ปัจจัยที่มีผลต่อความตั้งใจซื้อรถยนต์ไฟฟ้า: กรณีศึกษากรุงเทพมหานคร
DOI:
https://doi.org/10.60101/spbm.2025.279763คำสำคัญ:
รถยนต์ไฟฟ้า, ความตั้งใจซื้อ, ทฤษฎีพฤติกรรมตามแผนบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ - การวิจัยนี้มีเป้าหมายเพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อความตั้งใจซื้อรถยนต์ไฟฟ้าในกรุงเทพมหานคร โดยใช้ทฤษฎีพฤติกรรมตามแผน (Theory of Planned Behavior: TPB) ซึ่งประกอบด้วย ทัศนคติในการซื้อ (Attitude Towards Purchasing) บรรทัดฐานเชิงอัตวิสัย (Subjective Norm) การรับรู้ความสามารถในการควบคุมพฤติกรรม (Perceived Behavioral Control) และปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม ซึ่งประกอบไปด้วย ความกังวลด้านสิ่งแวดล้อม (Environmental Concern) และ ความรู้ด้านสิ่งแวดล้อม (Environmental Knowledge) ที่มีผลต่อความตั้งใจซื้อรถยนต์ไฟฟ้า (Purchasing Intention for EVs)
ระเบียบวิธีวิจัย - ใช้ระเบียบวิจัยเชิงปริมาณ โดยเก็บข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างจำนวน 467 คน โดยเลือกใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบตามสะดวก โดยใช้ Google Forms และวิเคราะห์การถดถอยเชิงพหุคูณ
ผลการวิจัย – ผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (61%) มีอยู่ระหว่าง 31-40 ปี (41%) มีการศึกษาอยู่ในระดับปริญญาตรี (90.79%) และทำงานเป็นพนักงานเอกชน (58.03%) โดยผลการทดสอบสมมติฐานพบว่า ความกังวลด้านสิ่งแวดล้อม (β = 0.557) ทัศนคติต่อการซื้อรถยนต์ไฟฟ้า (β = 0.344) และความรู้ด้านสิ่งแวดล้อม (β = 0.290) มีผลเชิงบวกต่อความตั้งใจซื้อรถยนต์ไฟฟ้า ตามลำดับ อย่างไรก็ตามบรรทัดฐานเชิงอัตวิสัย (β = -0.182) และการควบคุมพฤติกรรมที่รับรู้ (β = -0.133) มีผลต่อความตั้งใจซื้อรถยนต์ไฟฟ้าในทิศทางตรงกันข้ามตามลำดับ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
ข้อจำกัดในการวิจัย - งานวิจัยชิ้นนี้เป็นการศึกษาเฉพาะในเขตพื้นที่กรุงเทพมหานครเท่านั้น ดังนั้นควรระมัดระวังในการนำผลวิจัยไปใช้ในพื้นที่อื่น ๆ
ข้อเสนอแนะสำหรับผู้บริหาร - สำหรับผู้ประกอบกรขายรถยนต์ไฟฟ้า การนำเอาแนวคิดเรื่องของการรักษาสิ่งแวดล้อมและการใช้งานผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมาใช้ช่วยในการดึงดูดผู้บริโภคให้เข้ามาสนใจการใช้งานรถตยนต์ไฟฟ้า อีกทั้งสร้างความเชื่อมั่นต่อการใช้งานรถยนต์ไฟฟ้าผ่านการให้ผู้ที่มีความสนใจทดลองการใช้งานจริง และการร่วมมือกับผู้ให้บริการสถานีชาร์ตไฟเพื่อขยายสถานีชาร์ตไปเพิ่มเติมเพื่อรองรับการใช้งานรถยนต์ไฟฟ้าที่เพิ่มมากขึ้นจะสร้างความเชื่อมั่นต่อการใช้งานรถยนต์ไฟฟ้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ความแปลกใหม่/คุณค่า – รถยนต์ไฟฟ้าเป็นเทคโนโลยีที่ผู้บริโภคให้ความสนใจ แต่การจะส่งเสริมการใช้งานรถยนต์ไฟฟ้าให้มีประสิทธิภาพจำเป็นจะต้องเข้าใจทัศนคติของผู้บริโภคที่มีต่อรถยนต์ไฟฟ้า งานวิจัยชิ้นนี้ได้ศึกษาทฤษฎีพฤติกรรมตามแผนและเพิ่มปัจจัยทางด้านสิ่งแวดล้อม ซึ่งประกอบไปด้วย ความกังวลด้านสิ่งแวดล้อมและความรู้ด้านสิ่งแวดล้อมส่งผลให้เกิดความเข้าใจในทัศนคติของผู้บริโภคที่มีต่อการซื้อรถไฟฟ้าได้ดียิ่งขึ้น
เอกสารอ้างอิง
Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), 179-211. https://doi.org/10.1016/0749-5978(91)90020-T
Ajzen, I., & Fishbein, M. (2005). The influence of attitudes on behaviour. In D. Albarracín, B. T. Johnson, & M. P. Zanna (Eds.), The influence of attitudes on behaviour. The handbook of attitudes. Mahwah.
