ทรัพยากรวัฒนธรรมทางการเกษตรและการเกษตรปัจจุบัน 2 ด้านที่คู่ขนานกันของกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยง ในตำบลบ้องตี้ อำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ระบบการผลิตทางการเกษตรของกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงในหมู่บ้านบ้องตี้บน ตำบลบ้องตี้ อำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี มี 2 ด้านที่คู่ขนานกัน คือ การผลิตข้าวที่ยังเป็นการผลิตแบบข้าวไร่ในแปลงหมุนเวียน (Shifting cultivation) บนเชิงเขาซึ่งยังคงมีเรื่องเกี่ยวกับความเชื่อที่หลากหลายอยู่ในระบบการผลิตข้าวที่อุดมด้วยทรัพยากรวัฒนธรรมทางการเกษตร เป็นการผลิตข้าวเพื่อเก็บเอาไว้กิน ในครอบครัวเป็นหลัก มีเรื่องของวัฒนธรรม ประเพณีเข้ามาเกี่ยวข้องในระบบการผลิตข้าว นับตั้งแต่การเตรียมตัวปลูก การดูแลรักษาแปลงผลิต ไปจนถึงการเก็บเกี่ยวและหลังจากการเก็บเกี่ยว ซึ่งข้อมูลเหล่านี้สะท้อนให้เห็นถึงทรัพยากรวัฒนธรรมทางการเกษตรดั้งเดิมของกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ที่ยังมีความผูกพันกับขนบธรรมเนียมวัฒนธรรมดั้งเดิมของบรรพบุรุษ นอกจากนั้นยังมีระบบการผลิตอีกแบบที่ดำเนินคู่ขนานไปนั่นก็คือ ระบบการผลิตทางการเกษตรแบบพืชเชิงเดี่ยวหรือระบบเกษตรเคมี (Monocropping/Chemical agriculture) ที่มีเป้าหมายการผลิตเพื่อรายได้ที่เป็นตัวเงินที่จะนำมาใช้จ่ายในชีวิตประจำวัน ระบบการผลิตทางการเกษตรแบบพืชเชิงเดี่ยวหรือระบบเกษตรเคมี ของกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงในหมู่บ้านบ้องตี้บนเป็นไปอย่างไร้ความเกี่ยวข้องกับวัฒนธรรม เป็นไปเพื่อปากท้องของคนในครอบครัวเป็นสำคัญ จากผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่ากลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยง ในหมู่บ้านบ้องตี้บนมีการปรับตัวอย่างยิ่งเพื่อให้สามารถอยู่ได้บนวัฒนธรรมคู่ขนาน ชีวิต วัฒนธรรมไทยและชีวิตวัฒนธรรมดั้งเดิม แต่มีปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น เช่น การห้ามปลูกข้าวตามวิถีดั้งเดิมในเขตไทย อันส่งผลให้วัฒนธรรมที่เกี่ยวข้องกับการผลิตข้าวไร่ของกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงในหมู่บ้านบ้องตี้บน จะเริ่มเสื่อมถอยและอาจจะสูญสลายหายไปในที่สุด ซึ่งยังส่งผลถึงการบริโภคในครอบครัวที่จะเปลี่ยนไปอีกด้วย จากผลการวิจัยสามารถนำข้อมูลที่ได้ไปส่งเสริมให้เกิดประโยชน์ในด้านความมั่นคงทางอาหารของกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงและสร้างความเข้าใจในเรื่องการผลิตอาหารของกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงในประเทศไทย เพื่อลดปัญหาความขัดแย้งในเรื่องการใช้ที่ดินเพื่อผลิตอาหารของกลุ่ม ชาติพันธุ์กะเหรี่ยงในประเทศไทย
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กฤษฎา บุญชัย. (2564). ไร่หมุนเวียน สิทธิทางวัฒนธรรมเพื่อความเป็นธรรมทางนิเวศและสังคม. สืบค้นจาก https://www.ldi.or.th/2021/02/25/swidden/
เกศศิริ วงศ์สองชั้น, เกตศินี เพ็งอำไพ, พนิดา สอนสุภาพ, ลลิดา ทองทับ, สุมาลี เอมแย้ม, เสาวลักษณ์
บรรณสาร, และภูริณัฐร์ โชติวรรณ. (2560). การปรับตัวทางวัฒนธรรมในโลกสมัยใหม่ของชาวกะเหรี่ยง หมู่บ้านกะเหรี่ยงน้ำตก ตำบลคลองลานพัฒนา อำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร. รายงานสืบเนื่องจากการประชุมวิชาการระดับชาติครั้งที่ 4 (หน้า 43-58). กำแพงเพชร: มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร.
