การพัฒนาโมเดลนวัตกรรมการสื่อสารเพื่อการจัดการเรียนรู้ตลอดชีวิต ในระบบมหาวิทยาลัยเปิดดิจิทัลเพื่อพัฒนาสมรรถนะวิชาชีพจำเพาะ
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อพัฒนาโมเดลนวัตกรรมการสื่อสารที่สามารถรองรับการจัดการเรียนรู้ตลอดชีวิตภายในระบบมหาวิทยาลัยเปิดดิจิทัล โดยมีเป้าหมายสำคัญเพื่อส่งเสริมการพัฒนาสมรรถนะวิชาชีพจำเพาะของผู้เรียนให้ทันต่อพลวัตการเปลี่ยนแปลงของโลกในปัจจุบัน การดำเนินการวิจัยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ที่เน้นการทำความเข้าใจเชิงลึกในปรากฏการณ์ที่ศึกษา กระบวนการวิจัยเริ่มต้นจากการวิเคราะห์เอกสาร (Document Analysis) ที่เกี่ยวข้องกับนโยบาย แนวทางการจัดการศึกษา และแนวปฏิบัติในการพัฒนาสมรรถนะวิชาชีพจำเพาะจากแหล่งข้อมูลที่หลากหลายและน่าเชื่อถือ ครอบคลุมทั้งเอกสารในระดับมหาวิทยาลัย หน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา และองค์กรระหว่างประเทศที่มีบทบาทในการกำหนดทิศทางการศึกษา นอกจากนี้ ยังมีการสำรวจวรรณกรรมออนไลน์ (Online Literature Review) อย่างเป็นระบบ เพื่อทบทวนและสังเคราะห์องค์ความรู้ แนวคิด ทฤษฎี รวมถึงกรณีศึกษาที่เกี่ยวข้องกับนวัตกรรมการสื่อสาร การเรียนรู้ตลอดชีวิต และการพัฒนาทักษะเฉพาะทาง ทั้งในบริบทของประเทศไทยและต่างประเทศ ควบคู่ไปกับการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content Analysis) ของสื่อการสื่อสารที่มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช (มสธ.) ใช้งานอยู่ในปัจจุบัน เช่น เอกสารสิ่งพิมพ์ เว็บไซต์ วีดิทัศน์ และแพลตฟอร์มออนไลน์ต่างๆ เพื่อประเมินประสิทธิภาพของแนวทางการสื่อสารที่มีต่อการพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียน
ผลการวิจัยชี้ให้เห็นอย่างชัดเจนว่า ระบบการเรียนรู้ตลอดชีวิตในมหาวิทยาลัยเปิดดิจิทัลในปัจจุบันยังคงเผชิญกับความท้าทายในการบูรณาการนวัตกรรมการสื่อสารให้เหมาะสมและตอบสนองต่อความหลากหลายของผู้เรียน โดยเฉพาะอย่างยิ่งกลุ่มผู้ใหญ่และวัยทำงานที่ต้องการพัฒนาทักษะ (upskilling/reskilling) สำหรับอาชีพจำเพาะ ผู้เรียนได้แสดงความต้องการที่ชัดเจนในการพัฒนาสมรรถนะที่สำคัญ ได้แก่ ทักษะดิจิทัล การคิดเชิงระบบ และทักษะการสื่อสารวิชาชีพ จากการสังเคราะห์ข้อมูลเชิงลึกเหล่านี้ ผู้วิจัยจึงได้พัฒนาโมเดล "C.L.I.M.B." ซึ่งเป็นกรอบแนวคิดนวัตกรรมที่ประกอบด้วย 5 องค์ประกอบหลักที่สำคัญ ได้แก่ 1) Communication Innovation (นวัตกรรมการสื่อสาร), 2) Lifelong Learning Framework (กรอบการเรียนรู้ตลอดชีวิต), 3) Individualized Learning Path (เส้นทางการเรียนรู้เฉพาะบุคคล), 4) Motivation and Mindset for Growth (แรงจูงใจและกรอบความคิดเพื่อการเติบโต), และ 5) Bridging to Professional Competency (การเชื่อมโยงสู่สมรรถนะวิชาชีพ) โมเดลที่พัฒนาขึ้นนี้ได้รับการตรวจสอบความเหมาะสมจากผู้เชี่ยวชาญ (Expert Validation) และมีค่าดัชนีความสอดคล้อง (Index of Item-Objective Congruence - IOC) เท่ากับ 0.89 ซึ่งเป็นค่าที่สูงมาก แสดงให้เห็นถึงความเหมาะสมอย่างยิ่งในการนำไปประยุกต์ใช้ในทางปฏิบัติเพื่อยกระดับการจัดการเรียนรู้ตลอดชีวิตในมหาวิทยาลัยเปิดดิจิทัล
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารพิกุล ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารพิกุล ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพิกุล หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักอักษรจากวารสารพิกุล ก่อนเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
จุฑาพร บุญคีรีรัฐ. (2565). การใช้แพลตฟอร์มดิจิทัลในมหาวิทยาลัยเปิด กรณีศึกษาการเพิ่มการมีส่วนร่วมของผู้เรียน. วารสารเทคโนโลยีการศึกษา, 25(3), 45-62.
