ศึกษาวิธีการสอนกรรมฐานของสมเด็จพระมหามุนีวงศ์ (พิจิตร ิตวณฺโณ)วัดโสมนัสราชวรวิหาร กรุงเทพมหานคร
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของสารนิพนธ์เรื่อง “ศึกษาวิธีการสอนกรรมฐานของสมเด็จพระมหามุนีวงศ์ (พิจิตร ิตวณฺโณ) วัดโสมนัสราชวรวิหาร กรุงเทพมหานคร” มีวัตถุประสงค์คือ เพื่อศึกษาวิธีการสอนกรรมฐาน และศึกษาวิธีการสอนกรรมฐานของสมเด็จพระมหามุนีวงศ์ โดยมีวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ ผลการศึกษาพบว่า สมเด็จพระมหามุนีวงศ์ (พิจิตร ิตวณฺโณ) มีสอนกรรมฐานในมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัยเป็นเวลามากกว่า ๒๖ ปี ได้นิพนธ์หนังสือพระพุทธศาสนาจำนวนมาก โดยเฉพาะด้านการปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาจนได้รับการยกย่องจากมหาเถรสมาคม และได้เปิดโครงการอบรมกรรมฐานในที่ต่าง ๆ เทคนิคและวิธีการสอนปฏิบัติกรรมฐาน เกิดจากการศึกษาอย่างแตกฉานด้านปริยัติ การปฏิบัติด้วยตนเอง และการประยุกต์ใช้ให้ทันกับสภาพสังคม เน้นความเข้าใจง่าย เกิดประโยชน์แก่ผู้ปฏิบัติสามารถนำใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวัน เน้นการนำธรรมะแก้ปัญหาพื้นฐานของชีวิตด้วยศีล สมาธิ และปัญญา โดยกำหนดรู้อานาปานสติภาวนา เพื่อทำให้จิตเข้าสู่ลำดับของมหาสติปัฏฐานอย่างเป็นธรรมชาติ มี ๔ ขั้นตอน คือ (๑) เมื่อหายใจเข้า-ออกยาว ก็รู้ว่ากำลังหายใจเข้า-ออกยาว (๒) เมื่อหายใจเข้า-ออกสั้นก็รู้ว่ากำลังหายใจเข้า-ออกสั้น (๓) รู้กองลมทั้งปวงหายใจเข้า-ออก และ (๔) ทำจิตให้สงบระงับ หายใจ-ออก โดยผู้ปฏิบัติต้องกำหนดรู้ลมทั้งหมดให้ได้ คือ ต้นลมอยู่ที่จมูก กลางลมอยู่ที่ทรวงอกและปลายลมอยู่ที่ท้อง เมื่อมีความชำนาญแล้วก็ให้เจริญระดับสูงขึ้นจนบรรลุสมบูรณ์ทั้ง ๑๖
Article Details
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสาร มจร บาฬีศึกษาพุทธโฆสปริทรรศน์ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร มจร บาฬีศึกษาพุทธโฆสปริทรรศน์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร มจร บาฬีศึกษาพุทธโฆสปริทรรศน์หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักอักษรจากวารสาร มจร บาฬีศึกษาพุทธโฆสปริทรรศน์ก่อนเท่านั้น
References
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต), พุทธธรรม, กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราช วิทยาลัย, ๒๕๔๒.
พระพุทธโฆสเถระ. คัมภีร์วิสุทธิมรรค. แปลและเรียบเรียงโดย สมเด็จพระพุฒาจารย์ (อาจ อาสภมหาเถร). พิมพ์ครั้งที่ ๑๐. กรุงเทพมหานคร: บริษัท ธนาเพรส จำกัด. ๒๕๕๔.
พระเทพวิสุทธิกวี (พิจิตร ิตวณฺโณ), คู่มือภาวนา, กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ชวนพิมพ์, ๒๕๕๓.
พระสาสนโสภณ (พิจิตร ตวณฺโณ), ธรรมเภรี เล่ม๕ การบำเพ็ญภาวนาเบื้องต้น, พิมพ์ครั้ง ๔, กรุงเทพมหานคร: บริษัทชวนพิมพ์ ๕๐ จำกัด, ๒๕๕๖.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ๒๕๓๙.
ราชบัณฑิตยสถาน. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน ๒๕๕๔.กรุงเทพมหานคร: นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่นส์. ๒๕๔๖.