ขจัดภัย บุรุษพัฒน์. (2540). ชนกลุ่มน้อยสัญชาติพม่า. กรุงเทพฯ: แพร่พิทยา.
ชาญณรงค์ ดวงสะอาด. (2553). การปฏิวัติเขียว แมลงศัตรูพืช และการควบคุมแมลงศัตรูพืชโดยชีววิธี. วารสารเกษตร, 26(3), 269-278.
นัฐวุฒิ สิงห์กุล, และวราภรณ์ มนต์ไตรเวศย์. (2562). พลวัตชุมชนชาติพันธุ์กะเหรี่ยงภาคตะวันตกของไทยระยะที่ 1 พื้นที่ศึกษา จังหวัดสุพรรณบุรี อุทัยธานี และนครสวรรค์. ชุดโครงการศึกษาวิจัยพลวัติของชุมชนชาติพันธุ์เพื่อการสร้างแผนที่วัฒนธรรมมีชีวิต ปีที่ 1 (พ.ศ. 2562 (รายงานวิจัย). กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน).
ณัฎฐ์ชรัชช์ สาระหงส์, บุญสม ยอดมาลี, และสมชาย ลําดวน. (2561). ศักยภาพทางวัฒนธรรมของชาวปกาเกอะญอ: พลวัตการจัดการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมโดยชุมชน จังหวัดแม่ฮ่องสอน. วารสารวิชาการเครือข่ายบัณฑิตศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏภาคเหนือ, 8(14), 87-102.
ธนากร เที่ยงน้อย. (2563). ระบบการผลิตทางการเกษตรแบบบูติค Boutique Agricultural (ตอนที่ 1).นิตยสารเทคโนโลยีชาวบ้าน, 32(718), 74-75.
ธนากร เที่ยงน้อย, พัฒนา สุขประเสริฐ, และเฉลิมพล จตุพร. (2564). องค์กรชุมชนด้านการส่งเสริมอาชีพเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน. วารสารอารยธรรมศึกษา โขง-สาละวิน, 12(1), 48-69.
นพรัตน์ ไชยชนะ, และวีรวัฒน์ อุดมทรัพย์. (2562). วิถีชีวิตและความมั่นคงทางอาหารในมิติวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงโปร์ บ้านไร่ป้า ตำบลห้วยเขย่ง อำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี. วารสารสถาบันวัฒนธรรมและศิลปะ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 19(2), 9-19.
บุญช่วย ศรีสวัสดิ์. (2545). ชาวเขาในไทย (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: มติชน.
พิสิฐ เจริญวงศ์. (2542). ปาฐกถาศิลป์ พีระศรี ครั้งที่ 4 15 กันยายน 2542 เรื่องการจัดการทรัพยากรศิลปะและวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ: พิมพลักษณ์.
รัชกรณ์ อุแสง. (2541). ความเชื่อและประเพณีของชาวกะเหรี่ยงเกี่ยวกับการประกอบอาชีพเกษตร บ้านห้วยหยวก ตำบลแม่ริม อำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่. (วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตร์มหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, เชียงใหม่.