ตันติรัตน์ พงษ์พาณิชย์. (2564). ความต้องการศึกษาต่อของประชาชนในระบบมหาวิทยาลัยเปิด กรณีศึกษามหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. วารสารวิจัยและพัฒนา มสธ., 17(2), 112-123.
ทิพาพร บัวทอง. (2564). ปัจจัยเชิงสาเหตุของการเลือกเรียนในระบบมหาวิทยาลัยเปิด. วารสารการวิจัยทางการศึกษา, 9(1), 35-48.
นงเยาว์ สินวัฒนานุรักษ์. (2563). รายงานการเป็นมหาวิทยาลัยที่ดี พ.ศ. 2563. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
พงศ์เทพ วิริยะกุล. (2562). การปรับตัวของสถาบันอุดมศึกษาไทยต่อผู้เรียนนอกระบบ. วารสารการศึกษาผู้ใหญ่, 15(2), 78-92.
วรางคนา วิเศษมณีลี. (2566). ระบบบริการการเรียนรู้ที่ยืดหยุ่นในมหาวิทยาลัยเปิด. วารสารนวัตกรรมการศึกษา, 12(4), 156-171.
วลัยลักษณ์ขณา รัตนวงค์. (2564). หลักสูตรฐานสมรรถนะ แนวทางการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ในยุคดิจิทัล. วารสารหลักสูตรและการสอน, 18(3), 23-40.
สุกัญญาณัฐ อบสิน. (2566). ความท้าทายของการศึกษาตลอดชีวิตในบริบทไทย. วารสารการศึกษาและการพัฒนา, 22(1), 89-105.
สำนักงานมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. (2563). รายงานประจำปี 2563 การพัฒนาระบบการเรียนรู้ตลอดชีวิต. นนทบุรี มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
Casanova, D., Moreira, A., & Costa, N. (2019). Technology enhanced learning in higher education Results from the design of a quality evaluation framework. Procedia Computer Science, 159, 1799-1809. https//doi.org/10.1016/j.procs.2019.09.351
Dutta, M. J. (2018). Communication for social change Interventions for marginalized communities. Polity Press.
Freire, P. (1970). Pedagogy of the oppressed. Continuum International Publishing Group. (เป็นตัวอย่าง หากไม่มีการอ้างอิงถึงในเนื้อหา สามารถตัดออกได้)
Jarvis, P. (2009). Learning to be a person in society Learning to be me. In K. Illeris (Ed.), Contemporary theories of learning (pp. 21-34). Routledge.
Kolb, D. A. (1984). Experiential learning Experience as the source of learning and development. Prentice Hall.
Krishna, S., & Bhushan, P. (2022). Digital transformation in higher education Innovation and challenges in the post-pandemic era. International Journal of Educational Technology in Higher Education, 19(1), 1-18. https//doi.org/10.1186/s41239-022-00346-8
OECD. (2020). The future of education and skills 2030 OECD learning compass 2030. OECD Publishing. https//doi.org/10.1787/4bc376b9-en
Servaes, J. (2008). Communication for development and social change. SAGE Publications.
UNESCO. (2015). Rethinking education Towards a global common good? UNESCO Publishing.
UNESCO. (2022). Futures of Education Learning to become. UNESCO Publishing.