Alibeli, M. A., & Johnson, C. (2009). Environmental concern: A cross-national analysis. Journal of international and cross-cultural studies, 3(1), 1-10.
Allport, G. W. (1967). Attitudes in Attitude Theory and Measurement. John Willey Sons.
Alzahrani, K., Hall-Phillips, A. & Zeng, A. Z. (2019). Applying the theory of reasoned action to understanding consumers’ intention to adopt hybrid electric vehicles in Saudi Arabia. Transportation, 46, 199-215. https://doi.org/10.1007/s11116-017-9801-3
Aman, A. L. (2011). The influence of environmental knowledge and concern on green purchase intention: the role of attitude as mediating variable [Unpublished doctoral dissertation]. Universiti Malaysia Sabah.
Asadi, S., Pourhashemi, S. O., Nilashi, M., Abdullah, R., Samad, S., Yadegaridehkordi, E., Aljojo, N., & Razali, N. S. (2020). Investigating influence of green innovation on sustainability performance: A case on Malaysian hotel industry. Journal of Cleaner Production, 258, 120860.
Baker, W. E., Gahtani, A. S. S., & Hubona, G. S. (2007). The effects of gender and age on new technology implementation in a developing country. Information Technology & People, 20(4), 352-375. https://doi.org/10.1108/09593840710839798
Bandura, A., Adams, N. E., & Beyer, J. (1977). Cognitive processes mediating behavioral change. Journal of Personality and Social Psychology, 35(3), 125-139. https://doi.org/10.1037/0022-3514.35.3.125
Bandura, A., Adams, N. E., Hardy, A. B., & Howells, G. N. (1980). Tests of the generality of self-efficacy theory. Cognitive Therapy and Research, 4(1), 39–66. https://doi.org/10.1007/BF01173354
Burgess, M., King, N., Harris, M., & Lewis, E. (2013). Electric vehicle drivers' reported interactions with the public: Driving stereotype change? Transportation Research Part F: Traffic Psychology and Behaviour, 17, 33-44. https://doi.org/10.1016/j.trf.2012.09.003
Campbell, D. T. (1947). The generality of a social attitude. University of California, Berkeley.
Carley, S., Krause, R. M., Lane, B. W., & Graham, J. D. (2013). Intent to purchase a plug-in electric vehicle: A survey of early impressions in large US cities. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 18, 39-45. https://doi.org/10.1016/j.trd.2012.09.007
Cheng, S., Lam, T., & Hsu, C. H. C. (2006). Negative Word-of-Mouth Communication Intention: An Application of the Theory of Planned Behavior. Journal of Hospitality & Tourism Research, 30(1), 95-116. https://doi.org/10.1177/1096348005284269
Cochran, W. G. (1977). Sampling techniques (3rd ed.). John Wiley & Sons.
Conner, M., & Abraham, C. (2001). Conscientiousness and the Theory of Planned Behavior: Toward a more Complete Model of the Antecedents of Intentions and Behavior. Personality and Social Psychology Bulletin, 27(11), 1547–1561. https://doi.org/10.1177/01461672012711014
Diamantopoulos, A., Schlegelmilch, B. B., Sinkovics, R. R., & Bohlen, G. M. (2003). Can socio-demographics still play a role in profiling green consumers? A review of the evidence and an empirical investigation. Journal of Business research, 56(6), 465-480. https://doi.org/10.1016/S0148-2963(01)00241-7
Eagly, A. H., & Chaiken, S. (1993). The psychology of attitudes. Harcourt Brace Jovanovich College.
East, R. (2000). Complaining as planned behavior. Psychology and Marketing, 17(12), 1077-1095. https://doi.org/10.1002/1520-6793(200012)17:12<1077::AID-MAR4>3.0.CO;2-W
Efrat, K., & Shoham, A. (2013). The theory of planned behavior, materialism, and aggressive driving. Accident Analysis & Prevention, 59, 459-465. https://doi.org/10.1016/j.aap.2013.06.023
Fishbein, M. (1967). Readings in attitude theory and measurement. John Wiley & Sons.
Gadenne, D., Sharma, B., Kerr, D., & Smith, T. (2011). The influence of consumers' environmental beliefs and attitudes on energy saving behaviors. Energy Policy, 39(12), 7684-7694. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2011.09.002
Hair Jr., J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L., & Black, W. C. (1998). Multivariate Data Analysis (5th ed.). Prentice Hall.
Hassan, N., Othman, S. N., & Yaacob, N. A. (2018). Determinants of Theory of Planned Behaviour (TPB) Model in measuring sustainable behaviour among students of public universities in malaysia. journal information and technology management (jistm), 3(7), 01-12. https://gaexcellence.com/jistm/article/view/1029
Huang, X., Ge, J. (2019). Electric vehicle development in Beijing: An analysis of consumer purchase intention. Journal of cleaner production, 216, 361-372. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.01.231
Irawan, R., & Darmayanti, D. (2012). The influence factors of green purchasing behavior: A study of university students in Jakarta. In Proceedings of the 6th Asian Business Research Conference (pp. 40-52). Bangkok, Thailand.
