กระบวนการสร้างศรัทธาและพัฒนาปัญญาตามหลักพระพุทธศาสนาเถรวาท ของพระมงคลสิทธาจารย์ (หลวงพ่อรวย ปาสาทิโก) วัดตะโก จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

Main Article Content

วันชัย สอนศิริ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มีวัติถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาการสร้างศรัธาเพื่อพัฒนาปัญญาในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท 2) เพื่อศึกษาวิธีการสร้างศรัทธาเพื่อพัฒนาปัญญาของพระมงคลสิทธาจารย์ (หลวงพ่อรวย ปาสาทิโก) วัดตะโก จังหวัดพระนครศรีอยุธยา และ 3) เพื่อศึกษากระบวนการสร้างศรัทธาและพัฒนาปัญญาตามหลักพระพุทธศาสนาเถรวาทของพระมงคลสิทธาจารย์ (หลวงพ่อรวย ปาสาทิโก) วัดตะโก จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ แบบภาคสนาม และสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 21 รูป/คน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา นำเสนอข้อมูลเชิงพรรณนาวิเคราะห์


ผลการวิจัยพบว่า ศรัทธาคือความมั่นใจ ความเชื่อถือ ซึ่งเป็นคุณธรรมจำเป็นที่นำไปสู่การพัฒนาจิตให้บรรลุนิพพาน ด้วยการพัฒนาตนเองตามหลักไตรสิกขาคือ 1) อธิสีลสิกขา สำหรับบรรพชิต ศรัทธามุ่งการระงับนิวรณ์โดยการเจริญกุศลธรรมมี ศีล สมาธิ และปัญญา ส่วนผู้ครองเรือน ศรัทธาเป็นธรรมพื้นฐานเพื่อการดำเนินชีวิตให้อยู่ในศีลธรรม สำรวมระวังตนไม่ให้ทำผิดทางกาย วาจา 2) อธิจิตตสิกขา คือ การมีสติสัมปชัญญะ มีจิตตั้งมั่นเป็นสมาธิ และ 3) อธิปัญญาสิกขา คือ การพัฒนาปัญญาญาณจนรู้แจ้งความเป็นจริงเพื่อดับกิเลสและความทุกข์ทั้งหมด วิธีการสร้างศรัทธาและการพัฒนาปัญญาตามแนวพระพุทธศาสนาเถรวาทของพระมงคลสิทธาจารย์ (หลวงพ่อรวย ปาสาทิโก) พบว่า หลวงพ่อรวยได้ปฏิบัติธรรมอย่างเคร่งครัดเพื่อให้ได้ความรู้ที่ถูกต้องจนทำให้ผู้พบเห็นเกิดศรัทธาต่อท่าน แล้วจึงสอนให้มีศรัทธาต่อพระรัตนตรัย ศาสนวัตถุ และมีคุณธรรม ซึ่งเป็นแนวทางพัฒนาปัจเจกชนและสังคมให้มีศีลธรรมและสัมมาปัญญา กระบวนการสร้างศรัทธาและการพัฒนาปัญญาของพระมงคลสิทธาจารย์ (หลวงพ่อรวย ปาสาทิโก) พบว่าหลวงพ่อรวยมีกระบวนการสร้างศรัทธา 4 ด้านคือ 1) ศาสนวัตถุ สร้างวัตถุที่เป็นสัญลักษณ์พระพุทธศาสนาเพื่อสร้างศรัทธาเบื้องต้น 2) ด้านสาธารณสงเคราะห์ สอนให้พึ่งตนเอง ส่งเสริมการศึกษา ฝึกอาชีพ พัฒนาถนนหนทาง ส่งเสริมกิจกรรมทางศาสนา ร่วมกับภาครัฐและเอกชน 3)  ด้านสาธารณะประโยชน์ ท่านสร้างสาธารณะประโยชน์ คือ สวนสาธารณะ ศาลาที่พัก ถนนหนทางและนำสู่ 4) ศาสนธรรม คือ การสอนธรรมะเพื่อให้นำไปประพฤติปฏิบัติและประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน จากการวิจัยทำให้ได้รูปแบบโมเดลคือ “RUAY” ซึ่งสามารถนำไปพัฒนาและใช้เพื่อส่งเสริมพระพุทธศาสนาและการพัฒนาสังคมได้

