ศักยภาพการท่องเที่ยวเชิงนิเวศในเขตอุทยานแห่งชาติ จังหวัดชัยภูมิ

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่อง "ศักยภาพการท่องเที่ยวเชิงนิเวศในเขตอุทยานแห่งชาติ จังหวัดชัยภูมิ" มีวัตถุประสงค์ 2 ประการคือ 1) เพื่อประเมินความพึงพอใจของนักท่องเที่ยวที่มีต่อการจัดการท่องเที่ยวเชิงนิเวศของอุทยานแห่งชาติ จังหวัดขัยภูมิ ได้แก่ อุทยานแห่งชาติตาดโตน และอุทยานแห่งชาติภูแลนดา 2) เพื่อเสนอแนวทางการสร้างรายได้และการบริหารทรัพยากรการท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่สัมพันธ์กับศักยภาพการจัดการท่องเที่ยวเชิงนิเวศในเขตอุทยานแห่งชาติ จังหวัดชัยภูมิ

ประชากรและกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยศึกษาเชิงปริมาณเป็นเจ้าหน้าที่ หน่วยงาน ประชาชนหรือนักท่องเที่ยวที่ไปท่องเที่ยวหรือประกอบกิจธุระใด ๆ ในเขตอุทยานแห่งชาติ จังหวัดชัยภูมิ โดยคำนวณจากสถิตินักท่องเที่ยวที่เข้าไปในเขตอุทยานแห่งชาติตาดโตนและอุทยานแห่งชาติภูแลนดาปีงบประมาณ 2555 (สำนักอุทยานแห่งชาติ, 2555) ใช้วิธีการประมาณขนาดกลุ่มตัวอย่างสูตรของ Taro Yamane (Yamane, 1967 อ้างถึงใน พวงรัตน์, 2540) จำนวน 400 คน ด้านการศึกษาเชิงคุณภาพใช้การสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Purposive Sampling) คัดเลือกจากผู้รู้ข้อมูลในท้องถิ่นเป็นอย่างดี (Key Informants) จำนวน 15 คน

เครื่องมือการศึกษาเชิงปริมาณใช้แบบสอบถาม (บุญชม, 2545) การศึกษาเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ใช้วิธีการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก (In-depth Interview) พบว่าปัญหาส่วนใหญ่เกิดจากการขาดแคลนงบประมาณพัฒนาอุทยานแห่งชาติ นักท่องเที่ยวขาดจิตลำนึกต่อการรักษาระบบนิเวศ นักท่องเที่ยวขาดความสนใจได้รับความรู้ด้านการรักษาระบบนิเวศ หลังจากเทศกาลท่องเที่ยวจะพบปัญหาขยะและสิ่งปฏิกูลต่างๆ ที่นักท่องเที่ยวทิ้งไว้ ทำให้เจ้าหน้าที่อุทยานแห่งขาติและทรัพยากรธรรมชาติในอุทยานแห่งชาติต่างได้รับผลกระทบร่วมกัน จึงควรปรับปรุงด้านการบริหารงานทรัพยากรมนุษย์และการบริหารงานทรัพยากรธรรมชาติควบคู่กันไปด้านการเสนอแนะแนวทางการสร้างรายได้การบริหารทรัพยากรการท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่สัมพันธ์กับศักยภาพการจัดการท่องเที่ยวเชิงนิเวศในเขตอุทยานแห่งชาติ จังหวัดชัยภูมิ เจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติควรจัดประชุมเพื่อรับฟังความคิดเห็นของทุกฝ่าย เช่น ตัวแทนเจ้าหน้าที่ของอุทยานแห่งชาติ ตัวแทนผู้ประกอบอาชีพค้าขายในเขตอุทยานแห่งชาติ และตัวแทนนักท่องเที่ยวมีโอกาสร่วมแสดงความคิดเห็นเสนอแนวทางแก้ไขปัญหาได้ตรงตามความต้องการของทุกฝ่าย เมื่อสามารถตอบสนองความต้องการของแต่ละฝ่ายเพื่อช่วยสร้างรายได้สู่ชุมชน