การพัฒนาความเข้มแข็งในการจัดการสุขภาพชุมชนของ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในจังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาการมีส่วนร่วมและการเสริมสร้างความเข้มแข็งในการจัดการสุขภาพชุมชน และเพื่อเสนอประเด็นยุทธศาสตร์และโครงการในการเสริมสร้างความเข้มแข็งในการจัดการสุขภาพชุมชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในจังหวัดเชียงใหม่ งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research) โดยมีเทศบาลตำบลสันทรายหลวง อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ เป็นพื้นที่ในการวิจัยและพัฒนาโดยประยุกต์ใช้กระบวนการ A-I-C (Appreciation – Influence – Control) ในการพัฒนา และทำการประเมินก่อนและหลังการพัฒนากับกลุ่มตัวอย่างประชาชนในเทศบาลตำบลสันทรายหลวงที่เข้าร่วมกิจกรรม จำนวน 281 คน

ผลการวิจัยพบว่า ผลการพัฒนาการมีส่วนร่วมในการจัดการสุขภาพชุมชน หลังจากการพัฒนา เทศบาลตำบลสันทรายหลวงมีระดับการมีส่วนร่วมของสมาชิกในชุมชนเพิ่มสูงขึ้น โดยเฉพาะการมีส่วนร่วมในการจัดการสุขภาพที่เกี่ยวกับการออกกำลังกาย การรักษาสภาพแวดล้อม และกิจกรรมทางสังคมที่มีผลต่อการพัฒนาสุขภาวะโดยรวมของสมาชิกในชุมชน ในขณะเดียวกันเทศบาลตำบลสันทรายหลวงมีระบบการบริหารจัดการสุขภาพชุมชนเพิ่มขึ้น โดยมีการจัดตั้งหน่วยงานและคณะกรรมการ ซึ่งเป็นผู้แทนของชุมชนเข้ามาร่วมในการบริหารจัดการสุขภาพชุมชน การจัดหาและพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานที่ส่งเสริมการดูแลสุขภาพ เช่น สนามกีฬา และการจัดกิจกรรมทางสังคมแก่สมาชิกในชุมชน ซึ่งจากการประเมินผลภายหลังการพัฒนา การมีส่วนร่วมและความเข้มแข็งในการจัดการสุขภาพชุมชนของเทศบาลตำบลสันทรายหลวงเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05

ผลการจัดทำยุทธศาสตร์และโครงการในการเสริมสร้างความเข้มแข็งในการจัดการสุขภาพชุมชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในจังหวัดเชียงใหม่ จากการระดมความคิดเห็นของผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ผู้นำชุมชน และประชาชนในพื้นที่ ได้เกิดการเสนอประเด็นยุทธศาสตร์ 5 ด้าน ได้แก่ 1) การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและผังเมือง 2) การพัฒนาและส่งเสริมเศรษฐกิจชุมชน 3) การพัฒนาสังคมและคุณภาพชีวิต 4) การพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติ และ 5) การพัฒนาการเมือง และการบริหาร โดยจากประเด็นยุทธศาสตร์สามารถจำแนกกิจกรรม/โครงการ ได้จำนวน 24 โครงการ