รูปแบบการเจริญสมาธิเพื่อการเยียวยาสุขภาพของสำนักปฏิบัติธรรม วัดสันก้างปลา อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาหลักการเจริญสมาธิในพระพุทธศาสนา 2) เพื่อศึกษากระบวนการเจริญสมาธิเพื่อการเยียวยาสุขภาพของสำนักปฏิบัติธรรมวัดสันก้างปลา และ 3) เพื่อศึกษารูปแบบการเจริญสมาธิเพื่อการเยียวยาสุขภาพของสำนักปฏิบัติธรรมวัดสันก้างปลา อ.สันกำแพง จ.เชียงใหม่ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ และการลงพื้นที่ภาคสนามและเก็บรวบรวมข้อมูลกับกลุ่มเป้าหมาย โดยการสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุ่ม การสังเกต ทำการวิเคราะห์เนื้อหาแล้วเขียนบรรยายเชิงพรรณนา ผลการวิจัย พบว่า หลักการเจริญสมาธิในพระพุทธศาสนาถือเป็นองค์ธรรมที่สำคัญมีปรากฏอยู่ในพระสูตรจำนวนมาก เป็นองค์ธรรมที่อุปการะต่อการบรรลุมรรค ผล นิพพาน และยังเอื้อต่อการทำให้สุขภาพกาย และสุขภาพจิตดี ถ้านำมาปฏิบัติในชีวิตประจำวัน

กระบวนการเจริญสมาธิเพื่อการเยียวยาสุขภาพของสำนักปฏิบัติธรรมวัดสันก้างปลา อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ คือ การปฏิบัติตามข้อวัตรปฏิบัติ คือ 1) การบริโภคอาหารที่มีคุณประโยชน์ การใช้เภสัชสมุนไพร 2) การออกกำลังกาย ยึดหลักการปรับเปลี่ยนอิริยาบถทั้ง 4 ให้สมดุล โดยเฉพาะอิริยาบถเดิน 3) การบริหารจิต ถือหลักปฏิบัติในการบริหารจิต การใช้พุทธวิธีเยียวยารักษาโรคด้วยพระธรรมโอสถ เช่น การเทศนาสัญญา 10 หรือ โพชฌงค์ 7 4) การดำเนินชีวิตอยู่กับธรรมชาติ และ 5) สุขลักษณะ หลักปฏิบัติสุขลักษณะอนามัยทั้งด้านร่างกายและด้านสิ่งแวดล้อม

รูปแบบการเจริญสมาธิเพื่อการเยียวยาสุขภาพของสำนักปฏิบัติธรรมวัดสันก้างปลา อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ คือ การเจริญสมาธิเพื่อการเยียวยาสุขภาพทางกายและใจ มีหลักสูตรปฏิบัติธรรม 3 หลักสูตร ได้แก่ 1) หลักสูตรธรรมะนำชีวิต (3 วัน) 2) หลักสูตรเมตตาภาวนา (5 วัน) 3) หลักสูตรจิตตภาวนา (7 วัน) ประกอบด้วย กิจกรรมการศึกษาทฤษฎี การฝึกปฏิบัติ คือ การกราบสติปัฏฐาน การเดินจงกรม  การเจริญสมาธิตามหลักสติปัฏฐาน 4 กิจกรรมบำเพ็ญประโยชน์ และการสอบอารมณ์กรรมฐานตามลำดับญาณ 16