การสื่อสารเพื่อต่อรองอำนาจผ่านสื่อขบวนพาเหรดล้อการเมืองงานฟุตบอลประเพณีจุฬา-ธรรมศาสตร์ในยุครัฐบาล คสช.

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากลวิธีการสื่อสารเพื่อต่อรองอำนาจกับรัฐของสื่อขบวนพาเหรดล้อการเมืองงานฟุตบอลประเพณีจุฬา-ธรรมศาสตร์ในยุครัฐบาล คสช. ดำเนินการวิจัยด้วยการวิเคราะห์เนื้อหาการนำเสนอผ่านกลุ่มตัวอย่างของหุ่นในกิจกรรมขบวนพาเหรดล้อการเมืองของขบวนสะท้อนสังคมจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยและขบวนกลุ่มอิสระล้อการเมืองมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ระหว่าง พ.ศ.2558-2562 รวมทั้งเก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์แบบเจาะลึกกับผู้ที่เกี่ยวข้องในการจัดการ เพื่อวิเคราะห์กลวิธีการสื่อสารที่เกิดขึ้น ในช่วงก่อน ระหว่าง และหลังการดำเนินกิจกรรม ผลจากการวิจัยพบว่า ในช่วงก่อนกิจกรรมขบวนพาเหรดมีปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการสร้างสาร และกำกับควบคุมความหมายอยู่ 3 ลักษณะ คือ ลักษณะโครงสร้างองค์กร การคัดเลือกประเด็น และการกำกับดูแล ขณะที่ในช่วงระหว่างกิจกรรมพบว่า นิสิตและนักศึกษาใช้กลวิธีการสื่อสารเพื่อต่อรองอำนาจของหุ่นแต่ละตัว ผ่าน 8 กลวิธีหลัก คือ การเชื่อมความหมาย การเล่นคำเล่นสำนวน ใช้ภาษาเสียดสี ใช้สัญลักษณ์ การรื้อสร้างความหมาย การเชื่อมโยงหรือประสมประสาน การใช้สัมพันธบท และใช้กลอนหรือคำขวัญ ซึ่งเป็นกลวิธีที่นิสิตและนักศึกษาใช้เป็นเครื่องมือในการสื่อสารเพื่อต่อต้าน และต่อรอง ขณะที่การรับช่วงต่อเพื่อนำเสนอในสื่อสังคมออนไลน์มีการขยายประเด็นต่อในช่วงหลังกิจกรรม มากกว่าการนำเสนอในสื่อมวลชนกระแสหลักที่รายงานสถานการณ์เท่านั้น และพบว่าสื่อขบวนพาเหรดล้อการเมืองมีบทบาทหน้าที่ของความเป็นสื่อทางเลือกในการสื่อสารและวิจารณ์การเมือง ก็ยังเป็นพื้นที่การสื่อสารสำคัญในการจำลองรูปแบบของการเคลื่อนไหวทางการเมืองของนิสิตและนักศึกษา