มิติองค์ประกอบองค์กรสุขภาวะของร้านสะดวกซื้อ ในพื้นที่ภาคเหนือตอนบน

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษามิติองค์ประกอบองค์กรสุขภาวะของร้านสะดวกซื้อในอาณาเขตพื้นที่สัมปทานภาคเหนือตอนบน ทั้งนี้โดยผลที่ได้จากการศึกษาซึ่งเป็นมิติสามารถนำไปใช้ในการกำหนดนโยบายและแนวทางดำเนินงานองค์กรสุขภาวะ ในการที่จะทำให้เกิดความสำเร็จและประสิทธิภาพสูงสุดขององค์กรได้ ผู้วิจัยได้ใช้กระบวนทัศน์การวิจัยแบบสร้างสรรค์นิยม (Constructivism) และใช้ยุทธศาสตร์การวิจัยแบบศึกษาปรากฏการณ์ (Phenomenology) โดยเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือแบบสัมภาษณ์เชิงลึก ทำการสัมภาษณ์กลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key Informants) ในการศึกษาครั้งนี้ คือ กลุ่มพนักงานในระดับปฏิบัติงานของร้านสะดวกซื้อในอาณาเขตพื้นที่สัมปทานภาคเหนือตอนบน โดยผู้วิจัยใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จำนวน 15 คน และใช้หลักการวิเคราะห์ข้อมูลแบบสามเส้า (Triangulation) เพื่อตรวจสอบข้อมูลที่เก็บรวบรวมมาได้ให้มีความน่าเชื่อถือมากขึ้น

ผลการศึกษาพบว่า มิติองค์ประกอบองค์กรสุขภาวะของร้านสะดวกซื้อ ในอาณาเขตพื้นที่สัมปทานภาคเหนือตอนบน ได้แก่ 1) ด้านกายภาพ (Physical) ได้แก่ สุขภาพร่างกาย โภชนาการ การป้องกันและหลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่มีความเสี่ยงต่อสุขภาพ 2) ด้านอารมณ์และจิตใจ (Emotional & Mental) ได้แก่ การมีจิตใจที่ดี การมองโลกในเชิงบวก ความสามารถในการควบคุมและจัดการอารมณ์ได้ดี การจัดการความเครียด 3) ด้านจิตวิญญาณ (Spiritual) ได้แก่ จิตวิญญาณในการทำงาน จิตวิญญาณในการรักองค์กร 4) ด้านสังคม (Social) ได้แก่ สิ่งแวดล้อมภายในและภายนอกองค์กร 5) ด้านสติปัญญา (Intellectual) ได้แก่ การมีสติ การพัฒนาความรู้และทักษะ การเรียนรู้ 6) ด้านค่าตอบแทนและสวัสดิการ (Compensation and Welfare) ได้แก่ ค่าตอบแทนที่เป็นตังเงิน และไม่เป็นตัวเงิน 7) ด้านการแสดงความคิดเห็น (Opinion) ได้แก่ พื้นที่แสดงความคิดเห็น การแก้ไขปัญหา การมีส่วนร่วม โดยมิติได้จากการศึกษาสามารถนำไปพัฒนาพนักงานให้มีความรู้ ทักษะ ทัศนคติที่ดีในการให้บริการ ซึ่งเป็นพื้นฐานที่เข้มแข็งของร้านสะดวกซื้อต่อไป