วิเคราะห์ดนตรีกับการบรรลุธรรมในเถราปาทาน

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของงานวิจัยเรื่อง “ศึกษาวิเคราะห์แนวทางดนตรีในพระไตรปิฎก” มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ 1)เพื่อศึกษาดนตรีในพระไตรปิฎก 2)เพื่อศึกษาแนวทางดนตรีในพระไตรปิฎก และ 3)เพื่อศึกษาวิเคราะห์ดนตรีในพระไตรปิฎก โดยมีระเบียบวิธีวิจัย คือเป็นการศึกษาเชิงคุณภาพด้วยข้อมูลจากพระไตรปิฎก อรรถกถาและเอกสารที่เกี่ยวข้อง ผลการวิจัยพบว่า มนุษย์นอกจากเป็นผู้สร้างดนตรีขึ้นมาเพื่อความบันเทิงในกิจกรรมต่าง ๆ แล้ว ดนตรียังมีบทบาทสำคัญที่ช่วยให้มนุษย์ผ่อนคลายอารมณ์ทางด้านสุนทรีย์ได้ทำให้สามารถค้นหาและสร้างตัวตนจนเกิดความมั่นใจและภาคภูมิใจที่สามารถใช้ชีวิตอยู่กับคนอื่นได้ในโลกนี้ ดนตรีจึงเป็นสิ่งที่เชื่อมโยงตัวบุคคลให้เข้ากับสังคมในขณะเดียวกันดนตรีก็มีส่วนปฏิสัมพันธ์ร่วมกับสิ่งอื่น ๆ ในสังคม เพราะเสียงดนตรีเป็นรูปแบบแนวทางของความสุข ความสนุกสนาน มอบความบันเทิงด้านจิตใจแก่บุคคลทั่วไปแล้ว แต่เสียงดนตรีที่ปรากฏในพระไตรปิฎกก็ยังมอบสัจธรรมชีวิตว่าควรพิจารณาให้เห็นเป็นธรรมดาว่ากิจหรือหน้าที่ในการกำหนดรู้ชีวิตทุกอย่างมีขึ้นมีลงเป็นธรรมดา ควรใช้ชีวิตอย่างไม่ประมาทและควรอยู่บนทางสายกลาง