อำนาจ ความรู้ และการสร้างภาพแทน: การวิเคราะห์เชิงวิพากษ์ ต่อการนำเสนอประวัติศาสตร์ความขัดแย้งในแบบเรียนประวัติศาสตร์ของไทย เวียดนาม และกัมพูชา และผลกระทบต่อความสัมพันธ์ทวิภาคีระหว่างประเทศ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มุ่งวิเคราะห์เชิงวิพากษ์การนำเสนอประวัติศาสตร์ความขัดแย้งในแบบเรียนวิชาประวัติศาสตร์ของไทย เวียดนาม และกัมพูชา โดยใช้วิธีวิทยาการวิเคราะห์วาทกรรมเชิงวิพากษ์ ผลการศึกษาพบว่า แบบเรียนของทั้งสามประเทศมีแนวโน้มในการผลิตซ้ำวาทกรรมประวัติศาสตร์แบบชาตินิยม โดยเน้นการสร้างมายาคติแห่งชาติ ลดทอนความสำคัญของประเทศเพื่อนบ้าน และเน้นย้ำความขัดแย้งในอดีต สะท้อนให้เห็นถึงการใช้อำนาจของรัฐในการควบคุมและกำหนดทิศทางการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ของพลเมือง การนำเสนอประวัติศาสตร์ในลักษณะนี้ส่งผลกระทบต่อการหล่อหลอมทัศนคติของพลเมืองและความสัมพันธ์ทวิภาคีระหว่างประเทศ บทความนี้เสนอแนะให้มีการพัฒนาแบบเรียนประวัติศาสตร์ที่มีความเป็นพหุมุมมองมากขึ้น ส่งเสริมการแลกเปลี่ยนทางวิชาการระหว่างนักประวัติศาสตร์ และพัฒนากลไกการจัดการความขัดแย้งที่คำนึงถึงบริบททางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม เพื่อส่งเสริมความเข้าใจอันดีและการอยู่ร่วมกันอย่างสันติระหว่างประเทศ
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
- เนื้อหาและข้อมูลที่ลงตีพิมพ์ในวารสารรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่งกองบรรณาธิการวารสารรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
- บทความและข้อมูล ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำข้อมูลไปใช้ประโยชน์ในทางวิชาการ ขอให้อ้างอิงแหล่งที่มาด้วย
References
ปวินญาพัฒน์ วรพันธ์, จิณณวัตร เลิศประดิษฐ์, และสรรชัย โสมนัสวงศ์วานิช. (2562). การวิเคราะห์แนวคิดราชาชาตินิยมในแบบเรียนประวัติศาสตร์ไทยระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 11(21), 175-188.
ปวินญาพัฒน์ วรพันธ์, และปริชัย ดาวอุดม. (2567). การวิเคราะห์การประกอบสร้างวาทกรรมความเป็นชาติผ่านความรู้ทางศาสนาในแบบเรียนสังคมศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 20(1), 106-132.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2553). หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานประวัติศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4-6. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ สกสค. ลาดพร้าว.
สำนักพิมพ์อักษรเจริญทัศน์. (2562). หนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติมประวัติศาสตร์ไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4-6. กรุงเทพฯ: อักษรเจริญทัศน์.
สิทธิชัย สุขคะตะ, และณัฐวีณ์ บุนนาค. (2558). การวิเคราะห์วาทกรรมชาตินิยมไทยในแบบเรียนสังคมศึกษาและประวัติศาสตร์. วารสารสหวิทยาการวิจัย: ฉบับบัณฑิตศึกษา, 4(1), 126-137.
สุนทร สุขสราญจิต. (2551). มายาคติและความรุนแรงของภาพแสดงแทนชาวเขาในแบบเรียน บทเพลง และภาพยนตร์ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต), บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
Allport, G. W. (1954). The Nature of Prejudice. Cambridge: Addison-Wesley.
Althusser, L. (1971). Ideology and Ideological State Apparatuses. In Althusser, L. (Ed.). Lenin and Philosophy and Other Essays (pp. 127-186). New York: Monthly Review Press.
Anderson, B. (2006). Imagined Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism (Revised edition). London: Verso Books.
Apple, M. W. (2004). Ideology and Curriculum (3rd ed.). New York, NY: Routledge.
Becker, H. S. (1963). Outsiders: Studies in The Sociology of Deviance. New York: Free Press Glencoe.
Bentrovato, D., Korostelina, K. V., & Schulze, M. (Eds.). (2016). History Can Bite: History Education in Divided and Postwar Societies. Göttingen: V&R unipress GmbH.
Billig, M. (1995). Banal Nationalism. London: Sage Publications.
Bộ Giáo dục và Đào tạo. (2006). Lịch Sử Việt Nam 10. Hanoi: Nhà xuất bản Giáo dục.
Carretero, M., Berger, S., & Grever, M. (Eds.). (2017). Palgrave Handbook of Research in Historical Culture and Education. London: Palgrave Macmillan.
