การขับเคลื่อนคาร์บอนสุทธิเป็นลบที่ยั่งยืน: รูปแบบการพัฒนาสำหรับภาคเกษตรอุตสาหกรรม
คำสำคัญ:
คาร์บอนสุทธิเป็นลบ, เกษตรอุตสาหกรรม, ห่วงโซ่แห่งคุณค่า, เศรษฐกิจหมุนเวียน, การพัฒนาที่ยั่งยืนบทคัดย่อ
การพัฒนาคาร์บอนสุทธิเป็นลบ (Negative Carbon) เป็นกระบวนการลดปริมาณก๊าซเรือนกระจกสุทธิในชั้นบรรยากาศ โดยการปล่อยก๊าซต้องน้อยกว่าปริมาณที่สามารถดูดซับกลับได้ แนวคิดนี้มุ่งลดผลกระทบของภาวะโลกร้อนผ่านการลดการปล่อยก๊าซจากกิจกรรมของมนุษย์ และการเพิ่มศักยภาพของระบบธรรมชาติในการดูดซับคาร์บอน ซึ่งภาคเกษตรอุตสาหกรรมต้องมีส่วนร่วมเพื่อให้เกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน ผลการศึกษาพบว่า แนวทางพัฒนาคาร์บอนสุทธิเป็นลบในภาคเกษตรอุตสาหกรรมสามารถแบ่งได้เป็น 4 กลุ่ม (1) การพัฒนาเทคโนโลยีดักจับและลดคาร์บอน เช่น CCS และการผลิตไฮโดรเจนจากชีวมวล (2) การใช้ทรัพยากรธรรมชาติและเกษตรยั่งยืน เช่น โซลูชันที่อิงธรรมชาติ การเกษตรคาร์บอนต่ำและการปลูกป่า (3) การจัดการพลังงานและเศรษฐกิจหมุนเวียน เช่น การใช้พลังงานหมุนเวียนและการเพิ่มประสิทธิภาพพลังงาน (4) การบูรณาการความยั่งยืนในห่วงโซ่อุปทาน เช่น การใช้โซลูชันพลังงานที่ยั่งยืน อุตสาหกรรมสีเขียว และโลจิสติกส์ที่ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก นอกจากนี้ บทความยังได้ศึกษา การบูรณาการแนวทางดังกล่าวเข้ากับห่วงโซ่แห่งคุณค่า (Value Chain) ของภาคเกษตรอุตสาหกรรม ครอบคลุมตั้งแต่กระบวนการจัดหาวัตถุดิบ การผลิต การกระจายสินค้า การตลาด ไปจนถึงบริการหลังการขาย โดยพบว่าสามารถนำแนวทางพัฒนาคาร์บอนสุทธิเป็นลบมาใช้ในทุกขั้นตอน เช่น การเลือกวัตถุดิบคาร์บอนต่ำ การใช้พลังงานหมุนเวียน ในกระบวนการผลิต การพัฒนาโลจิสติกส์ที่ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก และการออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม การบูรณาการแนวทางเหล่านี้ไม่เพียงช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก แต่ยังช่วยเพิ่ม ขีดความสามารถในการแข่งขันของภาคเกษตรอุตสาหกรรมผ่านการใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ และตอบสนองต่อแนวโน้มตลาดโลกที่ให้ความสำคัญกับความยั่งยืน
เอกสารอ้างอิง
Albrecht, A., & Kandji, S. T. (2003). Carbon sequestration in tropical agroforestry systems. Agriculture, Ecosystems & Environment, 99(1–3), 15–27.
Bednar, J., Obersteiner, M., & Wagner, F. (2024). Beyond emissions trading to a negative carbon economy. Climate Policy, 24(4), 501–514.
Carton, W., Lund, J. F., & Dooley, K. (2020). Undoing equivalence: Rethinking carbon accounting for just carbon removal. Frontiers in Climate, 2, 23.
Carton, W., Asiyanbi, A., Beck, S., Buck, H. J., & Lund, J. F. (2020). Negative emissions and the long history of carbon removal. WIREs Climate Change, 11(6), e671.
Climate Finance Thai. (2024). Carbon capture and storage: The case of Boundary Dam, Canada. Retrieved from https://climatefinancethai.com
Clover Power. (2023). พลังงานหมุนเวียน (Renewable Energy).
EV Power Energy. (2024). พลิกโฉมภาคเกษตรกรรมด้วยพลังงานแสงอาทิตย์.
FAO. (2019a). The future of food and agriculture: Trends and challenges.
FAO. (2019b). The state of food and agriculture 2019: Moving forward on food loss and waste reduction. Rome: FAO.