สดานุ สุขเกษม. (2562). เรียนรู้จากการซ่อมสร้างชุมชนกะเหรี่ยงบางกลอย. กรุงเทพฯ: สำนักสื่อสารจัดการความรู้และนวัตกรรมชุมชน สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์การมหาชน).
สุวัฒนา เลี่ยมประวัติ. (2547). ชุมชนภาษาในจังหวัดราชบุรี. วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร, 24(3), 187-211.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2565). Statistical tables. สืบค้นจาก http://web.nso.go.th/en/census/poph /data/090913_StatisticalTables_10.pdf
สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.). (2564). กลุ่มชาติพันธุ์ในประเทศไทย งานวิจัยและความท้าทาย. กรุงเทพฯ: กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์วิจัยและนวัตกรรม (อว.).
อานันท์ กาญจนพันธุ์ (บก.) (2543). พลวัตของชุมชนในการจัดการทรัพยากร : กระบวนทัศน์และนโยบาย. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว).
อานันท์ กาญจนพันธุ์. (2549). วัฒนธรรมทางเศรษฐกิจในเศรษฐกิจไร้วัฒนธรรม. กรุงเทพฯ: คบไฟ.
องค์การบริหารส่วนตำบลบ้องตี้ อำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี. (2561). แผนพัฒนาท้องถิ่น 4 ปี(พ.ศ. 2561-2564). กาญจนบุรี.
องค์ บันจุน. (2560). หลวงพ่ออุตตมะ กองทัพมอญ และกองกำลังกะเหรี่ยง. ศิลปวัฒนธรรม, 38(5),44-55.
Buergin, R. (2015). Contested Rights of Local Communities and Indigenous Peoples in Conflicts over Biocultural Diversity: The case of Karen communities in Thung Yai, a World HeritageSite in Thailand. Modern Asian Studies, 49, 2022 – 2062.
Erni, C., & Nikornuaychai, P. (2015). The lizard on the tree and the Tailor Bird village: 21st Century livelihood challenges among Karen swidden farmers in Thailand. In Chirstian Erni (ed). Shifting Cultivation, Livelihood and Food Security, New and Old Challenges for Indigenous Peoples in Asia. Bangkok: FAO, IWGIA, AIPP.
Hayami, Y. (1993). To be Karen and to be cool: Community, morality and identity among Sgaw Karen in Northern Thailand. Cahiers des Sciences Humines, 29(44), 747-762.
Marshall, H. I. (1997). The Karen People of Burma A Study in Anthopology and Ethnology. Thailand: White Lotus Press.
Phillips, A. (2018). West-Central Thailand Pwo Karen Phonology. Journal of the Southeast Asian Linguistics Society, 11(1), 47-62.
Punchay, K., Inta, A., Tiansawat, P., Balslev, H., & Wangpakapattanawong, P. (2020). Traditional knowledge of wild food plants of Thai Karen and Lawa (Thailand). Genetic Resources and Crop Evolution, 67(5), 1277–1299.
Sukkasame, S. (2021). Livelihoods and Dwelling Security: The Challenges of Indigenous Karen People. Journal of Community Development Research (Humanities and Social Sciences),14(4), 1-13.
Sitthikriengkrai, M., & Porath, N. (2019). Environmental Illness at Klity Creek (Thailand): A Karen Village’s Quest for Justice. In Behera, M. (ed). Shifting Perspectives in Tribal Studies.Singapore: Springer.
Tachakitkachorn, T., Attavanich, M., Thawanaphong, C., Saikhun, P., & Ngamsiriudom, T. (2021).Sustainable Engagement with Indigenous Settlements in Prohibited Areas: A Case Study of Karen Tribe Villagers in the KaengKrachan Forest Complex, Thailand. Nakhara: Journal of Environmental Design and Planning 20(2), 1-14.
Yamabhai, J., Knoop, R., & Cusripituck, P. (2021). Participatory Engagement for Sustainable Innovation in Karen Communities. Austrian Journal of South-East Asian Studies, 14(2), 195–212.
