การสร้างสรรค์งานละครเชิงภาพเรื่อง “Dialogue of Land and Sea”
คำสำคัญ:
ละครเวทีเชิงภาพ, การวิจัยเชิงสร้างสรรค์, การวิจัยเชิงปฏิบัติการ, ความหลากหลายทางชีวภาพ, หุ่นละคร, ศิลปะการแสดงบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้นำเสนอผลการวิจัยเชิงสร้างสรรค์ว่าด้วยการพัฒนางานละครเวทีเชิงภาพ Dialogue of Land and Sea โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) สร้างสรรค์ละครเวทีที่สามารถสื่อสารประเด็นทางสังคมและสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะเรื่องความหลากหลายทางชีวภาพ และ 2) ศึกษาและสะท้อนการเรียนรู้ของผู้วิจัยในฐานะผู้กำกับการแสดง การวิจัยดำเนินการตามแนวทางการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) 2 รอบ โดยอิงกรอบแนวคิด Visual Theatre และความหลากหลายทางชีวภาพ ประกอบด้วยขั้นตอนการวางแผน การเก็บข้อมูลภาคสนาม การทดลองสร้างสรรค์ การแสดงผลงาน การสังเกตการณ์ และการสัมภาษณ์เชิงคุณภาพ ผลงานละครบูรณาการศิลปะหลายแขนง ได้แก่ หุ่นละคร หุ่นเงา การเคลื่อนไหวร่างกาย ดนตรีสด ศิลปะเสียง และภาพยนตร์ทดลอง โดยได้รับแรงบันดาลใจจากเหตุการณ์จริงของการพบกันระหว่างเต่าหญ้าและสุนัขจรจัด ณ ชายหาดในเม็กซิโก ก่อนดัดแปลงเป็นเรื่องแต่งที่สอดคล้องกับบริบทสังคมไทย ละครเวทีจัดแสดง 2 รอบต่อกลุ่มเยาวชนและครอบครัว ผลการวิจัยสะท้อนว่า Visual Theatre เป็นสื่อที่มีพลังในการกระตุ้นความตระหนักด้านสิ่งแวดล้อมและสิทธิของสิ่งมีชีวิต พร้อมทั้งเปิดพื้นที่ให้ผู้ชมได้มีส่วนร่วมทางอารมณ์และความเข้าใจ กระบวนการสร้างสรรค์ยังส่งเสริมการเรียนรู้ของผู้วิจัยในด้านการกำกับการแสดง การเล่าเรื่อง และการใช้สื่อผสมอย่างมีประสิทธิภาพ สรุปได้ว่า การออกแบบละครเวทีเชิงภาพที่เชื่อมโยงกับบริบมทางสังคม เปิดให้ทีมงานและผู้ชมมีการมีส่วนร่วม และมีการสะท้อนผลอย่างต่อเนื่อง เป็นแนวทางที่ส่งเสริมบทบาทของศิลปะร่วมสมัยในการสื่อสารประเด็นสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน
เอกสารอ้างอิง
สุทธาวรรณ บุญวงศ์. (2561). มาตรการทางรายได้สาธารณะในการจัดการปัญหาสุนัขจรจัดในประเทศไทย (วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์).
Barrett, J. (2025, June 14). Mexico’s street dog problem and how travelers are part of the solution. World Footprints. https://worldfootprints.com/compass/north-america/mexico/mexicos-street-dog-problem-and-how-travelers-are-part-of-the-solution/?utm_source=chatgpt.com
Cardinale, B. J., Duffy, J. E., Gonzalez, A., Hooper, D. U., Perrings, C., Venail, P., Narwani, A., Mace, G. M., Tilman, D., Wardle, D. A., Kinzig, A. P., Daily, G. C., Loreau, M., Grace, J. B., Larigauderie, A., Srivastava, D. S., & Naeem, S. (2012). Biodiversity loss and its impact on humanity. Nature, 486(7401), 59–67. https://doi.org/10.1038/nature11148
Causey, M. (2006). Theatre and performance in digital culture: From simulation to embeddedness. Routledge.https://doi.org/10.4324/9780203028223
Govan, E., Nicholson, H., & Normington, K. (2007). Making a performance: Devising histories and contemporary practices. Routledge.
Higgins, D. (2001). Intermedia. Leonardo, 34(1), 49–54. (Reprinted from Something Else Newsletter, 1(1), 1965)
IPBES. (2019). Global assessment report on biodiversity and ecosystem services of the Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services. IPBES Secretariat. https://doi.org/10.5281/zenodo.3831673
Nikunen, M., & Mäkelä, E. (2020). Theater as a space for social inclusion: Performative encounters with asylum seekers. Nordic Theatre Studies, 32(1), 26–43. https://doi.org/10.7146/nts.v32i1.120244
Pavis, P. (2003). Analyzing performance: Theatre, dance, and film. University of Michigan Press.
Plumwood, V. (2002). Environmental culture: The ecological crisis of reason. Routledge.
Schaeffer, P. (2017). In search of a concrete music (C. North & J. Dack, Trans.). University of California Press. (Original work published 1952)
Singer, P. (1975). Animal liberation: A new ethics for our treatment of animals.Random House.
Williams, D. (2003). Beyond the rhetoric: Art as social practice. In H. Franks, D. Williams, & J. Hocking (Eds.), Art and social change (pp. 91–105). Routledge.
Wilson, E. O. (2016). Half-earth: Our planet’s fight for life. Liveright Publishing.