FAO. (2020). Nature-based solutions in agriculture: The case and pathway for adoption. Food and Agriculture Organization of the United Nations.
Financial Times. (2025). How Australia became a test bed for the future of farming.
Hawkins, A. J. (2017). Tesla unveils its all-electric semi truck, and adds a roadster for good measure. The Verge.
Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). (2018). Global warming of 1.5°C: Special report. Cambridge University Press.
Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). (2019). Climate change and land: An IPCC special report. Cambridge University Press.
Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). (2021). Sixth assessment report on climate change. Cambridge University Press.
International Biochar Initiative. (2024). Biochar for soil improvement and carbon sequestration. Retrieved from https://www.biochar-international.org
IUCN. (2020). Nature-based solutions to address global societal challenges. Retrieved from https://www.iucn.org/theme/nature-based-solutions
Jacobsen, N. B. (2006). Industrial symbiosis in Kalundborg, Denmark: A quantitative assessment of economic and environmental aspects. Journal of Industrial Ecology, 10(1–2), 239–255.
Jose, S. (2009). Agroforestry for ecosystem services and environmental benefits: An overview. Agroforestry Systems, 76(1), 1–10.
Khadse, A., Rosset, P. M., Morales, H., & Viteri, A. E. (2018). Taking agroecology to scale: The Zero Budget Natural Farming peasant movement in Karnataka, India. The Journal of Peasant Studies, 45(1), 192–219. https://doi.org/10.1080/03066150.2016.1276450
Kharissova, O. V., Kharisov, B. I., González, C. O., & Rivera, P. C. (2024). Carbon negative footprint materials: A review. Nano-Structures & Nano-Objects, 37, 101100.
https://doi.org/10.1016/j.nanoso.2024.101100
Lal, R. (2004). Soil carbon sequestration impacts on global climate change and food security. Science, 304(5677), 1623–1627.
Lehmann, J., & Joseph, S. (2009). Biochar for environmental management: Science and technology. Earthscan.
Marrou, H., Dufour, L., & Wery, J. (2013). How does a shelter of solar panels influence water flows in a soil–crop system? European Journal of Agronomy, 50, 38–51.
Molino, A., Chianese, S., & Musmarra, D. (2016). Biomass gasification technology: The state of the art overview. Journal of Energy Chemistry, 25(1), 10–25.
NRF. (2024). “ไบโอชาร์” นวัตกรรมเพื่อเกษตรกรสู้โลกร้อน. Retrieved from https://thaipublica.org
Pandey, A., Singh, S., & Singh, R. P. (2011). Biological significance of ascorbic acid (vitamin C) in human health – A review. International Journal of Food and Fermentation.
Reganold, J. P., & Wachter, J. M. (2016). Organic agriculture in the twenty-first century. Nature Plants, 2(2), 15221.
SET Sustainability. (2016). Nature-based solutions for sustainable development.
Smith, P., Martino, D., Cai, Z., Gwary, D., Janzen, H., Kumar, P., … & Smith, J. (2008). Greenhouse gas mitigation in agriculture. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 363(1492), 789–813. https://doi.org/10.1098/rstb.2007.2184
Tetra Pak. (2020). Sustainability report 2020. Retrieved from https://www.tetrapak.com/sustainability/sustainability-report
Thaipublica. (2024). Biochar and biomass-based hydrogen production in Thailand’s agricultural sector. Retrieved from https://thaipublica.org
Thaitex. (2022). การบริหารจัดการห่วงโซ่อุปทานอย่างยั่งยืน.
Thierfelder, C., & Wall, P. C. (2009). Effects of conservation agriculture techniques on infiltration and soil water content in Zambia and Zimbabwe. Soil and Tillage Research, 105(2), 217–227.
University of New Hampshire. (2024). New agroforestry project studies integration of farming and forests.
Xu, S., Liu, X., Li, C., Chen, Z., & Zhou, J. (2024). Microalgae film-derived water evaporation-induced electricity generator with negative carbon emission. Advanced Science, 11(2400856). https://doi.org/10.1002/advs.202400856
ประวรรธน์ สุขพูล, & อลิศรา เรืองแสง. (2564). การผลิตไฮโดรเจนและการผลิตมีเทนจากวัสดุลิกโนเซลลูโลส. เข้าถึงได้จาก https://science.royalsociety.go.th
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารรัฏฐาภิรักษ์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความ ข้อเขียน หรือความคิดเห็นในนิตยสารนี้เป็นของผู้เขียน ไม่ผูกพันกับวิทยาลัย ป้องกันราชอาณาจักรและทางราชการแต่อย่างใด
