พลังอำนาจเพื่อการพึ่งตนเองของผู้สูงอายุ ชุมชนเกาะเกิด อำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา (Empowerment for The Self-reliance of The Elderly in Koh-kerd Community, Bang-pa-in District, Phra Nakhon Si Ayutthaya Province)

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาศักยภาพ ปัจจัย รูปแบบพลังอำนาจและวิธีการเสริมสร้างพลังอำนาจเพื่อการพึ่งตนเองของผู้สูงอายุชุมชนเกาะเกิด เป็นการวิจัยถอดบทเรียนแบบผู้ให้ข้อมูลสำคัญมีส่วนร่วม ในการเรียนรู้ที่ใช้เทคนิคการเก็บรวบรวมข้อมูลหลายวิธี ได้แก่ การประชุมกลุ่มย่อย การระดมสมอง การเสวนา กิจกรรมฐานเรียนรู้ การสัมภาษณ์เชิงลึก การทำแผนที่ความคิด การบันทึกวีดีโอ ภาพนิ่ง การจดบันทึกในขณะที่ผู้ให้ข้อมูลสำคัญมีกิจกรรมในรอบปฏิทินชุมชน กลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ ผู้สูงอายุและภูมิปัญญาท้องถิ่น ที่พึ่งตนเองได้ จำนวน 35 คน เป็นผู้ที่มีบทบาทขับเคลื่อนชุมชน ได้มาจากการเสนอชื่อโดยตัวแทนผู้สูงอายุ ในชุมชนเกาะเกิดทั้ง 7 หมู่บ้าน ผลการวิจัย พบว่าศักยภาพผู้สูงอายุได้นำวิถีชีวิตดั้งเดิมจากบรรพบุรุษ และศักยภาพชุมชนพัฒนาสู่เศรษฐกิจชุมชนแบบพึ่งตนเอง รวมทั้งก่อให้เกิดการท่องเที่ยวเชิงนิเวศวิถีชุมชน ปัจจัยพบว่า มีปัจจัยภายนอกสนับสนุนปัจจัยภายใน ปัจจัยภายนอก ได้แก่ พื้นที่เชิงกายภาพ วัฒนธรรม เศรษฐกิจ ของชุมชน และชุมชนเห็นคุณค่าของผู้สูงอายุ ปัจจัยภายใน ได้แก่ การเห็นคุณค่าและความภูมิใจในตัวเอง มีภูมิปัญญาเฉพาะตน มีสุขภาพที่ดีและการมีรายได้จากน้ำพักน้ำแรงของผู้สูงอายุ รูปแบบ พบว่าการพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง การเรียนรู้ตลอดชีวิต สนุกกับอาชีพ การยอมรับจากสังคม และดำเนินชีวิตตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง วิธีการเสริมสร้างพลังอำนาจ พบว่าการพัฒนาตัวเองในสามมิติ ได้แก่ ทางสุขภาวะ ทางความมั่นคง และทางการมีส่วนร่วมในสังคม