ยาเสพติดกับเยาวชน: สภาพปัญหา ความเสี่ยง ทั้งนอกสถานศึกษาและในสถานศึกษาในพื้นที่ชายแดน อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงสภาพปัญหาและความเสี่ยงของปัญหายาเสพติดกับเยาวชนทั้งนอกสถานศึกษาและในสถานศึกษาในพื้นที่ชายแดน อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก ผู้วิจัยใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ โดยแบ่งออกเป็น (1) การทบทวนวรรณกรรมและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง (2) การวิจัยภาคสนามที่ใช้วิธีการสัมภาษณ์จากผู้ให้ข้อมูล 2 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มเจ้าหน้าที่ภาครัฐ และกลุ่มเจ้าหน้าที่สถานศึกษา ทั้งนี้ ผู้วิจัยใช้แนวคิดเกี่ยวกับกฎหมายและนโยบายที่เกี่ยวข้องกับยาเสพติดมาเป็นกรอบในการศึกษา

ผลการวิจัย พบว่า (1) บริบทของพื้นที่มีปัญหาเรื่องยาเสพติดปรากฏออกมาในลักษณะของเส้นทางการขนส่งจากพื้นที่ชายแดนเข้าสู่เมืองซึ่งพื้นที่อำเภอแม่สอดถือได้ว่าเป็นพื้นที่เฝ้าระวังในการตรวจสอบและจับกุม (2) ปัจจุบันภายนอกสถานศึกษาอาจจะพบเห็นเยาวชนในพื้นที่มีการเข้าถึงกัญชาและพืชกระท่อมมากขึ้น สำหรับในสถานศึกษาพบค่านิยมในการใช้บุหรี่ไฟฟ้า แต่ไม่มีการพบยาเสพติดจำพวกยาบ้า และ (3) สถานศึกษาได้ดำเนินงานด้านการสร้างภูมิคุ้มกันและป้องกันยาเสพติดแก่เยาวชนผ่านกิจกรรมและโครงการของสถานศึกษา ข้อเสนอแนะในงานวิจัย คือ การดูแลและการเฝ้าระวังเยาวชนในประเด็นเกี่ยวกับยาเสพติดจะต้องมีความทันสมัยทั้งด้านโยบายและมาตรการที่สอดรับกับพฤติกรรมของเยาวชนและมีบูรณาการในการแก้ไขปัญหาโดยมีทิศทางไปในทางเดียวกันบนฐานของการมีส่วนร่วมของภาครัฐและชุมชน