Design Concept and Planning Style of Vihara, Wat Phradhatu Sri Chomtong, Chiang Mai

Main Article Content

Thiti Peungphut
Pymporn Chaiyaporn

Abstract

Wat Phradhatu Sri Jomthong is an ancient temple, which was built in 1517 of Lanna Kingdom. There is a particular architectural style sanctuary or vihara in Buddhvas zone of the temple. Ports of this sanctuary were plotted as Chaturamuk planning. Additionally, Wat Phradhatu Sri Jomthong was built to house the relics from the right part of the head of Buddha, called “Phra Takkhin Molithat”, which was important for Buddhists in the past.


This research aims to study and understand an architectural concept of design, layout of the floor plan and the portico of the sanctuary. The research method is based on a field study and secondary documents, to compare with architectural style of other sanctuaries which were built in the same period of the revival period of Lanna Kingdom.


The results show that architectural style of Wat Phradhatu Sri Chomtong is different from others, including (1) Vihara ports beside the building were designed as Chaturamuk planning. (2) There are the relics inside the sanctuary was designed following religious ritual space. The results examine that Wat Phradhatu Sri Chomtong is contrastive to others Lanna Vihara, which is the outcome of activities inside the building, following religious ceremonies. The most important ceremony is the sort of pour water of dedication which is a traditional ceremony, have been inherited since the temple was built, dissimilar to other Lanna vihara. Those elements and specification make Wat Phradhatu Sri Chomtong as individual.

Article Details

Section
Articles

References

กรมพระยาดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ. (2464). อธิบายระยะทางล่องลำน้ำพิง ตั้งแต่เมืองเชียงใหม่จนถึงปากน้ำโพธิ์. พระนคร: โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร.

กรมพระยาดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ. (2503). ตํานานพระพุทธเจดีย์ (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพฯ: ศิวพร.(ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พิมพ์พระราชทานในงานพระศพ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ ณ พระเมรุวัดเทพศิรินทราวาส วันที่ 26 เมษายน พุทธศักราช 2503)

คณะทายาทสายสกุล ณ เชียงใหม่ และ สำนักส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (2539). เจ้าหลวงเชียงใหม่. กรุงเทพฯ: อมรินทร์.

จารุพร นุแปงถา และ อัจฉรา วัฒนภิญโญ. (2561). พัฒนาการ รูปแบบ และการออกแบบเชิงพื้นที่ของวัดพระธาตุศรีจอมทองวรวิหาร. วารสารการวิจัยเพื่อพัฒนาชุมชน, 11(1), 62-69.

ชาญณรงค์ ศรีสุวรรณ. (2562). วัดต้นเกว๋น (วัดอินทราวาส): ศิลปกรรม สถาปัตยกรรม และประเพณีวิถีล้านนา. เชียงใหม่: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

เชียงใหม่นิวส์. (2560). จิตรกรรมฝาผนังที่วัดบวกครกหลวง. สืบค้นจาก https://www.chiangmainews.co.th/page/archives/522842/

ธีรยุทธ อินทจักร์. (2545). การศึกษาวิหารล้านนาสกุลช่างเชียงใหม่เพื่อออกแบบวิหารวัดโลกโมฬี. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).

นิชนันท์ กลางวิชัย. (2555). การศึกษาการกัลปนาคนจากจารึกล้านนา: กรณีศึกษาความสืบเนื่องและการเปลี่ยนแปลงแนวคิดของคนในชุมชนล้านนาต่อการกัลปนาคน. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร).

นิตยา มูลปินใจ. (2562). ประเพณีสร้างสรรค์: การสรงน้ำพระบรมธาตุศรีจอมทอง. วารสารวิชาการคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง, 7(1), 12-21.

ปธานชัย วายุโชติ. (2561). การศึกษาวิเคราะห์ความเชื่อและพิธีกรรมการบูชาพระธาตุของชาวพุทธในล้านนา. วารสารการวิจัยกาสะลองคำ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย, 10(2), 114-116.

พิริยะ ไกรฤกษ์. (2555). กึ่งพุทธกาลพุทธศิลป์ไทย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์กรุงเทพ.

พีระนันท์ นันทขว้าง. (2544). การศึกษารูปแบบโบสถ์ และวิหารล้านนา ในเขตภาคเหนือตอนบนตั้งแต่ยุคฟื้นฟู อาณาจักรล้านนา ถึงยุคครูบาศรีวิชัย พ.ศ. 2339 - 2481. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร).

พระครูสุวรรณโมลี. (2558). ตำนานวัดพระธาตุศรีจอมทองวรวิหาร (พิมพ์ครั้งที่ 2). เชียงใหม่: เฉลิมการพิมพ์. (ในงานบุญเจริญอายุวัฒนมงคล ครบ 92 ปี 72 พรรษา ของท่านพระเดชพระคุณหลวงปู่พระธรรมมังคลาจารย์)

เมธี เมธาสิทธิ สุขสำเร็จ. (2552). พัฒนาการเวียงกุมกามจากหลักฐานทางโบราณคดี. (วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร).

วรลัญจก์ บุณยสุรัตน์. (2544). วิหารล้านนา. กรุงเทพฯ: เมืองโบราณ.

วรลัญจก์ บุณยสุรัตน์. (2565). ศาสตร์ ศิลป์ จิตวิญญาณ วิหารล้านนา. กรุงเทพฯ: เมืองโบราณ.

สำนักศิลปากรที่ 7 เชียงใหม่. (2551). รายงานการบูรณะวัดพระธาตุศรีจอมทอง. เชียงใหม่: โครงการงานบูรณะโบราณสถานก่อสร้างอาคารและจัดแสดงนิทรรศการวัดพระธาตุศรีจอมทอง อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่.

สืบศักดิ์ แสนยาเกียรติคุณ. (2564, 29 พฤษภาคม). วิหารน้อยวัดบุพพาราม. สืบค้นจาก https://www.facebook.com/chiangmaiheritage/photos/วิหารน้อย-วัดบุพพาราม-วิหารหลังเล็ก-สร้างขึ้นเมื่อปี-พศ-2362-โดยเจ้าหลวงธรรมลังก/3023344114569096/

สุรพล ดำริห์กุล. (2560). คติพระธาตุเจดีย์ในดินแดนล้านนา. วารสารการวิจัยข่วงพญา มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่, 12(1), 60.

สงวน โชติสุขรัตน์. (2555). ประชุมตำนานล้านนาไทย (พิมพ์ครั้งที่ 2). นนทบุรี: สำนักพิมพ์ศรีปัญญา.

สลิลทิพย์ ตียาภรณ์. (2542). รูปแบบวิหารล้านนาในจังหวัดเชียงใหม่. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

อัมพร มาลัย. (2540). การศึกษาวิหารล้านนาในสมัยการปกครองของเชื้อสายตระกูลเจ้าพ่อเจ็ดตน (พ.ศ. 2317 - 2442) ในจังหวัดเชียงใหม่ ลำปาง ลำพูน.(วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร).

พระครูพิจิตรสรการ. วัดพระธาตุศรีจอมทองวรวิหาร. (2564, 25 ตุลาคม). สัมภาษณ์.