ศึกษาหลักธรรมและการบรรลุธรรมของพระผัคคุณะ

Main Article Content

พระสมศักดิ์ กิตฺติธมฺโม
สุธี แก้วเขียว

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของสารนิพนธ์เรื่อง “ศึกษาหลักธรรมและการบรรลุธรรมของพระผัคคุณะ” มีวัตถุประสงค์ 2 ประการ คือ เพื่อศึกษาเนื้อหาและหลักธรรมในการบรรลุธรรมพระผัคคุณะ และเพื่อศึกษาการบรรลุธรรมของพระผัคคุณะ เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร จากการศึกษาพบว่า พระผัคคุณะอาพาธหนักด้วยอาการไข้สูงจนเกิดทุกขเวทนารุนแรง พระพุทธเจ้าทรงเสด็จไปเยี่ยมและทรงแสดงธรรมโปรด  ต่อมาพระผัคคุณะได้มรณภาพ ทรงพยากรณ์ว่าพระผัคคุณเถระได้บรรลุธรรมโดยละโอรัมภาคิยสังโยชน์ 5  การบรรลุธรรมของพระผัคคุณเถระสอดคล้องกับ
คิริมานันทสูตร ซึ่งเป็นการปฏิบัติสำหรับภิกษุผู้กำลังอาพาธโดยการพิจารณาสัญญา 10 พร้อมด้วยการเจริญสติปัฏฐาน 4  เป็นเครื่องมือทำให้สัมโพชฌงค์สมบูรณ์ ทำให้วิชชาและวิมุตติสมบูรณ์ โดยมีสีลานุสสติเป็นศีลวิสุทธิเบื้องต้นจนครบวิสุทธิ 7  และสอดคล้องกับกระบวนการวิปัสสนาภาวนาในพระสูตรอื่น ๆ ด้วยการเจริญเวทนานุปัสสนาสติปัฏฐานโดยพิจารณาขันธ์ 5 ให้เห็นอนิจจตา ทุกขตา อนัตตตา จนวิปัสสนาญาณพัฒนาถึงมรรคผล จนท่านสามารถละโอรัมภาคิยสังโยชน์ 5 ได้ก่อนที่จะมรณภาพ   บรรลุเป็นอริยบุคคลระดับพระอนาคามี ไปบังเกิดในชั้นพรหมสุทธาวาส แล้วจะปรินิพพานในชั้นพรหมสุทธาวาสนั้น

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกภาษาบาลี ฉบับมหาจุฬาเตปีฏกํ ๒๕๐๐. กรุงเทพมหา นคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๓๕.
.พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๓๙.
.อรรถกถาภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์วิญญาณ, ๒๕๕๓.
พระพุทธโฆสเถระ.คัมภีร์วิสุทธิมรรค.แปลและเรียบเรียงโดย สมเด็จพระพุฒาจารย์ (อาจ อาสเถระ) กรุงเทพมหานคร: บริษัท ธนาเพรส จำกัด ,ครั้งที่ ๑๐ ,๒๕๕๔ .
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตโต). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. กรุงเทพมหา. นคร: โรงพิมพ์เพิ่มทรัพย์การพิมพ์,พิมพ์ครั้งที่ ๑๘ ,๒๕๕๓.
พระมหาประเสริฐ มนฺตเสวี (ปธ.๘, พธ.ม.วิปัสสาภาวนา). คู่มือพระวิปัสสนาจารย์. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตบาฬีศึกษาพุทธโฆส,นครปฐม, ๒๕๕๔.
พระโสภณมหาเถระ (มหาสีสยาดอ). วิปัสสนานัย เล่ม ๑. แปลและเรียบเรียงโดย พระคันธสาราภิวงศ์,นครปฐม: ห้างหุ้นส่วนจำกัด ซี เอ ไอ เซ็นเตอร์, ๒๕๔๘.
_________.วิปัสสนานัย เล่ม ๒, แปลและเรียบเรียงโดย พระคันธสาราภิวงศ์. กรุงเทพมหานคร: หจก. ประยูรสาส์นไทย การพิมพ์, ๒๕๕๕.
.มหาสติปัฏฐานสูตร ทางสู่พระนิพพาน. แปลและเรียบเรียงโดย พระคันธสาราภิวงศ์. กรุงเทพมหานคร: ห้างหุ้นส่วนจำกัด ประยูรสาส์นไทย การพิมพ์, ๒๕๕๕.
พระสัทธัมมโชติกะ ธัมมาจริยะ.สมถกรรมฐานทีปนี ปรมัตถโชติกะ ปริจเฉทที่ ๙ เล่ม ๑. กรุงเทพมหานคร: บริษัท วี.อินเตอร์ พริ้นท์ จำกัด, ๒๕๔๗.
.ปรมัตถโชติกะ ปริจเฉทที่ ๑-๒-๖. กรุงเทพมหานคร : สนองการพิมพ์, ๒๕๐๕.
.สมถกรรมฐานทีปนี ปริจเฉทที่ ๙ เล่ม ๑.กรุงเทพมหานคร: บริษัท วี. อินเตอร์ พริ้นท์ จำกัด, ๒๕๔๗.
พระภาวนาพิศาลเมธี วิ. (ประเสริฐ มนฺตเสวี).วิปัสสนาเพื่อความดับกรรม. กรุงเทพมหานคร: หจก.ประยูรสาส์นไทย การพิมพ์, ๒๕๖๒.