การขับเคลื่อนนโยบายการจัดการเรียนการสอนในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานของประเทศไทย ในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) (The Implementation of Thailand’s Basic Education Institutional Policy During The Coronavirus Disease Pandemic (COVID-19))

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการขับเคลื่อนนโยบายการจัดการเรียนการสอนในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานของประเทศไทยในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 รวมถึงเปรียบเทียบการขับเคลื่อนนโยบายฯ โดยจำแนกตามประเภทสถานศึกษา ขนาดสถานศึกษา และลักษณะที่ตั้งของสถานศึกษา ปัญหา อุปสรรค และข้อเสนอแนะ โดยใช้เครื่องมือแบบสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง กับการขับเคลื่อนนโยบายฯ จำนวน 9 คน และแบบสอบถามกับสถานศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 395 แห่ง ผลการศึกษาพบว่า 1. ระดับการดำเนินการขับเคลื่อนนโยบายฯ ในภาพรวมมีการดำเนินการอยู่ในระดับมากที่สุด เมื่อพิจารณารายมิติพบว่า มิตินโยบาย มีค่ามากที่สุด รองลงมา มิติความปลอดภัยจากการลดการแพร่เชื้อโรค มิติสวัสดิภาพและการคุ้มครอง มิติการครอบคลุมถึงเด็กด้อยโอกาส (เด็กพิเศษ เด็กในพื้นที่เฉพาะห่างไกลมาก) มิติการเรียนรู้ ตามลำดับ และมิติที่มีค่าน้อยที่สุดคือ มิติการบริหารการเงิน 2. การเปรียบเทียบระดับการดำเนินงานตามนโยบายฯ พบว่า ประเภทสถานศึกษามีความแตกต่างกัน ในมิติการครอบคลุมถึง เด็กด้อยโอกาส ขนาดสถานศึกษาในภาพรวมมีความแตกต่างกัน และลักษณะที่ตั้งของสถานศึกษาไม่แตกต่างกัน 3. ปัญหาและอุปสรรคที่พบส่วนใหญ่คือความพร้อมของนักเรียน ครูและสถานศึกษา โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กด้อยโอกาส รวมถึงโรงเรียนขนาดเล็ก และการสื่อสารถึงแนวปฏิบัติที่ขาดความชัดเจน ข้อเสนอแนะเพื่อการขับเคลื่อนนโยบายต่อไปในอนาคต ด้วยการดำเนินงานใน 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 การรับมือกับปัญหาอย่างทันท่วงทีด้วยการปิดโรงเรียนเพื่อความปลอดภัยของนักเรียน การสื่อสารถึงแนวปฏิบัติที่ชัดเจน ระยะที่ 2 การบริหารอย่างต่อเนื่อง เตรียมแผนรูปแบบในการจัดการเรียนรู้ที่หลากหลาย และสนับสนุนให้มี การเข้าถึงอุปกรณ์การเรียนต่าง ๆ ระยะที่ 3 การปรับปรุงและเร่งรัดการพัฒนาการศึกษาเพื่อรองรับ การเปลี่ยนแปลงในอนาคต สนับสนุนในด้านโครงสร้างพื้นฐานทางการศึกษาให้มีความพร้อม