การนิยามขอบเขตการเป็นโรงงานตามกฎหมายโรงงาน

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ปัญหาการนิยามขอบเขตการเป็นโรงงานตามกฎหมายโรงงาน โดยการนำแนวคิดการควบคุมการประกอบกิจการโรงงานอุตสาหกรรม ขอบเขตการเป็นโรงงานตามกฎหมายโรงงานของราชอาณาจักรไทย เครือรัฐออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ และสาธารณรัฐไอซ์แลนด์ มาใช้เป็นกรอบในการวิเคราะห์ เพื่อหาความเหมาะสมในการกำหนดขอบเขตการเป็นโรงงาน

ผลการวิเคราะห์ พบว่า การที่พระราชบัญญัติโรงงาน (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2562 แก้ไขเพิ่มเติมนิยามขอบเขตการเป็น “โรงงาน” ตามมาตรา 5 แห่งพระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ. 2535 จากกิจการที่มีกำลังเครื่องจักร 5 แรงม้าหรือคนงาน จำนวน 7 คนขึ้นไป ให้สูงขึ้นเป็นกำลังเครื่องจักรตั้งแต่ 50 แรงม้าหรือคนงานตั้งแต่ จำนวน 50 คนขึ้นไป ส่งผลทำให้เกิดช่องว่างของขนาดกำลังแรงม้าของเครื่องจักรถึง 10 เท่า และทำให้โรงงานที่ใช้เครื่องจักรขนาด 5 แรงม้า แต่ไม่เกิน 50 แรงม้า ไม่เข้าข่ายนิยามการเป็นโรงงานที่จะต้องอยู่ในกำกับของกฎหมายโรงงานต่อไป รวมทั้งทำให้การเพิ่มจำนวนโรงงานอุตสาหกรรมขนาดเล็กที่ไม่เข้าข่ายนิยามโรงงานในกฎหมายฉบับนี้ สามารถเปิดกิจการได้ทั่วประเทศ จะตั้งอยู่ในอาคารหรือสถานที่ใดก็ได้ และไม่ต้องไปขอใบอนุญาตก่อสร้างโรงงาน ดังนั้น จึงควรแก้ไขเพิ่มเติมขอบเขตการเป็นโรงงานใหม่ โดยกำหนดให้อาคาร สถานที่ หรือยานพาหนะที่ใช้เครื่องจักรมีกำลังรวมตั้งแต่ 20 แรงม้า หรือกำลังเทียบเท่าตั้งแต่ 20 แรงม้าขึ้นไป หรือใช้คนงานตั้งแต่จำนวน 20 คนขึ้นไปโดยใช้เครื่องจักรหรือไม่ก็ตาม เพื่อประกอบกิจการโรงงาน ทั้งนี้ ตามประเภทหรือชนิดของโรงงานที่กำหนดในกฎกระทรวง