การเข้าถึงการคุ้มครองทางสังคมของกลุ่มมารดาวัยรุ่นในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ: กรณีศึกษาโครงการเงินอุดหนุนเพื่อการเลี้ยงดูเด็กแรกเกิด

Main Article Content

วรรณภา เรืองจันทร์
อจิรภาส์ เพียรขุนทด

บทคัดย่อ

มารดาวัยรุ่นในครอบครัวยากจนถือเป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงทางสังคมสูง จำเป็นต้องพึ่งพิงความช่วยเหลือและมาตราการคุ้มครองทางสังคม เพื่อป้องกันและขจัดความเสี่ยงจากสถานการณ์ที่มีความเปราะบางทางเศรษฐกิจ สังคม และภัยคุกคามอื่น ๆ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการช่วยเหลือทางสังคมสำหรับมารดาวัยรุ่น เพื่อศึกษาการเข้าถึงโครงการเงินอุดหนุนเพื่อการเลี้ยงดูเด็กแรกเกิดของมารดาวัยรุ่นในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และเพื่อนำเสนอแนวทางในการแก้ไขปัญหา อุปสรรค ความต้องการในการเข้าถึงโครงการฯ ของมารดาวัยรุ่นในภาคตะวันออกเฉียงเหนือเพื่อให้ทราบข้อมูลสถานะการช่วยเหลือและการได้รับการคุ้มครองทางสังคมในปัจจุบันของกลุ่มมารดาวัยรุ่นในกรณีศึกษาโครงการสวัสดิการเงินอุดหนุนเพื่อการเลี้ยงดูเด็กแรกเกิด โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพด้วยวิธีการสัมภาษณ์เชิงลึก


ผลการวิจัย พบว่า มารดาวัยรุ่นส่วนใหญ่ได้รับการช่วยเหลือสามารถเข้าถึงโครงการเงินอุดหนุนเพื่อการเลี้ยงดูเด็กแรกเกิดได้ โดยการเข้าถึงและกระบวนการต่าง ๆ มีความสะดวก ไม่มีปัญหาเรื่องค่าใช้จ่ายและยินดีเสียค่าใช้จ่ายหากได้รับสวัสดิการ อย่างไรก็ตาม ผู้ให้ข้อมูลยังให้ความคิดเห็นว่าโครงการฯ ยังไม่ครอบคลุมกลุ่มเป้าหมาย สำหรับเงินอุดหนุนที่ได้รับนั้นยังไม่เพียงพอต่อการเลี้ยงดูบุตร โดยทุกคนที่ได้รับสวัสดิการต่างได้รับการยอมรับจากสังคม และมีความพึงพอใจในโครงการฯ สำหรับปัญหา หรืออุปสรรค คือ ด้านประชาสัมพันธ์ ด้านจำนวนเงินอุดหนุน ด้านความครอบคลุมกลุ่มเป้าหมาย และด้านกระบวนการตรวจสอบคุณสมบัติผู้มีสิทธิ์ได้รับสวัสดิการ ความต้องการ หรือความคาดหวังที่มีต่อโครงการฯ และข้อเสนอแนะ มีดังนี้ 1) ควรมีการบูรณาการจากทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการขับเคลื่อน และประชาสัมพันธ์ข้อมูลข่าวสาร โดยเฉพาะอย่างยิ่งสื่อช่องทางออนไลน์  2) ควรปรับเพิ่มเงินอุดหนุนให้สอดคล้องกับค่าครองชีพในปัจจุบัน 3) การอำนวยความสะดวกในการลงทะเบียนแบบออนไลน์ และ 4) ควรปรับให้เป็นสวัสดิการแบบถ้วนหน้า และควรมีการลดหย่อนภาษีสำหรับการมีบุตรให้กับผู้ที่ไม่ประสงค์รับสวัสดิการ

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

กรมกิจการเด็กและเยาวชน. (2562). คู่มือการปฏิบัติงานโครงการเงินอุดหนุนเพื่อการเลี้ยงดูเด็กแรกเกิด. สืบค้นจาก https://csg.dcy.go.th/

กรมกิจการเด็กและเยาวชน. [ม.ป.ป.]. เงินอุดหนุน. สืบค้นจาก https://csg.dcy.go.th/th/support/child-support-grant

กรมอนามัย สำนักอนามัยการเจริญพันธุ์. (2561). สถิติการคลอดของแม่วัยรุ่นประเทศไทยปี พ.ศ. 2562. นนทบุรี: สำนักอนามัยการเจริญพันธุ์.

