสร้างหน้าที่นิยม แนวคิดภูมิปัญญาท้องถิ่น แนวคิดการผลิตซ้ำทางวัฒนธรรม และะแนวคิดพลวัตทางวัฒนธรรม ผลการวิจัยพบว่า ความเชื่อเกี่ยวกับบายศรีผสมผสานความเชื่อดั้งเดิมเรื่องพญานาคกับพุทธศาสนา โดยมีบายศรีเป็นสื่อกลางเชื่อมโยงมนุษย์กับอำนาจเหนือธรรมชาติ การทำบายศรีสะท้อนภูมิปัญญาและฝีมือช่างพื้นบ้าน สร้างการมีส่วนร่วมและกระชับความสัมพันธ์ชุมชน ความเชื่อและบทบาทของบายศรีมีลักษณะพลวัตที่ปรับเปลี่ยนตามบริบททางสังคมวัฒนธรรม และได้รับการสืบทอดผ่านกระบวนการขัดเกลาทางสังคม บายศรีมีความหมายในฐานะสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรมที่มีพลวัตเชื่อมโยงกับความเชื่อ พิธีกรรม ภูมิปัญญาช่าง และวิถีชีวิต นอกจากเป็นทุนทางสังคมวัฒนธรรมแล้ว ยังสะท้อนภูมิปัญญาในการดำรงอัตลักษณ์ท้องถิ่นท่ามกลางการเปลี่ยนแปลง ข้อค้นพบนี้ชี้ให้เห็นความสำคัญของการส่งเสริมและรักษามรดกภูมิปัญญาผ่านกระบวนการมีส่วนร่วม และการสร้างความตระหนักรู้ในคุณค่าวัฒนธรรมท้องถิ่นแก่คนรุ่นใหม่เพื่อให้วัฒนธรรมบายศรีของอีสานยังคงคุณค่าและปรับตัวได้อย่างยั่งยืน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Wongthet, S. (2007). Nagas and supernatural powers in Isan culture. Matichon.
Punnothok, T. (2000). Naga beliefs and way of life of Isan people. Mahasarakham University.
Na Pompetch, B., et al. (1992). Wisdom in selecting local natural materials for Bai Sri crafting. The Thailand Research Fund.
Maneechot, S. (2018). Forms and components of Bai Sri: Reflection of abundance, growth, and fortune. VRU Research and Development Journal Humanities and Social Science, 13(2), 78-79.
Radcliffe-Brown, A. R. (1952). Structure and function in primitive society. Free Press.
Malinowski, B. (1944). A scientific theory of culture and other essays. University of North Carolina Press.
Parsons, T. (1951). The social system. Free Press.
Na Thalang, E. (2001). Local wisdom: The core of Thai wisdom. Amarin Printing.
Singyabusya, S. (2010). Local knowledge and Isan cultural identity. Chulalongkorn University Press.
Bourdieu, P. (1977). Outline of a theory of practice. Cambridge University Press.
Bourdieu, P., & Passeron, J. (1990). Reproduction in education, society and culture. Sage Publications.
Appadurai, A. (1996). Modernity at large: Cultural dimensions of globalization. University of Minnesota Press.
Hannerz, U. (1992). Cultural complexity: Studies in the social organization of meaning. Columbia University Press.
Bhabha, H. (1994). The location of culture. Routledge.
Jantasuwan, S., et al. (2000). The role of Bai Si in Isan rituals: Mediation between human and supernatural worlds. Khon Kaen University.
Chareonwong, P. (2020). Naga beliefs in Isan society and culture. Journal of Humanities and Social Sciences, Ubon Ratchathani University, 11(2), 1-20.
Maneechot, S. (2018). Analysis of forms and components in Bai Sri. Journal of Fine and Applied Arts, 10(1), 121-143.
Chantachon, S. (2017). Development of local handicraft wisdom in Isan: From learning and experience to creativity. Mahasarakham University.
Ramitanon, C. (2016). The role of Bai Sri in rituals and social relationships of Isan communities. Journal of Liberal Arts, 16(2), 75-106.
Saksri, K. (2012). Rituals, beliefs and social control in communities. Journal of Mekong Societies, 8(3), 69-85.
Santasombat, Y. (2008). Isan and the dynamics of ethnicity, culture and ecology. Chulalongkorn University.
Wannachanuwat, C. (2018). Dynamics between old beliefs and new religions for socio-cultural equilibrium in the context of change. Kasetsart Journal of Social Sciences, 39(3), 510-516.
Kanchanaphan, A. (2004). Phi: The representation of supernatural power controlling human fate. Journal of Sociology and Anthropology, 23(1), 6-23.
Geertz, C. (1973). The interpretation of cultures. Basic Books.
Arphakaro, P. (2017). Integrating Naga beliefs with Buddhism: Dynamics of faith affecting way of life. Journal of MCU Peace Studies, 5(2), 283-297.
Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. In J. G. Richardson (Ed.), Handbook of theory and research for the sociology of education (pp. 241-258). Greenwood Press.
Pongsapich, A. (2006). Cultural identity and local knowledge in the globalization context. Journal of Social Development, 8(1), 1-24.
