พลวัตภูมิปัญญาภาษาถิ่นกับการเปลี่ยนแปลงทางสังคมลุ่มแม่น้ำโขง จังหวัดหนองคาย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาการพัฒนาการด้านภาษาถิ่น ของชุมชนลุ่มแม่น้ำโขง จังหวัดหนองคาย 2) เพื่อศึกษาพลวัตภูมิปัญญาภาษาท้องถิ่นกับการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม และ 3) เพื่อศึกษาวิธีการอนุรักษ์ ส่งเสริมภูมิปัญญาภาษาถิ่นที่มีคุณค่าแก่การดำเนินชีวิต เครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสัมภาษณ์ และแบบการสังเกต การเก็บรวบรวมข้อมูล โดยการสัมภาษณ์และสังเกตแบบมีส่วนร่วม กลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ประกอบด้วยปราชญ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น ผู้เชี่ยวชาญเรื่องภาษาหรือชาวบ้านที่เข้าใจโครงสร้างของภาษา ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ในเขตชุมชนลุ่มแม่น้ำโขงในจังหวัดหนองคาย ได้มาโดยวิธีการเลือกแบบเจาะจง จำนวน 25 รูป/คน แล้วนำผลการสัมภาษณ์ไปวิเคราะห์และสังเคราะห์ข้อมูลด้วยการตีความและสร้างข้อสรุปให้สอดคล้องกับวัตถุประสงค์
ผลจากการวิจัยพบว่า 1) ภาษาถิ่นอีสานเป็นภาษาที่สังคมลุ่มแม่น้ำโขง ที่ใช้แพร่หลายในพื้นที่จังหวัดหนองคาย 2) การเปลี่ยนแปลงของภาษาเป็นไปตามสภาพสังคม วัฒนธรรม เศรษฐกิจ การเมืองและการปกครอง และ 3) รัฐควรอนุรักษ์และฟื้นฟูอักษรถิ่นอีสาน เช่น อักษรไทยน้อยและอักษรธรรมอีสาน ให้เป็นที่เป็นที่แพร่หลายและคงอยู่ในสังคมอีสานสืบไป เพราะภาษาและอักษรเป็นมรดกทางภูมิปัญญาของชุมชน ดังนั้น สถาบันครอบครัวเป็นสิ่งแรกที่ควรปลูกฝังให้เด็กเห็นว่าภาษาถิ่นมีความสำคัญอย่างไร และปลูกฝังให้เด็กไม่อายที่จะพูดภาษาถิ่นในสังคมหรือในครอบครัว ส่วนสถาบันที่สองคือคนในสังคม ที่ไม่ควรรังเกียจหรือเห็นว่าคนพูดภาษาถิ่นเป็นสิ่งแปลกประหลาด แต่ควรให้ความยกย่อง เพราะภาษาถิ่นมีคุณค่าแก่การรักษาไว้
Article Details
References
เอกสารอ้างอิง
ฉันทัส ทองช่วย. (2534). ภาษาและอักษรถิ่นพิมพลักษณ์. กรุงเทพมหานคร : โอเดียนสโตร์.
ชาญวิทย์ เกษตรศิริ และอัครพงษ์ ค่ำคูน. (2552). แม่น้ำโขง ณ นครพนม. กรุงเทพมหานคร : มูลนิธิ โครงการตําราสังคมศาสตรและมนุษย์ศาสตร์.
Bradley David. (1989). The Disappearance of the Ugong in Thailand. In Nancy Dorian (ed.). Investigating Obsolescence : Studies in Language Contraction and Death. Cambridge, UK : Cambridge University Press.
McCarty Teresa L. (2007). Tove Skutnabb-Kangas, and Ole Henrik Magga. Education for Speakers of Endangered Languages. In Handbook of Educational Linguistics. Oxford, UK : Oxford University Press.
Skehan. (2012). Craig. Time Running out for Moken Way of Life. Bangkok Post, 13 May 2012.