Chachavalpongpun, P. (2012). The Politics of History Education in Thailand.
In Chachavalpongpun, P., & Croissant, A. (Eds.). The Politics of History Education in Southeast Asia (pp. 83-104). Göttingen: Hubert & Co.
Chandler, D. (2008). A History of Cambodia (4th ed.). Boulder, CO: Westview Press.
Defrance, C., & Pfeil, U. (2013). Symbol or Reality? The Background, Implementation, and Development of the Franco-German History Textbook. In Korostelina, K. V., & Lässig, S. (Eds.). History Education and Post-Conflict Reconciliation: Reconsidering Joint Textbook Projects (pp. 52-68). London: Routledge.
Dy, K. (2007). A History of Democratic Kampuchea (1975-1979). Phnom Penh: Documentation Center of Cambodia.
Foucault, M. (1980). Power/Knowledge: Selected Interviews and Other Writings, 1972-1977. New York, NY: Pantheon Books.
Fuchs, E., & Bock, A. (Eds.). (2018). The Palgrave Handbook of Textbook Studies. London: Palgrave Macmillan.
Gottesman, E. (2003). Cambodia After the Khmer Rouge: Inside the Politics of Nation Building. New Haven, CT: Yale University Press.
Gramsci, A. (1971). Selections from the Prison Notebooks. London: Lawrence and Wishart.
Halbwachs, M. (1992). On Collective Memory. (Coser, L. A. Ed. & Trans.). Chicago, IL: University of Chicago Press.
Hall, S. (1996). Introduction: Who Needs ‘Identity’? In Hall, S., & du Gay, P. (Eds.). Questions of Cultural Identity (pp. 1-17). London: Sage Publications.
Hobsbawm, E., & Ranger, T. (1983). The Invention of Tradition. Cambridge: Cambridge University Press.
London, J. D. (2014). Politics in Contemporary Vietnam: Party, State, and Authority Relations. London: Palgrave Macmillan.
Ministry of Education, Youth and Sport. (2018). History Textbook for Grade 11. Phnom Penh: Ministry of Education, Youth and Sport.
Ministry of Education, Youth and Sport. (2020). History Textbook for Grade 12. Phnom Penh: Ministry of Education, Youth and Sport.
Naseem, M. A., Arshad-Ayaz, A., & Rodríguez-Rodríguez, J. A. (2021). Representation of Minorities in Textbooks: International Comparative Perspectives. London: Palgrave Macmillan.
Nguyen, T. T. (2016). Lịch Sử 11. Hanoi: Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.
Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. (2020). Lịch Sử Việt Nam 11. Hanoi: Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.
Renan, E. (1990). What Is a Nation? In Bhabha, H. K. (Ed.). Nation and Narration (pp. 8-22). London: Routledge.
Repoussi, M., & Tutiaux-Guillon, N. (2010). New Trends in History Textbook Research: Issues and Methodologies Toward a School Historiography. Journal of Educational Media, Memory, and Society, 2(1), 154-170.
Said, E. W. (1978). Orientalism. New York, NY: Pantheon Books.
Salomon, M., & Vu, D. K. (2007). Đổi Mới, Education and Identity Formation in Contemporary Vietnam. Compare: A Journal of Comparative and International Education, 37(3), 345-363. https://doi.org/10.1080/03057920701330222
Smith, A. D. (1991). National Identity. Reno, NV: University of Nevada Press.
Stuart-Fox, M. (2003). A Short History of China and Southeast Asia: Tribute, Trade and Influence. Sydney: Allen & Unwin.
Thuzar, M., Mishra, R., Hutchinson, F., Than, T. M. M., & Chalermpalanupap, T. (2019). The State of Southeast Asia: 2019 Survey Report. Singapore: ISEAS-Yusof Ishak Institute.
Todosijević, A. (2020). History Education as a Means for Reconciliation and Conflict Prevention. In Psaltis, C., Carretero, M., & Čehajić-Clancy, S. (Eds.). History Education and Conflict Transformation (pp. 249-271). London: Palgrave Macmillan.
Tran, N. T. (2019). Vietnamese Historiography and Cultural Resistance to China.
In Sai, S., & Hoon, C. Y. (Eds.). Contesting the State in Southeast Asia: Social Conflicts and Public Resistance (pp. 175-194). Singapore: World Scientific.
Vickers, E., & Jones, A. (Eds.). (2005). History Education and National Identity in East Asia. London: Routledge.
Wang, Z. (2009). Old Wounds, New Narratives: Joint History Textbook Writing and Peacebuilding in East Asia. History & Memory, 21(1), 101-126.
Winichakul, T. (2013). Siam's Colonial Conditions and the Birth of Thai History. In Grabowsky, V. (Ed.). Southeast Asian Historiography Unravelling the Myths: Essays in Honour of Barend Jan Terwiel (pp. 20-41). Bangkok: River Books.