เลนส์เล่าเรื่อง : ความยาวโฟกัสของเลนส์กับการสื่อสารด้วยภาพของผู้ส่งสาร

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อที่จะทำความเข้าใจการใช้ความยาวโฟกัสของเลนส์ในฐานะที่เป็นเครื่องมือสำคัญในการสื่อสารความหมายของลักษณะภาพที่นอกเหนือจากตัวภาพ โดยพยายามที่จะทำความเข้าใจธรรมชาติของการสื่อสารด้วยภาพ คุณลักษณะของเลนส์ที่ใช้ในการสร้างลักษณะภาพ และคุณลักษณะของสื่อภาพยนตร์สื่อหลักที่ใช้ลักษณะภาพในการสื่อความหมายโดยสังเขป ผลการศึกษาพบว่า การสื่อสารด้วยภาพนั้นมีความสำคัญเรื่ององค์ประกอบภาพที่เข้ามากำกับความหมาย มีเรื่องของมุมมองและจังหวะการตัดสินใจเลือกภาพเข้ามามีอิทธิพลต่อการกำหนดทิศทางของความหมาย ในขณะที่คุณลักษณะของเลนส์กลายเป็นเครื่องมือสำคัญของช่างภาพที่จะกำกับมุมมองที่ว่านั้นโดยสามารถเลือกใช้เลนส์ที่แตกต่างกันคือ เลนส์มาตรฐาน เลนส์มุมกว้าง และเลนส์มุมแคบ ซึ่งให้ผลที่แตกต่างทางภาพ 4 ประการ ได้แก่ 1) มุมรับภาพ โดยภาพที่ถ่ายด้วยเลนส์มุมกว้างแสดงพื้นที่ฉากมากกว่า และบอกเล่าเรื่องราวของสถานที่และเวลา ส่วนภาพที่ถ่ายด้วยเลนส์มุมแคบให้ความสำคัญกับการสื่อสารด้วยวัตถุในตำแหน่งโฟกัส 2) ช่วงความชัด โดยภาพที่ถ่ายด้วยเลนส์มุมกว้างจะชัดลึกและเล่าเรื่องด้วยวัตถุทุกระนาบที่ชัด ตรงข้ามกับภาพที่ถ่ายด้วยเลนส์มุมแคบที่ชัดตื้นและสื่อสารโดยเน้นวัตถุใดวัตถุหนึ่ง 3) ความบิดเบือนของภาพที่เกิดจากเลนส์ ซึ่งภาพที่ถ่ายด้วยเลนส์มุมกว้างเป็นภาพบิดเบือนแบบโป่ง ใช้สื่อถึงความผิดปกติ ส่วนภาพที่ถ่ายด้วยเลนส์มุมแคบแสดงการบิดเบือนแบบเว้า นิยมใช้ในการถ่ายภาพบุคคลให้ใบหน้าและรูปร่างดูเรียว และ 4) ความบิดเบือนทางทัศนมิติ โดยภาพที่ถ่ายด้วยเลนส์มุมกว้างจะมีความลึกและระยะห่างระหว่างวัตถุเพิ่มขึ้น ใช้สื่อถึงความห่างเหิน ซึ่งตรงข้ามกับภาพที่ถ่ายด้วยเลนส์มุมแคบ การเลือกใช้ดังกล่าวส่งผลต่อการได้ภาพที่ให้ความหมายแตกต่างกันแม้จากวัตถุชิ้นเดียวกันในเวลาเดียวกัน การเลือกเลนส์ที่มีโฟกัสต่างกันจึงเป็นเครื่องมือสำคัญของช่างภาพในการเลือกความหมาย ยิ่งไปกว่านั้นการเลือกดังกล่าวยังส่งผลต่อการช่วยแก้ปัญหาที่หน้างานการผลิตงานอย่างมีนัยสำคัญ กล่าวคือ การเลือกใช้โฟกัสเลนส์ช่วยสร้างความหมายของภาพในโลกของการเล่าเรื่องที่ต่างไปจากโลกความจริงได้ในหลายกรณี เช่น ฉากรัก ฉากบู๊ ฉากฆาตกรรม ฯลฯ นักแสดงไม่จำเป็นต้องเข้าใกล้ถึงตัวหรือปะทะกันอย่างรุนแรงอย่างในภาพที่แสดงออกมา เพราะมุมกล้องและความยาวโฟกัสของเลนส์มีส่วนสำคัญในการสร้างความหมายที่ต่างไปจากโลกความจริงได้โดยคุณลักษณะของความยาวโฟกัสนั้น ซึ่งชี้นำให้เห็นว่าหากมีนวัตกรรมการสร้างโฟกัสของเลนส์แบบอื่นๆ ที่ต่างไปเครื่องมือที่ใช้ในการสร้างภาพเพื่อการสื่อสารก็จะยิ่งให้ทางเลือกได้กว้างขวางยิ่งขึ้น