Ju, Y., Ju, D., Santibanez-Gonzalez, E.D., Giannakis, M., & Wang, A. (2019). Study of site selection of electric vehicle charging station based on extended GRP method under picture fuzzy environment. Computers & Industrial Engineering, 135, 1271-1285. https://doi.org/10.1016/j.cie.2018.07.048
Kim, H., & Karpova, E. (2010). Consumer Attitudes Toward Fashion Counterfeits: Application of the Theory of Planned Behavior. Clothing and Textiles Research Journal, 28(2), 79-94. https://doi.org/10.1177/0887302X09332513
Laroche, M., Bergeron, J., & Barbaro-Forleo, G. (2001). Targeting consumers who are willing to pay more for environmentally friendly products. Journal of Consumer Marketing, 18(6), 503-520. https://doi.org/10.1108/EUM0000000006155
Li, B., Zhang, W., Wang, J., & Yi, W. (2018, May). Research on recycling and utilization of solid waste in Civil Airport. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (pp. 1-5). IOP Science. https://doi.org/10.1088/1755-1315/153/6/062039
Liu, Y., Ouyang, Z., & Cheng, P. (2019). Predicting consumers' adoption of electric vehicles during the city smog crisis: An application of the protective action decision model. Journal of Environmental Psychology, 64, 30-38. https://doi.org/10.1016/j.jenvp.2019.04.013
Mohamed, M., Higgins, C. D., Ferguson, M., & Réquia, W. J. (2018). The influence of vehicle body type in shaping behavioural intention to acquire electric vehicles: A multi-group structural equation approach. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 116, 54-72. https://doi.org/10.1016/j.tra.2018.05.011
Moons, I., & De Pelsmacker, P. (2015). An extended decomposed theory of planned behaviour to predict the usage intention of the electric car: A multi-group comparison. Sustainability, 7(5), 6212-6245. https://doi.org/10.3390/su7056212
Nunnally, J. C. & Bernstein, I. H. (1994). Psychometric Theory (3rd ed.). McGraw-Hill.
Park, H. S. (2000). Relationships among attitudes and SN: Testing the theory of reasoned action across cultures. Communication Studies, 51(2), 162-175. https://doi.org/10.1080/10510970009388516
Penz, E., & Stottinger, B. (2005). Forget the Real Thing take the Copy! An Explanatory Model for the Volitional Purchase of Counterfeit Products. Advances in Consumer Research, 32, 568-574.
Ramayah, T., Lee, J. W. C., & Lim, S. (2012). Sustaining the environment through recycling: An empirical study. Journal of Environmental Management, 102, 141-147. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2012.02.025
Schepers, J., & Wetzels, M. (2007). A meta-analysis of the technology acceptance model: Investigating SN and moderation effects. Information & Management, 44(1), 90-103. https://doi.org/10.1016/j.im.2006.10.007
Schmalfuß, F., Mühl, K., & Krems, J. F. (2017). Direct experience with battery electric vehicles (BEVs) matters when evaluating vehicle attributes, attitude and purchase intention. intention. Transportation research part F: traffic psychology and behaviour, 46,
-69. https://doi.org/10.1016/j.trf.2017.01.004.
Taylor, S., & Todd, P. (1995). Assessing IT Usage: The Role of Prior Experience. MIS Quarterly, 19(4), 561-570. https://doi.org/10.2307/249633
Tommasetti, A., Singer, P., Troisi, O., & Maione, G. (2018). Extended Theory of Planned Behavior (ETPB): Investigating Customers’ Perception of Restaurants’ Sustainability by Testing a Structural Equation Model. Sustainability, 10(7), 2580. https://doi.org/10.3390/su10072580
Trafimow, D., & Fishbein, M. (1994). The Moderating Effect of Behavior Type on the SN-Behavior Relationship. The Journal of Social Psychology, 134(6), 755-763. https://doi.org/10.1080/00224545.1994.9923010
Wang, C., Quddus, M., & Ison, S. (2013). A spatio-temporal analysis of the impact of congestion on traffic safety on major roads in the UK. Transportmetrica A: Transport Science, 9(2), 124-148. https://doi.org/10.1080/18128602.2010.538871
Wu, J., Liao, H., Wang, J.-W., Chen, T. (2019). The role of environmental concern in the public acceptance of autonomous electric vehicles: A survey from China. Transportation Research Part F: Traffic Psychology and Behaviour, 60, 37-46. https://doi.org/10.1016/j.trf.2018.09.029
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 Strategic Perspectives on Business and Marketing Management
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของ ผู้นิพนธ์
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี และคณาจารย์ท่านอื่น ในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
