บทบาทของกลุ่มชาวพุทธหัวรุนแรงต่อวิกฤติการณ์ โรฮิงญาในเมียนมา ความท้าทายต่อประเด็น ทางด้านการเมืองและความมั่นคงอาเซียน?

บทคัดย่อ

     บทความนี้มุ่งทาการศึกษาว่าในเมียนมาพุทธศาสนามีความสัมพันธ์การใช้ความรุนแรงและได้กลายเป็นปัจจัยที่สาคัญปัจจัยหนึ่งที่ส่งผลให้เกิดปัญหาความขัดแย้งระหว่างชุมชนชาวพุทธพม่าและชาวมุสลิมโดยเฉพาะชาวมุสลิมโรฮิงญาที่เกิดขึ้นตั้งแต่ ปี ค.ศ. 2012 และได้ยกระดับความรุนแรงขึ้นจนแพร่ขยายไปทั่วทั้งรัฐเมียนมา โดยกลุ่มชาวพุทธหัวรุนแรงโดยเฉพาะพระสงฆ์และฆราวาสในขบวนการ 969 ได้อาศัยพุทธศาสนาในฐานะเครื่องมือทางการเมืองเพื่อควบรวมชาวพุทธพม่าเข้าไว้ด้วยกัน แต่ในขณะเดียวกันก็ได้สร้างความเป็นอื่นให้กับชาวมุสลิมโรฮิงญาในฐานะของคนอื่น และ ขับไล่ชาวมุสลิมโรฮิงญาเหล่านี้ออกไปจากเมียนมา

     อนึ่งปัญหาความขัดแย้งที่เกิดขึ้นในเมียนมานี้ไม่ได้ถูกจากัดไว้ในพรมแดนของรัฐเมียนมาเพียงรัฐเดียว แต่ยังลุกลามไปสู่กับปัญหาอื่นที่ได้แพร่กระจายไปยังประเทศสมาชิกของอาเซียนจานวนมาก โดยประเทศสมาชิกเหล่านี้ไม่สามารถจัดการแก้ไขปัญหาเหล่านี้ได้โดยเพียงลาพังหรือภายในระยะเวลาเพียงสั้น ๆ โดยปัญหาที่เกิดขึ้นส่วนใหญ่ประกอบด้วยปัญหาจากผลกระทบสาคัญในฐานะแรงกดดันจากนานาชาติทั้งจากตัวแสดงที่เป็นรัฐและไม่ใช่รัฐ ปัญหาจากการอพยพอย่างผิดกฎหมายของชาวมุสลิมโรฮิงญาที่ส่งผลกระทบต่อประเทศสมาชิกทั้งกลุ่มประเทศพื้นดินและกลุ่มประเทศหมู่เกาะ และปัญหาจากการเดินทางของชาวมุสลิมโรฮิงญาด้วยเรือมนุษย์ซึ่งนามาสู่วิกฤติการณ์ทางด้านสิทธิมนุษยชนครั้งใหญ่ที่สุดครั้งหนึ่งในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จากการตรวจสอบเอกสารที่เป็นทางการเกี่ยวกับกลไกและความร่วมมือระหว่างประเทศสมาชิกอาเซียนในช่วงปี ค.ศ. 2012 - 2016 พบว่าอาเซียนเองได้มีการได้มีการยกระดับ สังเกตเห็น และกล่าวถึงประเด็นความสัมพันธ์ระหว่างศาสนาและการใช้ความรุนแรงโดยกลุ่มหรือขบวนการหัวรุนแรงมากยิ่งขึ้น แต่อย่างไรก็ตามการกล่าวถึงปัญหาดังกล่าวก็ยังอยู่ในระดับที่น้อยมากเมื่อเปรียบเทียบกับประเด็นความมั่นคงโดยเฉพาะความมั่นคงในรูปแบบใหม่อื่น ๆ และไม่ได้กล่าวถึงพุทธศาสนาโดยตรง อีกทั้งก็ยังมิได้มีความก้าวหน้าในการดาเนินการอย่างเป็นรูปธรรมหรือมีประสิทธิภาพเท่าใดนัก