ภาพจักรวาลตามวรรณกรรมไตรภูมิบนตู้พระไตรปิฎกสมัยอยุธยา สู่การสร้างสรรค์ผลงานด้วยเทคนิคลายรดน้ำแบบสามมิติ

Portrayal of Cosmos based on Traibhumi Literature on the Tripitaka Cabinets from Ayutthaya Period to the Creation of 3D Lacquer Work Painting

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาภาพจักรวาลตามเนื้อเรื่องในวรรณกรรมไตรภูมิบนตู้พระไตรปิฎกสมัยอยุธยา ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เจ้าสามพระยา 2) สร้างสรรค์ผลงานด้วยเทคนิคลายรดน้ำแบบสามมิติจากภาพจักรวาล และ 3) วิเคราะห์ผลงานที่ได้จากการสร้างสรรค์ด้วยเทคนิคลายรดน้ำแบบสามมิติ การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงสร้างสรรค์ (Creative Research) โดยศึกษาภาพจักรวาลบนตู้พระไตรปิฎก จากนั้นนำภาพจักรวาลมาเป็นแรงบันดาลใจและต้นแบบในการสร้างสรรค์ผลงาน โดยใช้เทคนิคลายรดน้ำแบบสามมิติ และวิเคราะห์ผลงานสำเร็จในประเด็นต่าง ๆ ผลการวิจัยพบว่า

ภาพจักรวาลที่ปรากฏบนตู้พระไตรปิฎก มีองค์ประกอบและรายละเอียดสอดคล้องกับเนื้อเรื่องในวรรณกรรมไตรภูมิพระร่วง แต่คัดเลือกรายละเอียดบางส่วนมาออกแบบภาพ เพื่อให้เหมาะสมกับพื้นที่ในการประดับตู้เท่านั้น

การสร้างสรรค์ผลงานด้วยเทคนิคลายรดน้ำแบบสามมิติ โดยใช้ภาพจักรวาลที่ศึกษามาเป็นแรงบันดาลใจ มีกระบวนการ 3 ส่วนหลัก ได้แก่ กระบวนการลายรดน้ำ กระบวนการวาดเส้นด้วยเครื่องมือปลายแหลม และกระบวนการเคลือบอิพ็อกซีเรซิ่น

ผลงานสำเร็จเป็นภาพที่มีรูปแบบใกล้เคียงกับภาพต้นแบบ แต่แสดงถึงระยะ มิติ มุมมองมากกว่า มีความคงทนต่อการสัมผัส แต่มีข้อจำกัดด้านน้ำหนักของผลงาน ระยะเวลาการสร้างสรรค์ และพื้นผิวที่เป็นเงาสะท้อน