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

คณะสงฆ์วัดตะโก, ร้อยปีชาตกาล หลวงพ่อรวย ปาสาทิโก,พิมพ์เป็นบรรณานุสรณ์งานบำเพ็ญกุศล 100 ปี ชาตกาลพระมงคลสิทธาจารย์ (หลวงพ่อรวย ปาสาทิโก) อดีตเจ้าอาวาสวัดตะโก, พิมพ์ครั้งที่ 1 จังหวัดอ่างทอง: สำนักพิมพ์วรศิลป์การพิมพ์ 89, 2564.

พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต), การพัฒนาที่ยั่งยืน, พิมพ์ครั้งที่ 10, กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิโกมลคีมทอง, 2549.

พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต), เมื่อสุขแท้ก็ถึงธรรม, กรุงเทพมหานคร: ธรรมสภา, 2540.

พระธรรมปิฎก(ป.อ.ปยุตฺโต), การสร้างสรรค์ปัญญา เพื่ออนาคตของมนุษย์ชาติ, กรุงเทพมหานคร: ธรรมสภา, 2546.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต), ทุกข์สำหรับเห็นแต่สุขสำหรับเป็น, พิมพ์ครั้งที่ 18, กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์สหธรรมิก, 2548.

พระพรหมคุณาภรณ (ป.อ.ปยุตฺโต), พจนานุกรมพุทธศาสนฉบับประมวลศัพท์, พิมพครั้งที่ 11, กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2551.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2539.

สัมภาษณ์ พระเทพศาสนาภิบาล ,เจ้าคณะภาค 14 เจ้าอาวาสวัดไร่ขิง จังหวัดนครปฐม, 16 พฤศจิกายน 2565.

สัมภาษณ์ พระพรหมบัณฑิต เจ้าอาวาสวัดประยูรวงศาวาสวรวิหาร, 11 พฤศจิกายน 2565.

สัมภาษณ์ พระพรหมบัณฑิต, เจ้าอาวาสวัดประยูรวงศาวาสวรวิหาร, 11 พฤศจิกายน 2565.

สัมภาษณ์ พระพรหมโมลี (สุชาติ ธมฺมรตโน ป.ธ.9), รักษาการเจ้าคณะใหญ่หนเหนือ แม่กองบาลี เจ้าอาวาสวัดปากน้ำภาษีเจริญ, 29 ตุลาคม 2565.

สัมภาษณ์ พระพรหมโมลี (สุชาติ ธมฺมรตโน ป.ธ.9), รักษาการเจ้าคณะใหญ่หนเหนือ แม่กองบาลี เจ้าอาวาสวัดปากน้ำภาษีเจริญ, 29 ตุลาคม 2565.

สัมภาษณ์ ภมรฉัตร ชูพงษ์ (เกมส์ พระเครื่อง), 19 พฤศจิกายน 2565.

สัมภาษณ์ สมเด็จพระมหารัชมงคลมุนี เจ้าคณะใหญ่หนกลาง, 14 พฤศจิกายน 2565.

สัมภาษณ์ สมเด็จพระมหารัชมงคลมุนี เจ้าคณะใหญ่หนกลาง, 14 พฤศจิกายน 2565.

สัมภาษณ์ สมเด็จพระมหารัชมงคลมุนี, เจ้าคณะใหญ่หนกลาง, 14 พฤศจิกายน 2565.

สุนันท์ เพ็ชรพิรุณ, การศึกษาวิเคราะห์แนวคิดเรื่อง “การพัฒนาปัญญาตามทรรศนะของพุทธทาสภิกขุ”, วิทยานิพนธ์ปริญญาพุทธศาสตรมหาบัณฑิต, บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2547.