แนวทางการบริหารจัดการขยะมูลฝอยจากคอนโดมิเนียมในพื้นที่กรุงเทพมหานคร: จากวัตถุดิบสู่เชื้อเพลิงขยะ

บทคัดย่อ

ปัญหาขยะมูลฝอยยังคงเป็นปัญหาสำคัญและมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง อันเกิดจากการขยายตัวทางเศรษฐกิจ    การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมในการอุปโภคบริโภค กรุงเทพมหานครเป็นเมืองที่มีปริมาณขยะมูลฝอยเกิดขึ้นต่อวันมากที่สุดของประเทศไทย สาเหตุหนึ่งเกิดจากการเติบโตของเมืองและการพัฒนาที่อยู่อาศัยประเภทอาคารชุดหรือคอนโดมิเนียมที่มีสัดส่วนที่เพิ่มสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว จนนำไปสู่จำนวนขยะมูลฝอยที่เพิ่มมากขึ้นตามจำนวนครัวเรือน

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาเพื่อ 1) ศึกษากระบวนการการบริหารจัดการขยะมูลฝอยจากคอนโดมิเนียมในพื้นที่กรุงเทพมหานคร 2) เพื่อศึกษาปัญหา อุปสรรค และข้อกำจัดที่นำขยะจากคอนโดมิเนียมไปสู่วัตถุดิบเชื้อเพลิงขยะ และ 3) เสนอแนวทางการบริหารจัดการขยะมูลฝอยจากคอนโดมิเนียมในพื้นที่กรุงเทพมหานครสู่วัตถุดิบเชื้อเพลิงขยะ โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพใช้แนวคิดเกี่ยวกับการจัดการขยะมูลฝอยเหลือศูนย์ ร่วมกับการสัมภาษณ์เชิงลึกแบบกึ่งโครงสร้างกับผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง กลุ่มตัวอย่าง 6 กลุ่ม ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน โดยวิธีการสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง และมีเครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสัมภาษณ์ที่มีลักษณะคำถามปลายเปิด ที่ออกแบบมาสำหรับผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง

ผลการศึกษาพบว่า กระบวนการบริหารจัดการขยะมูลฝอยจากคอนโดมิเนียมในพื้นที่กรุงเทพมหานครในปัจจุบันที่ให้ความสำคัญใน 1) การจัดการขยะต้นทาง 2) การจัดการขยะกลางทาง และ 3) การจัดการขยะปลายทาง จากระดับน้อยไปมากที่สุดตามลำดับ ในลักษณะของลำดับความสำคัญ “พีระมิดหงาย” ที่ไม่สอดคล้องกับแนวคิดการบริหารจัดการขยะมูลฝอยเหลือศูนย์ตามหลักการ 5Rs ที่ให้ความสำคัญของการบริหารจัดการขยะมูลฝอยตั้งแต่ขยะต้นทาง กลางทาง และปลายทาง จากระดับมากไปน้อยที่สุดตามลำดับ ในลักษณะของ “พีระมิดคว่ำ” ที่ให้ความสำคัญกับการลดการใช้และการใช้ซ้ำมากที่สุดและสนับสนุนให้มีการฝังกลบน้อยที่สุด โดยเฉพาะอย่างยิ่งการสนับสนุนให้เกิดการคัดแยกขยะส่วนปลายทางด้วยการนำเทคโนโลยีและนวัตกรรม เข้ามาใช้ เพื่อนำไปสู่การแปรรูปขยะเป็นพลังงานให้เกิดประโยชน์สูงสุดและขยะเหลือศูนย์