กรมอนามัย สำนักอนามัยการเจริญพันธุ์. (2564). รายงานประจำปี 2564 สำนักอนามัยการเจริญพันธุ์. นนทบุรี: สำนักอนามัยการเจริญพันธุ์.

กองทุนประชากรแห่งสหประชาชาติ. (2556). แม่วัยใส ความท้าทายการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น (ฉบับที่ 1). กรุงเทพฯ: กองทุนประชากรแห่งสหประชาชาติประจำประเทศไทย.

กระทรวงพาณิชย์ สำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า. (2565). ภาวะเงินเฟ้อประจำเดือนตุลาคม 2565. สืบค้นจาก http://www.tpso.moc.go.th/th/node/12020

เกวลี อ่อนสุวรรณ, และ เพ็ญณี แนรอท. (2564). รูปแบบการพัฒนาเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพโครงการเงินอุดหนุนเพื่อการเลี้ยงดูเด็กแรกเกิด กรณีศึกษา ผลการปฏิบัติราชการของเทศบาลเมืองศิลา อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น. Journal of Modern Learning Development, 6(4), 1-16.

ดิลฉัตร ซุสสุโพวา. (2563). โครงการเงินอุดหนุน ช่วยต่อชีวิตให้แก่กลุ่มครอบครัวเปราะบางในช่วงวิกฤตโควิด-19. สืบค้นจาก https://www.unicef.org/thailand

ปิยะนัดดา อังคารชัย. (2559). การวางแผนการดำเนินชีวิตของหญิงวัยรุ่นที่ตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, กรุงเทพฯ.

ภัทราพร จันทร์เจริญ. (2564). การเข้าถึงสิทธิสวัสดิการด้านที่อยู่อาศัยสำหรับผู้ต้องขังพิการ: กรณีศึกษา เขตบริหารเรือนจำ เขต 10 (กรุงเทพมหานคร นนทบุรี). วารสารสังคมภิวัฒน์, 12(3), 14–24.

วงศ์พันธ์ อมรินทร์เทวา. (2564). ต้องเกิดเป็นเด็กประเทศไหน ถึงจะได้เงินอุดหนุนจากรัฐ. สืบค้นจาก https://www.the101.world/child-benefits-abroad/

วารี ปัญจะผลินกุล. (2543). การเข้าถึง (Access) บริการฟื้นฟูสมรรถภาพของคนพิการ: ศึกษาเฉพาะกรณีสำนักงานคณะกรรมการฟื้นฟูสมรรถภาพคนพิการกรมประชาสงเคราะห์ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, กรุงเทพฯ.

ศูนย์ปฏิบัติการโครงการอุดหนุนเพื่อการเลี้ยงดูเด็กแรกเกิด. (2564). รายงานผลการดำเนินงานประจำปี พ.ศ. 2563 โครงการเงินอุดหนุนเพื่อการเลี้ยงดูเด็กแรกเกิด. กรุงเทพฯ: สำนักงานกิจการโรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึกในพระบรมราชูปถัมภ์.

เศรษฐศักดิ์ มูลดามาตย์. (2564). การเข้าถึงสวัสดิการสังคมของผู้สูงอายุที่พิการในจังหวัดขอนแก่น (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยขอนแก่น, ขอนแก่น.

สมคิด พุทธศรี. (2564). การมีเด็กยากจนตกหล่นแม้เพียงคนเดียว เป็นเรื่องที่ยอมรับไม่ได้. สืบค้นจาก https://www.the101.world/somchai-jitsuchon-on-universal-cash-transfer-programme/

สุธาทิพย์ สุทธิ. (2554). บริการสังคมสำหรับมารดาวัยรุ่นในทัศนะของนักสังคมสงเคราะห์ทางการแพทย์กรุงเทพมหานคร (สารนิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, กรุงเทพฯ.

Penchansky, R., & Thomas, J. W. (1981). The Concept of Access: Definition and Relationship to Consumer Satisfaction. Medical Care, 19(2), 127–140.

Sricharatchanya, H., & Brown, A. (2019). Thailand’s child support grant helps vulnerable families. Retrieved from https://www.unicef.org/thailand